Nghệ An:

Hàng trăm hộ dân khốn khổ với bụi đá

(Dân trí) - Từ ngày các công ty được cấp phép khai thác tại mỏ đá Lèn Chùa, xã Quỳnh Xuân (Quỳnh Lưu, Nghệ An) cũng là lúc hàng trăm hộ dân gần đó phải gồng mình sống chung với bụi đá và tiếng ồn.

Xứ sở của bụi!

Ông Ngô Quang Tiếp (xóm 9, xã Quỳnh Xuân) sống gần mỏ đá Lèn Chùa bức xúc: “Hàng ngày có tới cả trăm lượt xe chở đá ra vào bãi. Cứ mỗi xe đi qua là bụi cuốn mù hết cả lên, gió tạt vào nhà dân chúng tôi lãnh đủ luôn. Nhiều hôm gia đình tôi ăn cơm cũng không được yên ổn. Trước kia họ có tưới nước để giảm bụi, nhưng cũng không hiệu quả lắm nhưng nay lại không hiểu vì sao mà ngưng tưới nước đã 10 ngày rồi bụi lại càng nặng hơn. Họ khai thác làm ăn cũng phải nghĩ đến cuộc sống của nhân dân chứ”.
 
Bụi và tiếng ồn cùng tra tấn người dân
Bụi và tiếng ồn cùng "tra tấn" người dân

Theo quan sát của phóng viên mỏ đá Lèn Chùa đã được khai thác sát đất, thậm chí nhiều điểm khai thác đã âm xuống lòng đất. Hàng chục máy cẩu, máy xay đá, xe tải đang đua nhau hoạt động hết công suất trong khu vực mỏ đá. Dọc theo con đường nối từ quốc lộ 1A vào khu vực mỏ đá Lèn Chùa, trên mặt đường, cây cối, nhà dân đều bám một lớp bụi trắng dày đặc từ các xe chở đá gây nên. Cứ mỗi chuyến xe tải chạy qua lớp bụi trên mặt đường được cuốn tung lên mù mịt.

Thời tiết nắng nóng kéo dài cộng với việc mặt đường không được tưới nước càng làm cho lớp bụi khô và dễ phát tán trong không khí gây khó khăn cho các phương tiện tham gia giao thông, và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của các hộ dân.
 
Bụi và tiếng ồn cùng tra tấn người dân
 
Ông Phan Văn Cường ban thanh tra xã Quỳnh Xuân, bí thư chi bộ hội người cao tuổi xóm 9 ngao ngán nói: “Bụi nhiều, kêu nhiều, viết đơn nhiều gửi lên cả xã, cả huyện rồi mà có khi nào đỡ bụi được đâu. Cứ mỗi lần viết đơn xã lại xuống kiểm tra rồi đâu lại vào đấy. Bụi thì dân vẫn cứ phải chịu! Nhà tôi sống gần mỏ đá hơn không những bụi rồi tiếng ồn, tiếng nổ mìn không tài nào ngủ được”.
Mỏ đá đang phá cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây.
Mỏ đá đang phá cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây.

Cũng theo ông Cường sau nhiều lần các hộ dân có đơn kiến nghị thì UBND xã Quỳnh Xuân đã có một số biện pháp để hạn chế bụi đá từ các xe tải như lập trạm kiểm soát nhằm hạn chế tốc độ lưu thông của các xe tải. Nhưng trạm lập xong đi vào hoạt động được một thời gian thì đã ngừng hoạt từ giữa năm 2012 đến nay. Vì vậy các loại xe tải cứ chạy với tốc độ cao mà không ai quản lý. 

Nơm nớp lo nhà sập vì mỏ đá nổ mìn

Được biết mỏ đá Lèn Chùa được cấp phép khai thác từ những năm 1996. Từ một mỏ đá có trữ lượng rất lớn do được rầm rộ khai thác trong thời gian dài lúc cao điểm có tới gần chục công ty thi nhau khai thác đá. Tới thời điểm hiện tại trữ lượng đá trong mỏ đã dần cạn kiệt.

