Phạt nặng công chứng viên gian lận, luật sư vòi vĩnh

Dự thảo Nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp mới đây được Bộ Tư pháp gửi rộng rãi đến các đơn vị của Bộ, Sở Tư pháp các địa phương để lấy ý kiến góp ý. Bản dự thảo Nghị định có rất nhiều điểm mới để cập nhật, bổ sung những quy định trong các luật thuộc lĩnh vực tư pháp (công chứng, luật sư, nuôi con nuôi, quốc tịch...) mà văn bản hiện hành chưa quy định, bỏ các quy định không còn phù hợp.

Cụ thể, lĩnh vực bổ trợ tư pháp, các hành vi vi phạm trong hoạt động công chứng được kiến nghị những mức hình phạt nghiêm khắc hơn. So với Nghị định 60 ban hành năm 2009, Nghị định lần này bổ sung 14 hành vi vi phạm mới, bỏ 6 hành vi không còn phù hợp.

Điều 5 dự thảo Nghị định nêu rõ: “Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi của cá nhân không phải là công chứng viên mà hành nghề công chứng dưới bất kỳ hình thức nào”.

Công chứng viên vi phạm những điều cấm kị trong hoạt động công chứng di chúc, thỏa thuận phân chia đi sản, hợp đồng mua bán nhà đất… có thể bị phạt tới 20 triệu đồng và tước thẻ hành nghề từ 6 tháng đến 1 năm.

Hành vi công chứng khống hợp đồng, giao dịch mức phạt cũng lên đến 30.000.000 - 50.000.000. Thực hiện công chứng trong trường hợp mục đích và nội dung của hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội có thể bị phạt đến 6 triệu đồng nhưng sẽ bị tước quyền sử dụng thẻ hành nghề 1-2 năm.

Bên cạnh đó, nhiều hành vi lại được xác định không còn phù hợp trong thực tiễn như: Công chứng viên soạn thảo hợp đồng, giao dịch theo đề nghị của người yêu cầu công chứng mà nội dung, ý định giao kết hợp đồng, giao dịch không xác thực, vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội; công chứng viên thực hiện công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản không đúng thẩm g; thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp bất động sản ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có một trong số bất động sản mà tổ chức hành nghề công chứng có trụ sở…. được loại bỏ.

Đối với lĩnh vực hoạt động của luật sư và tư vấn pháp luật, Bộ Tư pháp cũng đề xuất xác định thêm 12 hành vi vi phạm mới như mạo danh luật sư để hành nghề; nhận, đòi hỏi tiền, lợi ích khi thực hiện trợ giúp pháp lý cho các khách hàng thuộc đối tượng được hưởng trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật; làm sai lệch nội dung Giấy chứng nhận về việc tham gia tố tụng, Giấy chứng nhận người bào chữa; làm giả Giấy chứng nhận người bào chữa…

Cụ thể, việc nhận, đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích khác khi thực hiện trợ giúp pháp lý cho các khách hàng thuộc đối tượng được hưởng trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật hoặc từ chối vụ, việc đã đảm nhận theo yêu cầu của tổ chức trợ giúp pháp lý, của các cơ quan tiến hành tố tụng, trừ trường hợp bất khả kháng hoặc theo quy định của pháp luật; Tự mình hoặc giúp khách hàng thực hiện những hành vi trái pháp luật nhằm trì hoãn, kéo dài thời gian hoặc gây khó khăn, cản trở hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan nhà nước khác (điểm n,o Khoản 4 Điều 11)… có thể bị phạt từ 5-30 triệu đồng.

Các luật sư cũng sẽ bị phạt tiền từ 3 triệu đến 20 triệu đồng nếu vi phạm một trong những hành vi sau: Sách nhiễu, lừa dối, ép buộc khách hàng đưa thêm tiền hoặc lợi ích vật chất khác ngoài khoản thù lao và chi phí đã thỏa thuận trong hợp đồng dịch vụ pháp lý; Từ chối thực hiện trợ giúp pháp lý miễn phí theo quy định của pháp luật khi được yêu cầu; tẩy sửa, làm sai lệnh, làm giả giấy chứng nhận hành nghề, chứng nhận bào chữa…

Các mức phạt tiền như trên đều theo hướng tăng tính chất nghiêm khắc theo tỷ lệ tăng từ 2 đến 10 lần tuỳ theo từng hành vi vi phạm cụ thể để đảm bảo tính răn đe, giáo dục, phòng ngừa.