JTC Nhật hối lộ quan chức đường sắt Việt Nam như thế nào?

Sơ đồ JTC hối lộ tiền cho các quan chức ở nước ngoài để được nhận các dự án ODA của Nhật. (Tiền từ JTC tại Nhật được chuyển cho các văn phòng/nhân viên của JTC ở các nước, rồi từ đó chuyển cho các quan chức sở tại, để JTC được nhận dự án ODA).

Tờ Yomiuri Shimbun ngày 21/3 vừa qua dẫn lời giới chức công ty JTC cho biết, trong tổng số tiền bị cáo buộc chi bất hợp pháp trên, có khoảng 100 triệu Yên được JTC trả cho các công chức và những người khác ở Việt Nam, Indonesia và Uzbekistan từ năm 2008-2012. Cũng theo tờ báo, số tiền lại quả trả trong thời gian từ năm 2008-2012 là cho 4 dự án ODA, có tổng trị giá lên tới 6 Tỷ Yên Nhật.

Khoản chi 100 triệu Yên này được đưa ra ánh sáng trong một cuộc thanh tra thuế do Cục thuế khu vực Tokyo thực hiện.

Trong cuộc thanh tra này, JTC đã không hé lộ tên của những người được nhận số tiền 100 triệu Yên trên. Vì vậy mà Cục thuế khu vực Tokyo đã kết luận những khoản chi trên được liệt vào hạng mục “những khoản chi ngầm của công ty”. Do vậy ngoài số tiền thuế bình thường phải trả, JTC đã bị yêu cầu phải nộp phạt thuế khoảng 40 triệu Yên, tương đương với 40% số tiền lại quả.

Cũng theo tờ báo Nhật, tổng tiền lại quả vào khoảng 100 triệu Yên được JTC lần đầu tiên ghi chép là “khoản chi chờ hạch toán”, nhưng sau đó họ chia khoản tiền này ra thành những khoản nhỏ và đăng ký là các phí tổn như phí dịch vụ. Nhưng Cục thuế Tokyo kết luận những chi trả không đúng này là hình thức che giấu thu nhập. JTC đã đệ trình một bản chi trả thuế chỉnh sửa khác và đã trả thêm một số lượng tiền thuế rất lớn, bao gồm cả tiền phạt.

Hơn nữa, theo Yomiuri Shimbun, JTC còn bị phát hiện tiếp tục trả những khoản tiền lại quả tương tự, thậm chí là sau khi cuộc điều tra thuế của Cục thuế Tokyo bắt đầu. Và số tiền lại quả JTC tiếp tục chi trả thêm trị giá khoảng 30 triệu Yên. Và đặc biệt, trong số 30 triệu Yên thêm này, khoảng 10 triệu Yên được trả sau khi quá trình thanh tra thuế được tiến hành vào tháng 4 năm ngoái.

Cũng theo tờ Yomiuri Shimbun, chủ tịch JTC Tamio Kakinuma, 65 tuổi, đã thừa nhận công ty của ông chi tiền lại quả cho các quan chức nước ngoài trong các dự án ODA mà họ nhận được.

Tờ báo dẫn nhiều nguồn tin cho biết chủ tịch công ty này đã tự nguyện đến Phòng công tố quận Tokyo vào thứ ba vừa qua và trong buổi thẩm vấn ông thừa nhận JTC đã trả tiền cho các công chức ở Việt Nam, Indonesia và Uzbekistan. Ông cũng hé lộ chi tiết về thời gian và cách thức đưa tiền cho những người này. Được biết, vị chủ tịch JTC đã giải thích trước đó ông đã không hề hay biết về tình trạng chi tiền bất hợp pháp của công ty mình.

Qua đó Yomiuri Shimbun cho hay, cơ quan công tố Tokyo sẽ tiến hành điều tra hình sự đối với các cáo buộc vi phạm Luật ngăn chặn cạnh tranh không công bằng, qua hành vi hối lộ cho các quan chức chính phủ nước ngoài.

Yomiuri Shimbun hé lộ thêm, tổng 130 triệu Yên chi bất hợp pháp của JTC đã được chia nhỏ làm khoảng 40 lần từ tháng 2/2008 đến tháng 2 năm nay 2014, liên quan đến 5 dự án ODA mà họ đã được nhận.

Và theo tờ báo, số tiền mỗi lần lại quả được xác định theo giá trị dự án mà JTC nhận được. Ví dụ, JTC đã chi tổng cộng 80 triệu Yên lại quả cho một dự án ODA trị giá 4,2 tỷ Yên ở Việt Nam. Hay tổng cộng 30 triệu Yên đã được chi cho 3 dự án có tổng trị giá 2,9 tỷ Yên ở Indonesia. Còn tại Uzbekistan, JTC đã chi khoảng 20 triệu Yên lại quả cho một dựa án khoảng 700 triệu Yên mà họ nhận được.

Theo nguồn tin liên quan đến JTC, thì công ty này lại quả cho 5 quan chức chính phủ, trong đó có một quan chức cấp cao của cơ quan chịu trách nhiệm quản lý dự án của Đường sắt Việt Nam, một quan chức ở Tổng công ty đường sắt của Bộ đường sắt Indonesia và một quan chức chịu trách nhiệm dự án ở Uzbekistan Temir Yollari, công ty đường sắt nhà nước của Uzbekistan.

JTC được thành lập vào năm 1958, khi bắt đầu xậy dựng tuyến đường sắt Tokaido Shinkansen. Công ty chuyên về khảo sát nền đất và thiết kế xây dựng đường sắt này bắt đầu mở rộng thị trường ra nước ngoài vào những năm 1990. JTC đã nhận được 19 dự án ODA, tổng trị giá 25 tỷ Yên kể từ năm 2000.

“Chúng tôi đang xem xét cách thức làm việc mà từ giờ trở đi không cần phải trả những khoản như thế nữa”, một quan chức JTC cho biết với tờ Yomiuri Shimbun sau khi thừa nhận đã trả số tiền lại quả trên. Tuy nhiên, quan chức này từ chối tiết lộ tên những quan chức nước ngoài được nhận tiền lại quả.

Vũ Quý