Quỹ hỗ trợ có cũng như không

Đúng ra, những lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài về trước thời hạn phải nhận được tiền hỗ trợ từ quỹ vì trước khi đi ra nước ngoài làm việc, họ đã đóng tiền vào quỹ theo quy định.

Quỹ hỗ trợ có cũng như không - 1


Người lao động về nước không nhận được sự hỗ trợ nào từ nguồn quỹ mà họ đã đóng góp

 

Thu nhiều, chi chẳng bao nhiêu!

 

Khoản tiền từ người lao động cộng với khoản đóng góp của doanh nghiệp xuất khẩu lao động hàng năm là 1% tổng khoản phí quản lý doanh nghiệp thu được là hai nguồn quan trọng hình thành nên quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước.

 

Sở dĩ quỹ này ra đời vì trước khi luật đưa người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài có hiệu lực, các doanh nghiệp xuất khẩu lao động thường yêu cầu mỗi lao động trước khi đi đóng góp một khoản tiền nhất định (khoảng vài trăm ngàn/lao động) gọi là tiền bảo hiểm rủi ro. Khoản tiền này dùng để chi trả, bồi thường cho những lao động phải về trước hạn theo nguyên tắc lấy số đông bù số ít. Nhưng đến khi thanh tra thì đây là khoản thu sai quy định mặc dù mục đích là tốt đẹp. Bởi vậy đến khi xây dựng luật đưa người Việt Nam đi làm việc có thời hạn tại nước ngoài, việc thành lập quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước trên cơ sở khoản thu này đã được quy định cụ thể.

 

Theo kết luận từ Thanh tra Chính phủ, từ khi thành lập đến nay quỹ này đã thu tới trên 92 tỉ đồng nhưng mới chi chưa đến 3 tỉ đồng. Các hoạt động chủ yếu là hoàn thiện tổ chức và xây dựng văn bản. Thanh tra Chính phủ kết luận: quỹ để lượng tiền tồn đọng quá nhiều - tới 90 tỉ đồng trong thời gian dài và chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra của quỹ hỗ trợ. Cộng thêm 52 tỉ đồng được chuyển sang từ số tiền thu vượt của trung tâm việc làm ngoài nước đã được Chính phủ đồng ý, quỹ này hiện tồn khoảng 142 tỉ đồng.

 

Trong thực tế, hầu như chỉ những lao động bị chết tại nước ngoài, doanh nghiệp xuất khẩu lao động đề xuất mới được nhận khoản tiền 10 triệu đồng/người từ quỹ này. Số lao động bị chết được hỗ trợ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Còn lại, hầu như chưa lao động nào về trước hạn được nhận tiền hỗ trợ, cho dù họ và doanh nghiệp đưa lao động đi cùng đóng tiền vào quỹ.

 

Tiếp tục nghiên cứu đến bao giờ?

 

Bộ Lao động – thương binh và xã hội đã xác nhận số lượng lao động về nước trước hạn trong quý 1 là 6.000 người và dự kiến cả năm nay là 10.000 người.

Chiều 7/5, trả lời PV về việc có bao nhiêu lao động về trước hạn đã nhận được hỗ trợ từ quỹ này, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, hiện nay cơ chế chi hỗ trợ lao động về trước hạn vẫn đang được nghiên cứu và sẽ được trình cấp có thẩm quyền quyết định.

 

Việc “nghiên cứu cơ chế” của cục Quản lý lao động ngoài nước để trình lãnh đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành nguyên tắc chi hỗ trợ những lao động về nước trước hạn đã được tiến hành từ tháng 2, khi số lượng lao động về trước hạn tăng từng ngày. Nhưng cho đến nay cơ chế này vẫn chưa ra đời.

 

Trước sự chậm trễ khó hiểu này, hiệp hội Xuất khẩu lao động (VAMAS) đã đề xuất một cơ chế chi hỗ trợ rất rõ ràng cho người lao động. Ông Nguyễn Lương Trào, chủ tịch VAMAS đề xuất, quy định hiện tại đã cho phép quỹ chi hỗ trợ lao động về trước hạn tối đa 5 triệu đồng/người bởi vậy khi hỗ trợ có thể chia các thị trường ra làm ba loại.

 

Cụ thể, thị trường có chi phí cao trước khi đi, lao động về trước hạn sẽ được hỗ trợ tối đa 5 triệu đồng/người; loại trung bình mức hỗ trợ tối đa 4 triệu đồng/người; loại thấp mức hỗ trợ tối đa 3 triệu đồng/người. Nếu xét theo thời gian, người đã làm việc được quá 2/3 thời gian của hợp đồng thì không cần hỗ trợ. Những người còn lại cũng chia làm ba mức: người đã làm việc trên một nửa cho đến 2/3 thời gian của hợp đồng được hỗ trợ 1/3 mức tối đa theo từng thị trường, người đã làm việc trên 1/3 tới một nửa thời gian của hợp đồng được hỗ trợ 50% mức tối đa theo từng thị trường, người mới làm việc được 1/3 thời gian của hợp đồng trở xuống được hưởng mức hỗ trợ tối đa cho từng loại thị trường.

 

Đề xuất này của VAMAS được đưa ra từ tháng 4 nhưng tới nay cũng chỉ là cơ sở để tham khảo. Cơ chế thì vẫn đang được nghiên cứu còn những lao động về trước hạn vẫn phải ngậm ngùi nhận số tiền thanh lý ít ỏi mà rất nhiều trong số họ không biết rằng, lẽ ra họ phải nhận thêm được khoản tiền từ quỹ hỗ trợ.

 

Theo Tây Giang

 Sài Gòn tiếp thị