Lĩnh vực xây dựng chiếm 35,2 % vụ tai nạn lao động chết người

(Dân trí) - “Xây dựng là lĩnh vực dẫn đầu các vụ tai nạn lao động chết người. Năm 2015, hơn 35 % tổng số vụ tai nạn chết người và 37,9% tổng số người chết thuộc lĩnh vực xây dựng. Bên cạnh đó, tình hình tai nạn lao động và số người chết do TNLĐ và số vụ cháy đều tăng”.


Vụ tai nạn do sập giàn giáo năm 2015 tại Khu kinh tế Vũng Áng - Hà Tĩnh.

Vụ tai nạn do sập giàn giáo năm 2015 tại Khu kinh tế Vũng Áng - Hà Tĩnh.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp trao đổi với báo chí về tình hình tai nạn lao động (TNLĐ) trong thời gian qua. Đồng thời, Bộ LĐ-TB&XH cũng đưa ra những khuyến cáo nhằm giảm thiểu tình trạng này.

Thưa ông, những yếu tố và nguyên nhân chính nào gây ra các vụ tai nạn lao động thời gian?

Thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, yếu tố ngã từ trên cao chiếm 28,1% tổng số vụ và 26,4% tổng số người chết, điện giật chiếm 18,9% tổng số vụ và 17,2% tổng số người chết, vật rơi và đổ sập chiếm 16,8% tổng số vụ và 22,6% tổng số người chết và các yếu tố khác, như: Tai nạn giao thông; máy, thiết bị cán, kẹp, cuốn và vật văng bắn.

Về nguyên nhân, người sử dụng lao động gây ra 52,8% số vụ tai nạn lao động (TNLĐ), cụ thể: Người sử dụng lao động không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn chiếm 25,2% tổng số vụ; thiết bị không đảm bảo ATLĐ chiếm 14,3% tổng số vụ; người sử dụng lao động không huấn luyện ATLĐ cho người lao động chiếm 9,7% tổng số vụ.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp

Người lao động gây nên 18,9% số vụ, cụ thể: Người lao động bị nạn vi phạm quy trình quy chuẩn ATLĐ chiếm 17,2% tổng số vụ và người lao động không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân chiếm 1,7% tổng số vụ...

Theo báo cáo của cơ quan chức năng, cả nước có tới hơn 7.600 vụ tai nạn lao động với 666 chết trong năm 2015. Nhiều chuyên gia ATLĐ cho rằng số liệu trên mới chỉ phản ánh một phần thực tế. Vậy điều này phải chăng việc quản lý còn chưa sát một phần do lực lượng thanh tra ATVSLĐ còn mỏng, thưa ông?

Lực lượng thanh tra chuyên ngành, số lượng hiện nay còn rất khiêm tốn. Những năm qua, doanh nghiệp tăng nhanh: Từ 250.000 doanh nghiệp năm 2005 đến 2015 là trên 600.000 doanh nghiệp.

Trong khi đó, mỗi tỉnh chỉ có từ 3-4 cán bộ làm công tác thanh tra và quản lý về an toàn lao

động (trừ một số thành phố lớn). Tỷ lệ thanh tra có chuyên môn rất thấp còn chiếm tới 30% lực lượng.

Một số địa phương không có thanh tra chuyên môn về an toàn lao động. Nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất không được thanh tra, kiểm tra kịp thời để ngăn ngừa tai nạn lao động.

Triển khai "Chiến dịch thanh tra tình hình chấp hành các quy định về an toàn lao động" trên địa bàn cả nước, tập trung vào ngành xây dựng. Chương trình do Bộ LĐ-TB&XH, Tổng LĐLĐ VN, VCCI và Tổ chức lao động quốc tế (ILO) tổ chức từ tháng 3/2016.

Trong khi đó, chế tài xử phạt còn quá nhẹ và rất ít. Mỗi năm chỉ có 2-3 vụ tai nạn lao động nghiêm trọng bị khởi tố và truy tố bị can, nên tính răn đe còn hạn chế. Một số cơ quan quản lý các cấp và chủ các cơ sở chưa thực sự quan tâm và đầu tư cho công tác ATVSLĐ.

Trong các vụ tai nạn lao động, ý thức tuân thủ của người sử dụng lao động và người lao động ra sao, thưa ông?

Ý thức tuân thủ pháp luật về an toàn lao động của một bộ phận không nhỏ người sử dụng lao động còn thấp. Công nghệ sản xuất ở nhiều ngành còn lạc hậu, điều kiện lao động không đảm bảo ATVSLĐ, nhất là trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đặc biệt, các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, khai khoáng, cơ khí luyện kim, đóng tàu còn sử dụng tới 70 % lao động thủ công. Nhiều công đoạn trong dây chuyền sản xuất người lao động phải làm việc trong điều kiện lao động có nguy cơ mất an toàn.

Một bộ phận người sử dụng lao động không quan tâm đầu tư cho công tác an toàn, vệ sinh lao động: Thiếu xây dựng, ban hành quy trình làm việc an toàn, huấn luyện an toàn lao động còn mang tính hình thức, đối phó.

Còn không ít người lao động chưa được đào tạo nghề, chưa được huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, thiếu ý thức tác phong làm việc công nghiệp. Hậu quả dẫn tới tình trạng vi phạm các quy định, quy trình biện pháp làm việc an toàn tại doanh nghiệp.

Tăng cường nhiều giải pháp đồng bộ trong công tác ATVSLĐ

Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, từ ngày 1/7, Luật An toàn, vệ sinh lao động sẽ có hiệu lực. "Đây sẽ là căn cứ quan trọng để tăng cường hơn nữa công tác phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và mở rộng phạm vi, đối tượng của công tác an toàn, vệ sinh lao động được đến mọi người lao động trong cả khu vực có quan hệ lao động và khu vực không có quan hệ lao động.

Thời gian tới, công tác đảm bảo ATLĐ, PCCN cần ưu tiên các hoàn thiện khung khổ pháp luật về ATVSLĐ phù hợp với kinh tế thị trường và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; bổ sung, hoàn chỉnh các văn bản pháp quy dưới luật về ATVSLĐ và hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ATVSLĐ. Hệ thống thanh tra ATLĐ sẽ được bổ sung khoảng 300 cán bộ có chuyên môn phù hợp. Tại các doanh nghiệp có quy mô từ 300 lao động trở lên phải có biên chế cán bộ chuyên trách làm công tác bảo hộ lao động tương ứng và phù hợp với số lượng lao động và mức độ nguy cơ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…"

Xin cảm ơn ông

Hoàng Mạnh thực hiện