Năm 2020: Liệu 27 triệu lao động sẽ tham gia BHXH?

Thứ ba, 22/08/2017 - 14:50

(Dân trí) - Tháng 6/2017, cả nước có hơn 13,1 triệu người tham gia BHXH, chiếm 24 % lực lượng lao động, tăng 6,8 % so với cùng kỳ năm 2016. Nhưng kết quả này còn cách xa mục tiêu của Nghị quyết 21 do Bộ Chính trị đề ra vào năm 2020, cả nước có 50% lực lượng lao động (khoảng 27 triệu người) tham gia BHXH.

Năm 2020: Liệu 27 triệu lao động sẽ tham gia BHXH? - 1

Đây cũng là trăn trở của các diễn giả tham dự Toạ đàm trực tuyến về chủ đề phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội. Chương trình do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 22/8 tại Hà Nội.

Nhận định về thực tế trên, ông Đỗ Ngọc Thọ - Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (Bảo hiểm xã hội VN) - cho rằng: Số lượng đối tượng tham gia BHXH tăng như trên chưa đáp ứng với kỳ vọng của chính sách, cách xa với mục tiêu của Nghị quyết 21.

Theo ông Đỗ Ngọc Thọ, nguyên nhân của tình trạng trên bởi điều kiện kinh tế xã hội thời gian qua còn khó khăn khiến việc chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức còn chậm và số lao động tham gia quan hệ lao động không tăng nhiều.

Ông Vũ Quang Thọ nói về tâm lý tham gia BHXH của người lao động.

Do tình trạng khó khăn, nhiều doanh nghiệp phải giải thể hoặc thu hẹp quy mô dẫn tới cắt giảm lao động. Số doanh nghiệp tăng mới nhiều nhưng quy mô chủ yếu là nhỏ hoặc siêu nhỏ, nên quy mô sử dụng lao động ít.

“Trong khi đó, ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận chủ sử dụng lao động còn kém. Cơ chế kiểm soát và cưỡng chế việc tuân thủ pháp luật BHXH còn bất cập” - ông Đỗ Ngọc Thọ nói.

Đại diện Ban thực hiện chính sách BHXH đơn cử: Việc chưa kiểm soát được quá trình khai báo của doanh nghiệp dẫn đến việc không nắm được số lao động tham gia BHXH bắt buộc để giám sát, công tác thanh tra của ngành LĐ-TB&XH còn chưa thường xuyên do thiếu nhân lực. Trong khi đó, ngành BHXH mới được giao thêm chức năng thanh tra nên việc vào cuộc chưa nhiều.

“Về giải pháp, BHXH VN sẽ phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH cùng xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt đề án về việc giao chỉ tiêu tham gia BHXH tới các địa phương, phối hợp với cơ quan thuế để xác định số lao động đang làm việc ở các đơn vị đóng thuế. Ngoài ra, BHXH VN sẽ tăng cường tuyên truyền để người sử dụng lao động thấy được quyền lợi pháp lý trong việc tham gia BHXH, người lao động hiểu rõ hơn quyền lợi hợp pháp khi tham gia BHXH” - ông Đỗ Ngọc Thọ nói.

Ngoài ra, một số địa phương vì mục tiêu thu hút đầu tư nên chưa thực sự quyết liệt xử lý những vi phạm BHXH, một số người lao động vì mưu sinh trước mắt mà không dám đấu tranh với vi phạm.

Cùng chia sẻ những lo lắng về tỉ lệ tham gia BHXH còn thấp, ông Vũ Quang Thọ - Viện trưởng Viện Công nhân Công đoàn (Tổng LĐLĐ VN) - cho rằng: “Quãng đường” để thực hiện mục tiêu như Nghị quyết 21 đề ra không còn nhiều, nhưng khối lượng thực hiện còn nhiều.

“Dù vậy, đây cũng là cố gắng lớn của các cơ quan chính sách và tuyên truyền. Bởi gần ¼ lực lượng lao động tham gia BHXH là một nỗ lực lớn vì việc vận hành chính sách BHXH mới trải qua một thời gian ngắn” - ông Vũ Quang Thọ nói.

Vị đại diện Viện Công nhân Công đoàn nhận định, nhóm tham gia BHXH có đặc điểm là: Số lượng người tham gia BHXH tăng lên thời gian qua nhưng không tăng nhiều và thiếu bền vững: “Do khó khăn của nền kinh tế, một số lượng lao động đã tham gia BHXH đã phải “rút” khỏi thị trường lao động và muốn nhận chế độ BHXH một lần. Thống kê của Tổng LĐLĐ VN cho thấy, trung bình mỗi năm có khoảng 600.000-700.000 người nhận BHXH một lần. Nếu trừ số người tăng từ việc tham gia BHXH và số người nhận BHXH một lần sẽ thấy số thực tăng không đáng kể”.

