"Ảm đạm" khu tái định cư ngày giáp Tết

Những ngôi làng hình thành sau khi được Nhà nước di dời để nhường chỗ cho công trình chứa nước Cửa Đạt. Gần 400 hộ dân với trên 2.000 nhân khẩu dời đến hai xã Thanh Tân và Thanh Kỳ (Như Thanh). Nhưng đã 8 năm qua, những hộ dân tái định cư vẫn sống trong cảnh đói nghèo, cơ cực…

Ghé thăm hai xã Thanh Kỳ và Thanh Tân, gặp gỡ những công dân của vùng lòng hồ Cửa Đạt chuyển đến đây định cư, nhà nào cũng như nhà nào, không có một vật dụng gì có giá trị ngoài những chiếc giường ọp ẹp, vài cái chăn cũ, bạc màu theo năm tháng. Tìm hiểu nguyên nhân đói nghèo ở đây, chúng tôi được biết bà con sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, thế nhưng ở đây quanh năm người dân sống trong cảnh "khát nước" sinh hoạt và nước sản xuất.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Lê Hồng Dương (thôn Đồng Tiến, xã Thanh Kỳ) buồn bã: “Bà con chúng tôi chuyển đến đã 8 năm thì chỉ năm thứ đầu tiên có nước dùng, các năm tiếp theo thường xuyên đối mặt với cảnh mất nước. Do không có nước nên mất mùa cũng triền miên, thành thử cuộc sống đã nghèo, nay lại càng khốn khó, chật vật hơn. Sắp đến Tết rồi nhưng chẳng biết nhìn vào thứ gì để bán mà ăn Tết nữa”.

Còn anh Hà Văn Hạnh chua chát kể: “Năm nào cũng nhìn lúa chết trong bất lực. Không có năm nào người dân ở đây không phải chứng kiến cảnh mất mùa. Các anh chị nhìn đấy, Tết đến nơi nhưng vẫn chạy ăn từng bữa, trong nhà có thứ gì đâu”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện tỷ lệ hộ nghèo của hai thôn chiếm tới 70%. Cảnh thiếu ăn thường xuyên xảy ra, đặc biệt vào những thời điểm giáp hạt. Điều đáng lo lắng hơn cả cái đói, cái khát là tại 2 thôn Đồng Tâm Đồng Tiến còn đứng trước nỗi lo rất nhiều tệ nạn xã hội đang len lỏi theo chân người dân tái định cư về. Nghiện ngập, hút chích, và HIV/AIDS đã âm ỉ lan truyền nhiều năm nay.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Lương Đình Thông, Trưởng Công an xã Thanh Kỳ cho biết: “Từ khi xã tiếp nhận gần 200 hộ dân tái định cư của lòng hồ Cửa Đạt (Thường Xuân) về đây định cư, tình hình an ninh của địa phương luôn bất ổn, tệ nạn ma túy, mới đây lại bùng phát bệnh HIV/AIDS. Chúng tôi đã cố gắng hết sức nhưng cũng bó tay thôi, vì đây là những vấn đề vượt ngoài khả năng của địa phương”.

Đói nghèo, cuộc sống bấp bênh, lại thêm tệ nạn xã hội là hoành hành khiến cho tình hình an ninh, trật tự cũng như cuộc sống của người dân làng tái định cư xã Thanh Kỳ không còn bình yên. Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là đến Tết nhưng dường như cả làng vẫn chìm trong một không khí đìu hiu. Cái rét của những ngày cuối năm càng làm cho ngôi làng trở nên hoang tàn hơn.

Rời xã Thanh Kỳ, chúng tôi tiếp tục đến xã Thanh Tân, để tìm hiểu cuộc sống của những người dân tái định cư ở đây. Những cảnh được chứng kiến không có gì hơn so với xã Thanh Kỳ. Vẫn những ngôi nhà hoang tàn, đìu hiu xơ xác, vẫn những đứa trẻ nheo nhóc co ro trong giá rét. Trong căn nhà lá bốn bề gió thốc, chị Lương Thị Hoa đang cạo vỏ sắn. Thấy khách, chị nén tiếng thở dài: “Tết nhất mà có biết nhìn vào cái gì đâu. Tôi đang lấy sắn ngoài ruộng về nấu rượu Tết uống cho vui. Ở đây năm nào cũng đói, trồng lúa thì chết hết vì không có nước, nhiều khi túng quẫn phải đào cả sắn non về ăn…”.

Đã nghèo đói là vậy, gia cảnh đông đúc càng làm mỗi gia đình ở Thanh Tân thêm kiệt quệ. Nhiều gia đình có đến gần chục con nhỉ trứng gà trứng vịt. Như gia đình chị Trịnh Thị Nghiêm, sinh 6 con, gia đình chị Trần Thị Ngân sinh 8…. Việc kiếm miếng cơm lo cho một vài miệng ăn còn khó huống gì cả chục khẩu trong nhà. Nghèo đói vì thế vẫn cứ bám riết bao nhiêu năm qua kể từ khi nhập làng tái định cư đến giờ, hầu hết các gia đình luôn sống trong cảnh đói nghèo lay lắt.

Nói về con số 50% hộ nghèo, ông Nguyễn Văn Dũng - Chủ tịch UBND xã Thanh Tân vẫn tươi cười khẳng định: “Đời sống bà con đã tiến bộ rõ rệt, nhiều ngôi nhà cao tầng khang trang được xây dựng…”. Khó lý giải thái độ lạc quan của vị Chủ tịch xã trước cảnh khốn khổ của một làng quê nghèo, đói, khát quanh năm.

Tết nguyên đán lại đang cận kề, nơi thành thị, phố xá ngập tràn không khí tưng bừng đón năm mới, nhưng đâu đó, trong những góc khuất của cuộc sống mà chúng ta gần như lãng quên ấy còn có những kiếp người đang vật lộn với cuộc mưu sinh. Rời hai xã Thanh Tân, Thanh Kỳ, chúng tôi vẫn bị ám ảnh bởi bức tranh "xám màu" về một làng quê ảm đạm ngày giáp Tết. Bao giờ dân tái định cư nơi đây có một cái Tết no ấm, yên vui?

Nguyễn Thùy - Duy Tuyên