Nợ bảo hiểm XH ở Thanh Hóa: Thiếu chế tài xử lý

Theo thống kê, đến hết tháng 6/2015, toàn tỉnh Thanh Hóa vẫn còn 845 đơn vị nợ BHXH với tổng số tiền trên 131 tỷ đồng. Trong số đó, có một số DN nợ BHXH với số tiền lớn như: Cty CP Xây dựng HANCORP.2 nợ 13,9 tỷ đồng; Cty CP Licogi 15 nợ 8,8 tỷ đồng; Cty CP Xây dựng số 5 Thanh Hóa nợ 7,1 tỷ đồng…

“Căn bệnh trầm kha”

Tìm hiểu về công tác thu BHXH ở khối các DN, tôi được biết, hầu hết các DN đều có đông công nhân, lao động làm việc nên số tiền đóng BHXH được trích từ 7% mức lương đóng BHXH của người lao động, do đó có DN chiếm dụng số tiền đóng BHXH cho người lao động lên tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng/tháng để đầu tư sản xuất, kinh doanh, sinh lợi nhuận – trong bối cảnh nguồn vốn vay bị hạn chế.

Điều đáng nói là, nếu bị ngành BHXH nhắc nhở thì DN khất lần, trì hoãn, thậm chí đối phó bằng nhiều hình thức khác nhau. Có một số DN, khi người lao động đòi quyền lợi được hưởng chế độ tham gia đóng BHXH thì DN vội vàng nộp “tạm” một phần BHXH đang nợ đọng để ngành bảo hiểm làm thủ tục thanh toán, chi trả cho người lao động. Sau khi vấn đề “nước sôi lửa bỏng” được giải quyết, DN lại tiếp tục chây ì, trốn, nợ đóng BHXH.

Thậm chí có  những DN “phớt lờ” quyền lợi được đóng BHXH của người lao động đơn cử như: TCty- Cty Cổ phần xây dựng Hoàng Long có trụ sở tại Phường An Hoạch- Thị trấn Cầu Cao – TP Thanh Hóa, mặc dù với mô hình TCty, cán bộ công nhân viên lên tới hàng trăm người nhưng họ vẫn không tham gia nghĩa vụ đóng BHXH theo quy định.

Cũng theo số liệu báo cáo của BHXH Thanh Hóa, tại Cty TS Vina (Yên Định) hiện mới trích nộp BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp cho 660 công nhân, còn 800 công nhân chưa có hợp đồng và DN cũng chưa thực hiện việc đóng BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Theo chia sẻ của Phó Giám đốc BHXH tỉnh, vấn đề các DN nợ đọng, thậm chí là trốn đóng BHXH cho người lao động nhiều năm liền là do ngành BHXH chỉ được giao thu tiền BHXH và phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, chứ không có quyền xử phạt DN.

Theo quy định của pháp luật, mức phạt hiện tại đối với DN là quá thấp, và như vậy không đủ sức “răn đe” các DN, trong khi đó, các ngành chức năng chưa có sự phối hợp đồng bộ nên nợ đọng BHXH ngày càng trở thành căn bệnh “trầm kha”.

Cần sự chung tay, góp sức

Ngành BHXH chỉ được giao thu tiền BHXH và phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, chứ không có quyền xử phạt DN.

Theo đánh giá của cơ quan BHXH tỉnh, sau khởi kiện, một số DN đã cam kết đóng tiền nợ BHXH của người lao động cho cơ quan BHXH, nhưng chuyển biến này chưa thực sự tích cực vì DN trả nợ cũ nhưng lại nợ mới.

Ông Hà Xuân Thành – Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh,  cho biết, để xảy ra tình trạng trên, một phần là do người lao động ở các DN thiếu hiểu biết về pháp luật, cụ thể là Luật Lao động, Luật Công đoàn, nên chưa ý thức được trách nhiệm, quyền lợi khi tham gia đóng BHXH; chủ sử dụng lao động chưa tạo điều kiện để công đoàn tiếp cận với công nhân, lao động…

Do đó, người lao động ít quan tâm đến việc DN thực hiện trách nhiệm đối với mình như thế nào? Bên cạnh đó, hầu hết chủ DN chưa thực sự coi trọng người lao động là “tài sản” của DN mà chỉ quan tâm đến lợi nhuận kinh doanh.

Theo nhận định của một số ngành chức năng, hiện nay trên địa bàn tỉnh, các DN đang có xu hướng phát triển về số lượng, nhưng chưa nâng cao chất lượng hoạt động. Nếu quyết liệt xử phạt các DN trốn nợ đọng BHXH nhiều, trong thời gian dài sẽ tính đến hệ lụy lao động thất nghiệp đông?

Vậy đâu mới là giải pháp hữu hiệu thấu tình đạt lý? Rất cần có sự chung tay góp sức, sự nỗ lực của các cấp, các ngành và chủ sử dụng lao động trong các DN.

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp