Xóm "ở nhờ" bên sông Bùng

Ông Nguyễn Đức Thành - thôn trưởng thôn Tân Thủy cho biết: “Chúng tôi đã lên bờ từ đời ông cố, đến giờ cũng không ai nhớ nổi năm nào. Chỉ biết rằng, ngày xưa người dân xóm tôi làm nghề chài lưới, thấy mô đất cao nên lên bờ dựng nhà sinh sống..."

 

Chưa bao giờ chúng tôi lại vất vả khi tìm về thôn Tân Thủy (Ba Giai) đến thế. Chính người trong xã cũng không biết đến cái xóm Tân Thủy là xóm nào, chưa hề biết xã mình có tên xóm như trong câu hỏi nên mọi sự trợ giúp của người đi đường đã làm chúng tôi lặn lội cả giờ đồng hồ.

Theo những người dân nơi đây cho hay, họ là người xã Diễn Nguyên và đã thành lập thôn từ cách đây 15 năm nhưng đối với người ngoài, họ chỉ là những hộ dân vạn chài lên bờ trú tạm. Ông Nguyễn Đức Thành (54 tuổi), thôn trưởng thôn Tân Thủy cho biết: “Chúng tôi đã lên bờ từ đời ông cố, đến giờ cũng không ai nhớ nổi năm nào. Chỉ biết rằng, ngày xưa người dân xóm tôi làm nghề chài lưới, thấy mô đất cao nên lên bờ dựng nhà sinh sống. Những năm gần đây, xóm Tân Thủy có tên trong danh sách của xã Diễn Nguyên với đơn vị hành chính là xóm 8 nhưng ra đường chúng tôi luôn bị xem là những không thôn, không xóm và không thuộc xã nào”.

Chính vì lý do sống rải rác trên một địa bàn rộng, lại biệt lập với các địa bàn dân cư lân cận nên họ như những con thoi bị đẩy qua, đẩy về và không được thừa nhận.

Trăm ngả thiệt thòi

37 hộ dân thuộc thôn Tân Thủy đều là bần nông. Cuộc sống của họ đa phần làm nghề chài lưới, đánh bắt tôm cua trên sông Bùng để kiếm sống. Những năm gần đây, tôm cá cạn kiệt nên cuộc sống của những người dân nơi đây vốn đã khó khăn lại thêm khó khăn.

Những hộ dân không được cấp đât sản xuất thì chấp nhận chịu đói hoặc xin đất, thuê đất để sản xuất. Ông Nguyễn Đức Tưởng là người dân thôn Tân Thủy nhưng sống trên đất xã Diễn Minh cho biết: “Nghe xã cấp đất sản xuất nhưng chúng tôi chưa bao giờ được nhận. Đất lúa hiện tại chúng tôi đang làm là đất của xã Diễn Minh cho mượn. Bây giờ nếu họ lấy lại thì không biết sống sao đây!?” Còn 27 hộ dân sống trên đất Yên Thành thì phải xin đất nông nghiệp xã Nhân Thành để sản xuất.

Sống nhờ trên đất của các xã lân cận nên việc được cấp quyền sử dụng đất đối với người dân nơi đây chưa bao giờ có. Anh Nguyễn Văn Y, một người định cư trên đất xã Nhân Thành cho hay: “Từ đời ông, đời cố tôi tới giờ chỉ biết làm nhà để ở còn về sổ đỏ thì chưa bao giờ có. Nếu xã Nhân Thành lấy lại đất thì chúng tôi cũng chẳng biết đi đâu. Người có tiền thì mua đất còn như mình làm chưa đủ ăn lấy đâu ra tiền để mua!”.

Không chịu được cảnh khổ sở, thiệt thòi, nhiều hộ dân đã bỏ làng, bỏ xóm đi xa lập nghiệp. Cứ theo lời ông trưởng thôn Nguyễn Đức Thành thì trước đây, xóm Tân Thủy hơn 100 hộ nhưng họ đã bỏ đi xây dựng cuộc sống ở nhiều nơi. Nay cả thôn chỉ còn lại 37 hộ sống thoi thóp trong đói khổ.