Một câu chuyện khốc liệt về nạn tảo hôn

Bộ phim Night of Silence (Đêm yên tĩnh) của Thổ Nhĩ Kỳ từng giành được những giải thưởng điện ảnh danh giá trên thế giới như giải Gấu pha lê của Liên hoan phim (LHP) Berlin 2012, giải Phim Trung Đông hay nhất tại LHP Tokyo, và giải Phim xuất sắc nhất tại LHP tự do quốc tế Brussels lần thứ 39.

Phim là một tuyên ngôn về mới về nghệ thuật của đạo diễn Reis Celik – một vị đạo diễn từng nổi danh với dòng phim tài liệu.

Đêm yên tĩnh kể về một đám cưới truyền thống được hai bên gia đình sắp đặt ở đất nước Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ. Câu chuyện éo le này được khắc họa rất nhẹ nhàng với hai nhân vật chính: cô dâu 14 tuổi và chú rể 60 tuổi. Chú rể vừa mới ra tù vì tội giết người.

Ngoài 15 phút đầu của phim diễn ra ở những khung cảnh đa dạng, nhiều âm thanh, màu sắc, những cảnh quay còn lại của phim chỉ diễn ra trong căn phòng tân hôn yên tĩnh - nơi lần đầu tiên hai người xa lạ gặp nhau. Phim đúng như tựa đề của nó, hoàn toàn yên tĩnh, không dùng tới nhạc nền phụ họa.

Thành viên ban giám khảo của LHP Berlin từng chia sẻ: “Chúng tôi thực sự xúc động vì những diễn viên có tài năng xuất sắc này. Họ đã khiến người xem đồng cảm với mình. Chúng ta như sống chung trong những khắc khoải nội tâm của hai con người tội nghiệp bị cầm tù bởi những luật lệ phong kiến. Họ không có bất cứ sự lựa chọn nào cho cuộc đời mình.”

Vì danh dự dòng họ, chú rể - người đàn ông 60 tuổi từng phải giết người theo lệnh của ông bác để rồi gần trọn cuộc đời sống sau song sắt. Vì lợi ích của hai gia đình, ông ta lại bị đẩy vào một bi kịch khác cùng cô dâu 14 tuổi. Họ chỉ biết chấp nhận và âm thầm chịu đựng mà không dám có bất cứ sự phản kháng nào.

Cách dựng cảnh trong phim được nhận xét là đặc biệt ấn tượng và “chơi khó” đạo diễn. Diễn biến phim chậm, chỉ gồm những đoạn đối thoại của hai nhân vật chính trong một căn phòng nhỏ suốt chiều dài bộ phim. Nhưng với tài năng và kinh nghiệm của một đạo diễn gạo cội với dòng phim tài liệu, Celik đã tôn lên vẻ đẹp diễn xuất của hai nhân vật chính.

Hai diễn viên Ilyas Salman và Dilan Aksut vì thế đã nhận được những đánh giá rất cao. Cách diễn của họ được nhận xét là “huyền ảo” và “tiết chế”.

Hai con người xa lạ bị bỏ lại cùng nhau trong một căn phòng, đôi bên đều sợ hãi. Họ biết từ giờ số phận đã ràng buộc họ lại với nhau thành vợ và chồng, nhưng cả hai đều lúng túng không biết phải đối mặt với thực tế này ra sao.

Cô dâu bé nhỏ, xinh đẹp và non nớt, sợ hãi mà dũng cảm khi luôn miệng nhắc đi nhắc lại: “Em không sợ đâu” nhưng cô tìm đủ mọi cách để trì hoãn tình thế. Chú rể, một người đàn ông già nua với thân hình xồ xề cũng lo sợ y như cô.

Tuy vậy, cả hai đều đối xử với nhau nhẹ nhàng, người đàn ông cố gắng giúp cô gái bé nhỏ bớt đi nỗi sợ hãi nhưng chính ông mới là người lo lắng và lúng túng nhiều hơn.

Trong phim, nhân vật nam chính vừa mới ra tù. Tuy vậy, Đêm yên tĩnh lại là ẩn dụ cho một nhà tù mới, to lớn hơn, dai dẳng và khủng khiếp hơn, đó là nhà tù của những hủ tục tồn tại từ bao đời và những toan tính vì lợi ích của dòng họ.

Vào buổi sáng sau đêm tân hôn, bà mẹ của cô dâu sẽ quay lại lấy tấm khăn trải giường như một minh chứng cho sự trong trắng của con gái bà và “khả năng” của chú rể. Cảnh phim đầu tiên bắt đầu trong một nghĩa địa và cảnh cuối là một ngôi làng yên tĩnh phủ đầy tuyết trắng khi bà mẹ cô dâu đến nhà chú rể để lấy tấm khăn.

Những hình ảnh buồn thảm đó không báo hiệu cho một hạnh phúc mới. Bộ phim đem lại cho người xem nhiều suy đoán: một tiếng súng nổ trong đêm tân hôn, bà mẹ cô dâu gõ cửa mãi trước phòng con gái mà không ai ra mở.