Ở góc nhìn bình yên về cuộc thế chiến

Cecil Beaton là một trong những nhiếp ảnh gia hoạt động tích cực nhất trong thời kỳ Thế chiến II. Ông hướng ống kính của mình đi theo một khía cạnh khác để có được những khoảnh khắc bình yên giữa cuộc chiến tàn khốc. Trong 6 năm của cuộc chiến, ông đi tìm những khoảnh khắc tươi mới, rực rỡ niềm vui, nụ cười và tính nghệ thuật ngay giữa cảnh hoang tàn, đổ nát và khốc liệt của chiến tranh.

Thế chiến II khiến nền kinh tế thế giới bị suy thoái, đời sống người dân trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, nhưng phụ nữ tại các nước Châu Âu có thể ăn bớt ngon nhưng họ không thể mặc bớt đẹp. Người ta vẫn thấy các bà, các cô diện mini juyp và đi những đôi tất da chân vô cùng gợi cảm, vẫn nước hoa thơm phức, tóc bồng bềnh, thắt những chiếc khăn duyên dáng trên cổ... Dù trong cảnh chiến tranh khốn cùng, con người lạc quan vẫn tìm thấy tình yêu cuộc sống và thấy yêu đời. Càng trong cảnh khốn khó, đen tối, người ta càng thấy tình yêu đó rạng ngời, rực rỡ. Cecil đã bắt trúng tâm lý đó và khai thác khía cạnh nhân văn của con người trong vùng chiến sự.

Nhiếp ảnh gia Cecil Beaton từng rất nổi tiếng với những tác phẩm ảnh chụp các diễn viên huyền thoại như Elizabeth Taylor, Marilyn Monroe và Audrey Hepburn. Khi chiến tranh nổ ra, ông được Bộ Thông tin Anh giao nhiệm vụ chụp lại những cảnh ấn tượng nhất thể hiện nỗ lực của nhân dân Anh trong thế chiến II để phục vụ mục đích tuyên truyền. Beaton tạm biệt cuộc sống được Hoàng gia bảo trợ cùng những người mẫu xinh đẹp để lên đường và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Ông đã chụp lại những chàng trai, cô gái trẻ tuổi dưới góc độ đẹp nhất bất kể chiến tranh leo thang, phá hoại và cuộc sống đang diễn ra hỗn loạn thế nào tại Anh trong thập niên 1940.

Những bức hình của Cecil không chạm tới xác người, máu me hay những nỗi ghê rợn thường thấy trong chiến tranh, thay vào đó nó khắc hoạ những quân nhân đẹp trai, xinh gái, với vẻ quyến rũ rạng ngời của tuổi trẻ, dù ngày mai họ có thể phải ra chiến tuyến và hy sinh bất cứ lúc nào.

Beaton đã chạm tới trái tim người xem với bức ảnh dữ dội nhất mà ông từng chụp khắc hoạ một em bé 3 tuổi tên là Eileen Dunne bị thương và nằm điều trị tại bệnh viện Great Ormond Street, bức ảnh này ngay lập tức được đưa lên bìa tạp chí Life tháng 9/1940.

Tuyển tập 7.000 bức ảnh mà Beaton chụp đã được Uỷ ban Kiểm duyệt của Bộ Thông tin Anh phát hành dưới dạng sách ảnh. Hơn 100 tác phẩm ảnh của ông đang được trưng bày tại Bảo tàng Chiến tranh Hoàng gia ở London với tên gọi Cecil Beaton: Theatre of War (Cecil Beaton: Vũ đài chiến tranh).

Kể về những trải nghiệm của mình trong những ngày tháng chiến tranh, Cecil viết trong nhật ký:

“Hôm qua tôi có đi tới Viện bảo tàng Chiến tranh Hoàng gia, thực chất đây không phải một điạ điểm viếng thăm thú vị đối với tôi, đến đây và xem lại những bức ảnh từng chụp trong cuộc chiến thật là một trải nghiệm tuyệt vời. Tôi được sống lại những năm tháng tuổi trẻ nhiệt huyết, nếu không có chuyến viếng thăm này, có lẽ tôi đã bỏ quên rất nhiều điều. Phần lớn những người xuất hiện trong những bức ảnh đó đều đã qua đời.

Thật thú vị khi được nhìn lại từng khuôn mặt, từng địa điểm. Tôi không tin mình đã chụp nhiều ảnh tư liệu đến vậy, tất cả xuất phát từ tình yêu nhiếp ảnh. Nhìn ngắm chúng hôm nay tôi thấy vui vì những tác phẩm này đã được đón nhận và tới với quảng đại công chúng.”

Trong suốt cuộc đời của mình, ông được biết tới với nhiều vai trò như nhà văn, nhà thiết kế, nhà làm phim hoạt hình, nhà hoạt động xã hội, người viết tự truyện… nhưng nổi bật nhất vẫn là vai trò nhiếp ảnh gia. Ông nổi tiếng với những bức chân dung chụp những nhân vật hàng đầu nước Anh trong các lĩnh vực chính trị, điện ảnh, thời trang… và làm việc cho những tạp chí thời thượng nhất như Vanity Fair và Vogue.

Sau khi thế chiến kết thúc, ông chuyển sang làm thiết kế cho sân khấu kịch Broadway với vai trò thiết kế và dàn dựng ánh sáng, trang phục. Beaton đã giành được giải Oscar ở hạng mục thiết kế trang phục cho phim Gigi (1958) và My Fair Lady (1964). Ông qua đời tháng 1/1980, thọ 76 tuổi.