Sốt "ảo" giá gạo sẽ sớm dừng lại

(Dân trí) - Sự kiện giá gạo trong nước đột ngột lên cơn sốt có thể coi là một điều khá bất ngờ bởi các chuyên gia trong ngành đều biết rõ Việt Nam nằm ngoài cơn khủng hoảng lương thực thế giới.

Ngay từ khi thế giới bắt đầu rơi vào cơn khủng hoảng thiếu gạo, các chuyên gia trong ngành đều biết Việt Nam sẽ đứng ngoài cơn khủng hoảng.

Thứ nhất là tình hình sản lượng lương thực Việt Nam 5 năm trở lại đây ổn định. Số liệu thống kê cho thấy từ năm 2004 đến nay đều đạt trên 39 triệu tấn. Năm 2007 sản lượng này xấp xỉ 40 triệu tấn, bình quân 469kg/đầu người, hay để dễ hình dung, sản lượng này đảm bảo mỗi người một ngày sẽ có hơn 1kg lương thực.

Thứ hai là những thông tin tốt như ĐBSCL trúng mùa lớn vụ đông xuân năm nay, tổng sản lượng lúa lên tới 9,6 triệu tấn, tăng gần 5% so với năm trước. Dự kiến vụ hè thu tới khu vực này cũng sẽ đạt sản lượng khoảng 7,3-7,5 triệu tấn.

Như vậy tổng cộng sản lượng hai vụ của khu vực ĐBSCL đạt 16,5-17 triệu tấn, quy đổi ra tương đương 8,5-9 triệu tấn gạo. Con số này ngay cả khi xuất khẩu đủ chỉ tiêu 3,5 triệu tấn gạo năm nay thì vẫn còn thoải mái.

Hơn nữa sản lượng tốt và lượng gạo trong nước vẫn còn nhiều, đủ để đảm bảo cho Việt Nam không rơi vào vòng xoáy của cuộc khủng hoảng.

Sốt "ảo" giá gạo sẽ sớm dừng lại - 1

(Báo cáo phát triển Nông nghiệp Việt Nam 2007)

Thế nhưng đột nhiên chỉ trong một tuần, giá gạo tăng liên tục, đột biến vào hôm 26 và 27/4. Báo chí và các cơ quan chức năng đã chỉ ra nguyên nhân trực tiếp xuất phát từ hiện tượng đầu cơ trục lợi, ghim hàng để đẩy giá lên nhân tình hình gạo thế giới có nhiều bất ổn.

Tuy nhiên còn một nguyên nhân khác gián tiếp hỗ trợ cho hành động đầu cơ trục lợi này cũng cần kịp thời nhìn nhận ngay. Đó là tình trạng thiếu thông tin của người dân.
 
Trong ngắn hạn, giá không chỉ đơn thuần phụ thuộc vào cung cầu mà còn được quyết định bởi kỳ vọng của người bán và người mua. Nếu nhìn nhận rõ điều này thì sẽ thấy lý do dẫn đến cơn sốt ảo cũng dễ hiểu.
 
Nếu như ngay từ khi có những thông tin về cuộc khủng hoảng lúa gạo thế giới, các cơ quan chức năng có thể dự báo được diễn biến và có những thông tin, công bố kịp thời và mạnh mẽ đến người dân về tình hình lương thực trong nước thì người dân đã bình tĩnh hơn, không đổ xô đi mua gạo tích trữ trong thời gian ngắn.
 
Khi đó chắc chắn, với lượng cung gạo lớn như công bố hiện tại, không tư thương nào có đủ sức, đủ tiền lực tài chính gom gạo ghìm giá trong thời gian dài tạo nên cơn sốt ảo hiện tại.

Thủ tướng chính phủ đã có công điện, các cơ quan chức năng cũng đã có những biện pháp đầu tiên mạnh mẽ để ngăn chặn lại cơn sốt ảo đang diễn ra tại các tỉnh thành phía Nam.

Tuy nhiên tình trạng sốt gạo vẫn sẽ có thể tiếp tục mở rộng và tái diễn tại các địa phương khác, nơi điều kiện tiếp nhận thông tin của người dân còn chưa tốt, chẳng hạn như nhiều tỉnh miền Trung hay nông thôn.
 
Cần có các biện pháp quyết liệt khẩn cấp, đặc biệt từ phía các chính quyền địa phương, hỗ trợ cho chính phủ cung cấp đầy đủ thông tin cho người dân mới có thể ngăn chặn sự lan rộng của cơn sốt ảo này.
 

GS Võ Tòng Xuân: "Lương thực cho 85 triệu dân không sợ thiếu..."

 

Điều quan trọng là phải tính toán lượng gạo hiện nay chúng ta đã có trong nước - đây là cái yếu của Bộ NN& PTNT khi không có một hệ thống thống kê tốt để nắm được trong từng thời điểm, ở từng địa phương, từng doanh nghiệp còn bao nhiêu gạo. Lẽ ra, việc làm này rất dễ trong thời đại tin học và hệ thống thông tin ở các tỉnh…

 
Phương Mai