Ông Vũ Quang Thọ nhận định, điều mà người lao động ngần ngại lớn nhất là mức đóng BHXH. Theo nhiều người lao động, đồng tiền kiếm được rất quan trọng. Chỉ cần chênh lệch 10.000 đồng cũng có thể khiến người lao động chuyển từ công ty này sang công ty khác.

"Do đó, mức đóng theo nhiều người lao động hiện trên 10 % là cao. Nhưng tôi cho rằng không cao so với nhiều nước. Mặt khác, nhiều người lao động khi bị ngừng việc muốn được thanh toán ngay số tiền BHXH chứ không muốn kéo dài. Một đặc điểm nữa của người lao động là khi ngừng việc muốn thanh toán hết ngay, chưa tính tới lợi ích lâu dài” - ông Vũ Quang Thọ nói.

Hoàng Mạnh

Tin liên quan:

Thu hồi hàng trăm tỷ đồng nợ BHXH

Hội nghị Sơ kết 5 năm (2012 - 2017) thực hiện quy chế phối hợp giữa Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH) và Tổng cục Cảnh sát - Bộ Công an cho thấy nhiều nỗ lực của cơ quan chức năng, qua đó thu hồi cho nhà nước hàng trăm tỷ đồng nợ, trốn đóng BHXH.

Theo đó, trong 5 năm qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều trường hợp lạm dụng, vi phạm theo quy mô từ nhỏ đến lớn: Yêu cầu chủ sử dụng lao động làm thủ tục tham gia BHXH bắt buộc cho 4.812 lao động thuộc diện phải tham gia BHXH; thực hiện khắc phục tiền nợ và truy thu (gồm cả tiền lãi chậm đóng) với số tiền là 576.073 triệu đồng; yêu cầu truy thu 17.043 triệu đồng tiền truy đóng BHXH, BHTN, BHYT và tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH; yêu cầu thu hồi, xuất toán 48.861 triệu đồng do lạm dụng các chi phí KCB BHYT. Ngoài ra, từ quá trình triển khai đôn đốc thu hồi số tiền do thanh tra, kiểm tra và phát hiện trục lợi, kết quả số tiền đã khắc phục nợ là 252.797 triệu đồng. Đồng thời, các cơ quan chức năng đã thu hồi được số tiền 6.447 triệu đồng tiền truy đóng BHXH, BHTN, BHYT, tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH và số tiền 3.134 triệu đồng do chi sai, lạm dụng các chi phí KCB BHYT.

V.H

Tham gia BHYT 5 năm liên tục được hoàn lại tiền khám chữa bệnh

Bạn Lưu Thị Trinh (Thanh Hoá) hỏi: Tôi đóng BHXH, BHYT được 5 năm liên tục. Đến năm 2016, phải nằm viện điều trị nhiều lần, tổng giá trị hoá đơn thanh toán vượt 6 tháng lương cơ sở. Do không biết rõ quy định về quyền lợi khi đã đóng BHYT 5 năm liên tục, nên chỉ giữ lại mấy hoá đơn thanh toán của viện. Vậy, tôi có được cấp giấy không cùng chi trả không?

Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội trả lời vấn đề này như sau:

Theo quy định tại Điểm C Khoản 1 Điều 22 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT , người tham gia BHYT có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên, có số tiền cùng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (trừ trường hợp tự đi khám chữa bệnh không đúng tuyến) được cơ quan BHXH cấp giấy chứng nhận “không cùng chi trả trong năm”, khi đi khám bệnh, chữa bệnh theo quy định được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh. Về nội dung bạn hỏi có được thanh toán lại số tiền cùng chi trả vượt quá 6 tháng lương cơ sở năm 2016 hay không: Trường hợp của bà có đủ điều kiện thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (trừ trường hợp tự đi khám chữa bệnh không đúng tuyến).

C.Q

Trường hợp nào được hưởng trợ cấp thất nghiệp tới khi đủ tuổi hưu?

Bà Lê Thị Vân Anh ở Phủ Lý, Hà Nam hỏi: Tôi vừa chấm dứt hợp đồng lao động với một công ty TNHH vào tháng 11/2017. Tuy nhiên đến tháng 2/2018 tôi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật. Vậy tôi có được hưởng trợ cấp thất nghiệp không?

Trả lời:

- Theo quy định tại Điều 49 Luật việc làm thì người lao động quy định tại Khoản 1 Điều 43 của Luật này và quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 21 Nghị định số 28/2015/NĐ-CP ngày 12/3/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Việc làm về bảo hiểm thất nghiệp thì người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp trong trường hợp hưởng lương hưu hằng tháng.

Ngày mà người lao động được xác định nghỉ hưu là ngày đầu tiên tính hưởng lương hưu được ghi trong quyết định hưởng hưu hằng tháng của cơ quan có thẩm quyền. Như vậy, nếu đáp ứng đủ các điều kiện thì bà Lê Thị Vân Anh được hưởng trợ cấp thất nghiệp và trong thời gian đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bà Vân Anh sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp khi hưởng lương hưu hằng tháng theo các quy định nêu trên.

V.L