Đo “sức khỏe” thị trường lao động: Không chỉ dựa vào số liệu thất nghiệp

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp trao đổi với báo chí tại buổi công bố Bản tin cập nhật thị trường lao động VN quý 1/2015. Chương trình được Bộ LĐ-TB&XH và Tổng Cục thống kê tổ chức hôm 20/7 tại Hà Nội.

Bản tin cập nhật thị trường lao động VN quý 1/2015 được khảo sát trên 56.300 hộ gia đình được chọn, đại diện cho cấp vùng và tỉnh.

Khuyến cáo của đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho thấy, số liệu thất nghiệp và thiếu việc làm thường xuyên thấp, chưa hẳn đã phản ánh đầy đủ về “sức khỏe” của thị trường lao động

Không những thế, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho rằng tỉ lệ thất nghiệp còn không phản ánh hết việc sử dụng nguồn nhân lực và thời gian lao động.

Trong khi đó, việc “nhận diện” chính xác thời gian, số nhân lực được sử dụng là một tiền đề quan trọng để các nhà quản lý, doanh nghiệp có phương án tăng năng suất lao động hiệu quả hơn.

“Trong Bản tin lần này, chúng tôi lưu ý thêm về việc tính số giờ làm việc của lao động thiếu việc làm. Theo đó, số giờ làm việc bình quân tuần của nhóm lao động thiếu việc làm ở thời điểm công bố là 24,46%” - Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nêu dẫn chứng.

Số liệu trên cho thấy, giờ làm việc của nhóm này chỉ bằng 50 % tổng số giờ làm việc bình quân của lao động cả nước (46,1 giờ/tuần).

“Lần công bố Bản tin quý 2 tới đây, chúng tôi hy vọng sẽ đưa ra được số trung bình thời gian làm việc trong tuần của một lao động VN” - Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nói.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp phân tích thêm ý nghĩa của chỉ số giờ làm việc. Giả sử nền kinh tế có tới 98 % lao động có việc làm, nhưng thời gian làm việc của lao động chỉ bằng 70 % số giờ định mức (ví dụ số giờ định mức là 48 giờ/tuần).

Điều này có nghĩa là chỉ có 70 % lực lượng lao động đã được sử dụng.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp bổ sung: Nếu tỉ lệ thất nghiệp và tỉ lệ sử dụng thời gian lao động đều thấp, thì nguồn nhân lực của đất nước chưa sử dụng khá cao. Nếu tỉ lệ thất nghiệp cao một chút nhưng hầu hết sử dụng hết thời gian lao động. Điều đó chứng tỏ chúng ta đã khai thác khá tốt nguồn lực lao động của đất nước.

So sánh thời gian làm việc với số liệu thất nghiệp để thấy việc đánh giá thị trường lao động đòi hỏi sự quan sát toàn diện.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho rằng: “Cần tính thêm tỉ lệ thời gian lao động. Với con số lao động thất nghiệp tới 10%, nhưng những người có việc làm đã sử dụng 100 % thời gian lao động. Điều này tức là có tới 90 % nguồn lực của đất nước đã được sử dụng.

Nhưng nếu 98 % lực lượng lao động có việc làm mà chỉ sử dụng 50 % thời gian. Điều này lại có nghĩa là chúng ta mới sử dụng 50 % lực lượng lao động của đất nước”.

Như vậy, bên cạnh chỉ số thất nghiệp và thiếu việc làm, việc đánh giá "sức khỏe" của thị trường lao động cần phải tính tới nhiều yếu tố quan trọng khác.

Hoàng Mạnh