Tại thời điểm hiện tại chỉ còn có 3 công ty được chính thức cấp phép khai thác tại mỏ đá theo hình thức cải tạo và thăm dò là: Công ty Xuân Quỳnh, Thanh Xuân và công ty Xuân Hùng.
 
Mỏ đá đang phá cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây.
Hết làm đơn kiến nghị bây giờ các hộ dân phải làm đơn “Đề xuất bảo vệ môi trường” mong rằng sẽ có tác dụng hơn.

Cũng chính vì trữ lượng đá tại mỏ đã giảm mạnh, hiện tại các công ty khai thác đã phải khai thác âm xuống lòng đất. Vì vậy lượng thuốc nổ dùng trong mỗi lần nổ mìn tăng lên để tăng lượng đá khai thác. Các hộ dân sống trong vùng chịu ảnh hưởng trực tiếp bị hư hại nhà cửa, tường bị nứt nhiều nơi nên đã làm đơn kiến nghị gửi lên UBND Quỳnh Xuân đề nghị có biện pháp xử lý nhưng vẫn chưa nhận được trả lời.

Chị Vũ Thị Hoa (ở xóm 9, xã Quỳnh Xuân) chỉ vào những vết nứt trên các bức tường nhà mình bức xúc cho biết: “Trước kia họ khai thác ở trên mặt đất thì đỡ hơn. Từ khi người ta khai thác đá xuống thấp dưới đất, mỗi lúc nổ mìn là chúng tôi hoảng sợ. Tường nhà nhiều nơi bị nứt do bị chấn động mạnh. Nhà tôi ở sát mỏ đá bụi bặm chịu đủ rồi, quen rồi không kêu nữa bây giờ lại nơm nớp lo nhà sập mà không biết sống sao đây”. Cũng theo chị Hoa thì gia đình chị cũng như nhiều hộ dân khác bị hư hỏng nhà cửa do việc nổ mìn khai thác đá đã có đơn kiến nghị gửi lên UBND xã nhưng chưa nhận được trả lời.

“Chúng tôi muốn các công ty khai thác đá ở đây phải có trách nhiệm với dân trong việc bảo về môi trường, phun nước chống bụi cũng như hạn chế lượng thuốc nổ trong khai thác để đảm bảo cuộc sống cho người dân. Họ khai thác đá kinh doanh kiếm lợi nhuận thì cũng phải nghĩ đến cuộc sống của người dân ở đây nữa chứ. Hàng ngày hít bụi, ăn miếng cơm cũng không xong rồi nhà cửa hư hại lại không ai nói gì!”, một người dân phẫn nộ.

Trao đổi với phóng viên Dân trí về việc trên, ông Nguyễn Duy Thao - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Xuân - xác nhận việc nổ mìn dưới lòng đất ảnh hưởng đến nhà cửa công trình của người dân là có thật. “Ngày trước khai thác phía trên thì đỡ hơn, bây giờ trữ lượng thấp các công ty phải nổ mìn độ âm nên ảnh hưởng từ việc nổ mìn là điều hoàn toàn không thể tránh khỏi”.
Một trong số các vết nứt trên tường nhà chị Vũ Thị Hoa ở xóm 9 xã Quỳnh Xuân.
Một trong số các vết nứt trên tường nhà chị Vũ Thị Hoa ở xóm 9 xã Quỳnh Xuân.

Cũng theo ông Thao thì UBND xã luôn thường xuyên quản lý gắt gao việc khai thác đá cũng như vấn đề môi trường ở khu vực mỏ đá (?). Xã cũng đã thành lập một ban môi trường chuyên theo dõi giám sát việc tưới nước giảm thiểu bụi ở khu vực này, đồng thời có chỉ đạo việc giảm trọng tải các xe chở đá ra vào khu vực để hạn chế bụi.

Không rõ xã làm gắt gao và thường xuyên đến mức nào, nhưng cuộc sống của người dân nơi đây thì thực sự đang khốn đốn.

Tình Huê - Nguyễn Duy