Cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo mới Việt Nam - Hoa Kỳ

Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết, đây là chuyến thăm chính thức tới Hoa Kỳ đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị Thủ tướng Chính phủ và là lần tiếp xúc đầu tiên giữa một lãnh đạo cấp cao nước ta với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump kể từ khi cả hai nước có Ban lãnh đạo mới.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Hoa Kỳ nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của Việt Nam. Việt Nam nhất quán coi trọng phát triển quan hệ với Hoa Kỳ và sẵn sàng hợp tác với chính quyền của Tổng thống Donald Trump, phát huy những kết quả đạt được và thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương.

Chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 40 năm Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc (1977 - 2017). Trong thời gian tại Mỹ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm thành phố New York, gặp Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres và dự lễ kỷ niệm 40 năm Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc.

Thời gian qua, quan hệ Việt - Mỹ đã đạt được những bước phát triển tích cực trên tất cả các lĩnh vực kể từ khi hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện vào tháng 7/2013, trên cơ sở tôn trọng thể chế chính trị, con đường phát triển của nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Hai bên hợp tác cùng có lợi, đóng góp vào việc duy trì hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Châu Á - Thái Bình Dương.

Về quan hệ chính trị - ngoại giao, hai bên duy trì, tăng cường độ trao đổi đoàn các cấp. Tháng 5/2016 Tổng thống Barack Obama tới Việt Nam; tháng 1/2017 Ngoại trưởng John Kerry thăm Việt Nam; tháng 6/2015 Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Ashton Carter thăm Việt Nam...

Tháng 7/2015, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm mỹ và ký Tuyên bố tầm nhìn chung quan hệ Việt - Mỹ; tháng 9/2015 Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thăm Mỹ; tháng 9/2015 Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc; tháng 2/2016 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ; tháng 4/2016 Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt nhân; tháng 10/2016 Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh thăm chính thức Mỹ.

Sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, hai bên tiếp tục duy trì các hoạt động trao đổi, tiếp xúc. Ngày 14/2/2016, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc điện đàm với Tổng thống đắc cử Donald Trump. Lãnh đạo cấp cao nước ta đã gửi điện mừng Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Mike Pence chính thức nhậm chức.

Ngày 23/2/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi thư cảm ơn Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Tổng thống Donald Trump bày tỏ mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ giữa hai nước.

Từ ngày 19-22/4/2017, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thăm chính thức Mỹ theo lời mời của Ngoại trưởng mỹ Rex Tillerson. Nhân dịp này phía Mỹ đã trao thư của Tổng thống Donald Trump mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Mỹ và khẳng định sẽ đến Việt Nam để dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương 2017 (APEC).

Về kinh tế, từ năm 2005, Mỹ đã trở thành một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng liên tục ở mức 20% trong những năm gần đây, ước đạt 53 tỷ USD năm 2016. Về đầu tư, tính đến tháng 11/2016, Mỹ xếp thứ 8/112 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam với 815 dự án, đồng thời xếp tứ 9/68 quốc gia tiếp nhận FDI của Việt Nam với 147 dự án.

Hợp tác an ninh - quốc phòng được duy trì trong khuôn khổ Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ 2011 và Tuyên bố tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ 2015. Mỹ tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam. Hai bên tiếp tục trao đổi đoàn các cấp, duy trì các cơ chế đối ngoại song phương và tiếp xúc tại các diễn đàn khu vực.

Về vấn đề dân chủ, nhân quyền, hai bên tiếp tục đối thoại thẳng thắn, xây dựng trên các vấn đề còn khác biệt để không tác động tiêu cực đến hợp tác khác trong quan hệ song phương. Hai bên đã phối hợp tổ chức tốt vòng Đối thoại Nhân quyền lần thứ 20 tại Washington, DC và vòng đối thoại lần thứ 21 đang diễn ra tại Hà Nội.

Hợp tác về các vấn đề khu vực và đa phương, hai bên tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực, trong đó có các vấn đề như an ninh an toàn hàng hải, củng cố đoàn kết ASEAN, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, triển khai Đối tác chiến lược Mỹ - ASEAN... Các vấn đề toàn cầu khác như chống khủng bố, chống phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt, ứng phó với biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, năng lượng và nguồn nước, chống tội phạm xuyên quốc gia...

Các lĩnh vực khác cũng được thúc đẩy phát triển tích cực như: Khoa học - kỹ thuật; hợp tác về giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân; hợp tác y tế, môi trường, nhân đạo.

Châu Như Quỳnh