Thêm một “làng ma” bao vây trường tiểu học

Nằm ngay bên quốc lộ 25 nhưng Trường Tiểu học cơ sở Nguyễn Trãi (xây dựng từ những năm 1987) lại khá ẩm thấp và u ám. Không chỉ vậy, trường còn bị 5 khu nhà mồ với hơn 30 ngôi mộ vừa chìm vừa nổi, chứa đến gần 400 bộ hài cốt, bao vây, khiến việc dạy và học nơi đây bị ảnh hưởng rất nhiều.

Thầy Nguyễn Văn Linh, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, trường Tiểu học Nguyễn Trãi có 547 học sinh (trong đó học sinh dân tộc thiểu số chiếm 99,2%) chia làm 20 lớp với 27 cán bộ, giáo viên và nhân viên. Trường gồm 3 điểm trường: điểm trường trung tâm với 272 học sinh, điểm trường làng Plei Ksing A, B có 174 học sinh (6 lớp) và điểm trường làng Plei Gook có 104 học sinh với 4 lớp.

 

Trong đó, điểm trường trung tâm gồm 272 học sinh với khoảng 8 phòng học, nhưng bị chia làm 2 nơi (cách nhau chừng 300m) bởi các khu nhà mồ của làng Plei Trang, xã Ia Piar. Không chỉ bị chia cắt làm 2 do các ngôi mộ nằm ngay trong khuôn viên trường, mà một số phòng học nằm phía nam của trường còn bị 2 khu nhà mồ khác “bao vây”.

 

Khu nhà mồ trên hình thành từ những năm 1963, những hài cốt ở đây đều được chôn cất theo phong tục sống cùng làng, chôn cùng mồ của người J’Rai. Nếu trong làng có người chết, người thân và làng xóm sẽ lấy một chiếc quan tài bằng thân gỗ đã đục sẵn, bỏ người đã khuất vào trong thân gỗ này để chôn. Sau khi chôn và khỏa lấp người chết xuống lòng đất, nếu trong làng có người chết tiếp theo, thì những người sống lại bới đất, mở nắp chiếc quan tài trên dồn xương người chết trước về một phía (nếu xác vẫn chưa phân hủy hết phần mềm thì sẽ bị xẻ thịt người chết trướcmang cho chim kền kền ăn), rồi đặt người mới chết vào trong quan tài, không quan tâm đến việc xác người chết trước đã phân hủy hay chưa. Cứ như vậy, cho đến khi chiếc quan tài đầy xương thì sẽ được người làng làm lễ bỏ mả, thôi thờ cúng và chôn cất trong ngôi nhà mả này, để “khai lập” ra một ngôi nhà mả khác.

Chính vì vậy, khu nhà mồ nằm trong khuôn viên trường Tiểu học Nguyễn Trãi có 24 ngôi mộ nhưng lại có đến khoảng 250 bộ hài cốt. Khu nhà mồ này chính là nguyên nhân chia cắt trường Nguyễn Trãi thành 2 khu tách biệt, thu nhỏ diện tích vui chơi của các em học sinh trong trường. Ngoài 2 khu nhà mồ lớn này, xung quanh dãy phòng học phía nam của trường còn bị 4 khu nhà mồ khác “bao vây”, với khoảng 124 bộ hài cốt, cùng với 1 ngôi mộ được chôn tượng trưng quần áo của 4 người chết mất xác do bom đạn chiến tranh, trong đó có 2 liệt sĩ vẫn chưa được quy tập.

 

Tất cả những khu nhà mồ “dị biệt” trên đều chỉ cách các phòng học của các em học sinh chừng vài mét. Chính vì vậy, “làng ma” trên không chỉ gây tâm lý lo sợ, ảnh hưởng lớn đến việc dạy và học của những học sinh tiểu học cùng các giáo viên đang giảng dạy tại trường, thu hẹp diện tích vui đùa của các em thiếu nhi, mà ít nhiều cũng tác động đến môi trường trong toàn trường.

Thầy Linh bộc bạch: “Trước đây, khu nhà mồ trên cây cối mọc um tùm, khiến học sinh và giáo viên rất ái ngại, sợ hãi. Đặc biệt là những em học sinh, do còn nhỏ tuổi nên các em rất sợ không dám ra sân chơi”.

 

Trước tình hình trên, để giảm sợ hãi và ô nhiễm môi trường, ngoài tuyên truyền bà con trong thôn Plei Trang không chôn cất tại khu nhà mả này nữa, nhà trường cùng chính quyền địa phương đã được bà con trong thôn đồng ý cho phát cây, dọn sạch 2 khu nhà mồ lớn nhất. Nhà trường cũng vận động giáo viên và phụ huynh chở đất rải xung quanh mà mồ, mua hạt hoa rừng về rải xung quanh mộ, vừa làm đẹp mộ, vừa giảm cảm giác sợ hãi và cải thiện môi trường.

 

Ông Ngô Minh Cảnh - Chủ tịch UBND xã Ia Piar - cho biết, trước đây xã, huyện đã hỗ trợ cho dân làng tổ chức lễ bỏ mả và làng đã cam kết không chôn thêm mộ mới nữa. Còn việc di dời mồ mả ra khỏi trường là việc phải làm nhưng xã không có kinh phí thực hiện nên còn phải chờ vào sự hỗ trợ từ cấp trên.