Những ngày bận rộn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Mỹ

Theo thông báo của Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, đây là một chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử, là lần đầu tiên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thăm chính thức Hoa Kỳ, đặc biệt trong dịp kỷ niệm 20 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (Ảnh: TTXVN)

Chuyến thăm được diễn ra 2 năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá về quan hệ trong 20 năm qua và định hướng phát triển quan hệ song phương trong 20 năm tới, thúc đẩy các mặt hợp tác song phương, làm sâu sắc thêm quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Trong chuyến thăm, Việt Nam sẽ chia sẻ quan điểm với Hoa Kỳ về một số vấn đề quốc tế và khu vực quan trọng; thúc đẩy chính sách đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào ta ở Hoa Kỳ; tranh thủ sự ủng hộ, hỗ trợ của Liên Hợp quốc đối với công cuộc phát triển và đường lối đối ngoại của Việt Nam, thể hiện vai trò thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế.

Ngoài cuộc hội đàm với Tổng thống Obama tại Nhà Trắng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dự kiến sẽ có nhiều hoạt động khác, trong đó gặp gỡ đại diện các tầng lớp xã hội Việt Nam-Hoa Kỳ; gặp Thượng Nghị sĩ John McCain; gặp các Nghị sĩ thuộc hai đảng Dân chủ và Cộng hòa; trao đổi về “Quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong một thế giới đang thay đổi” tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh và Quốc tế (CSIS).

Tổng Bí thư cũng dự tọa đàm với doanh nghiệp Hoa Kỳ; gặp gỡ đại diện cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ; tham dự buổi Lễ trao Giấy phép xây dựng Trường Đại học Fullbright tại Việt Nam và gặp nhóm trí thức của Trường Đại học Harvard; gặp cựu Tổng thống Bill Clinton và gặp Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Ban Ki-moon cùng một số hoạt động khác.

Kể từ sau chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (7/2013) với việc xác lập khuôn khổ quan hệ “Đối tác toàn diện”, quan hệ hai nước đạt những tiến triển mới, thực chất trên nhiều lĩnh vực, cả về song và đa phương; sự quan tâm và hiểu biết lẫn nhau gia tăng. Phía Hoa Kỳ cử nhiều đoàn thăm Việt Nam, nổi bật là: Đoàn Cựu Tổng thống Bill Clinton (7/2014); Đoàn Lãnh tụ phe thiểu số tại Hạ viện Nancy Pelosi (3/2015); Đoàn TNS J.McCain (5/2015), Thứ trưởng Thứ nhất Bộ Ngoại giao Mỹ Antony Blinken (5/2015), Bộ trưởng Quốc phòng Carter (6/2015).

Về phía Việt Nam thăm Hoa Kỳ có Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (7/2013); Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị (7/2014); Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh (9/2014); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (10/2014); Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang (3/2015), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (4/2015).

An ninh-quốc phòng: lĩnh vực ưu tiên đặc biệt trong quan hệ hai nước

Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin, duy trì các cơ chế đối thoại quan trọng như Đối thoại Nhân quyền, Đối thoại chính trị-an ninh-quốc phòng, Đối thoại Châu Á-Thái Bình Dương... cũng như trao đổi điện đàm về các vấn đề song phương và khu vực. Hai bên cũng từng bước thiết lập quan hệ Đảng giữa hai nước, trong đó có việc đẩy mạnh các cuộc trao đổi, tiếp xúc giữa các cơ quan Đảng.

Hoa Kỳ chú trọng thúc đẩy quan hệ an ninh - quốc phòng, xem đây là lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt sau khi hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện (7/2013). Trong chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter (6/2015), hai Bộ Quốc phòng đã ký kết Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng Việt - Hoa Kỳ. Thời gian qua, phía Hoa Kỳ tiếp tục cử nhiều đoàn quan trọng thăm Việt Nam, nổi bật có Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên quân Martin Dempsey (8/2014), Bộ trưởng Hải quân Ray Mabus và tàu chiến Hoa Kỳ (4/2015), Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter (29/5-1/6)…

Hai bên đã ký Thư triển khai gói hỗ trợ 18 triệu USD (tháng 8/2014) dành cho cảnh sát biển, Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng Việt-Hoa Kỳ (6/2015) trên cơ sở MOU về hợp tác quốc phòng song phương (9/2011). Tháng 10/2014, Hoa Kỳ tuyên bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Hai bên duy trì đối thoại chính sách quốc phòng lần thứ 4 tại Washington DC (10/2013); Đối thoại Chính trị - An ninh - Quốc phòng lần thứ 7 tại Hà Nội (1/2015).

Về vấn đề nhân quyền, hai bên còn khác biệt. Tuy nhiên, hai bên vẫn tiếp tục duy trì đối thoại hàng năm về nhân quyền, gần đây nhất vòng 19 diễn ra ở Hà Nội tháng 5/2015. Phía Hoa Kỳ đã ghi nhận những tiến bộ nhất định của ta trong vấn đề này.

Nam Hằng