Tiết lộ căn cứ không quân bí mật của CIA tại Ả-rập Xê-út

Căn cứ được thiết lập để truy tìm các thành viên của nhóm khủng bố “al-Qaeda tại Bán đảo Ả-rập” (AQAP), đóng tại Yemen.

Một máy bay do thám đã được phóng từ đó vào tháng 9/2011 để tiêu diệt Anwar al-Awlaki, giáo sĩ sinh tại Mỹ bị cáo buộc là thủ lĩnh cấp cao của AQAP.

Báo chí Mỹ kể từ đó đã biết về sự tồn tại của căn cứ bí mật, nhưng không đưa tin.

Các quan chức cấp cao cho hay họ lo ngại rằng việc tiết lộ có thể phá hoại các chiến dịch chống AQAP, cũng như có thể làm tổn hại tới sự hợp tác chống khủng bố với Ả-rập Xê-út.

Quân đội Mỹ từng đồn trú 5.000-10.000 binh sĩ tại Ả-rập Xê-út sau cuộc chiến vùng Vịnh 1991, nhưng đã rút gần như toàn bộ các binh sĩ khỏi nước này vào năm 2003. Hiện chỉ các quân nhân từ Sứ mệnh huấn luyện quân sự Mỹ (USMTM) còn ở lại Ả-rập Xê-út.

“Các mục tiêu cấp cao”

Địa điểm chính xác của căn cứ máy bay do thám bí mật không được tiết lộ. Tuy nhiên, việc xây dựng đã được “bật đèn xanh” sau vụ tấn công bằng tên lửa hành trình vào tháng 12/2009 tại Yemen, theo tờ New York Times.

Đó là cuộc tấn công đầu tiên dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama, và kết thúc trong tai hoạ, khi hàng chục dân thường, trong đó có các phụ nữ và trẻ em, thiệt mạng.

Giới chức Mỹ nói với tờ New York Times rằng lần đầu tiên CIA sử dụng căn cứ bí mật là để tiêu diệt giáo sĩ Awlawi.

Kể từ đó, CIA đã “được giao sứ mệnh truy lùng và tiêu diệt các mục tiêu cấp cao tại Yemen” - các thủ lĩnh của AQAP, vốn bị các luật sư chính phủ xác định là gây ra ra mối đe doạ trực tiếp với Mỹ, các quan chức cho biết thêm.

3 người Mỹ khác, trong đó có con trai 16 tuổi của giáo sĩ Awlawi, cũng bị tiêu diệt trong các cuộc không kích của Mỹ ở Yemen, được cho là có thể thực hiện mà không cần sự cho phép của chính phủ sở tại.

Kristian Coates-Ulrichsen, một chuyên gia về chính trị vùng Vịnh tại Đại học kinh tế London, cho hay việc Ả-rập Xê-út lo lắng về mối đe doạ ngày càng gia tăng từ AQAP có thể là nguyên nhân khiến chính phủ quyết định cho phép Mỹ triển khai máy bay do thám từ bên trong lãnh thổ Ả-rập Xê-út.

Sự tồn tại của căn cứ là một “vấn đề nhạy cảm” cho cả Washington và Riyadh, ông Coates-Ulrichsen nói thêm.

Washington Post đưa tin, cố vấn chống khủng bố của Tổng thống Obama, John Brennan, một cựu trưởng đại diện CIA tại Ả-rập Xê-út, đã đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán với chính phủ tại Riyadh về việc xây dựng căn cứ do thám.

Ả-rập Xê-út có những địa điểm linh thiêng nhất của đạo Hồi và việc triển khai lực lượng Mỹ tại đó bị nhiều người Hồi giáo, nhất là cựu trùm khủng bố Osama bin Laden, xem là sự phản bội lịch sử.

Đó là một trong những lý do chính để Osama bin Laden biện hộ cho các hành động bạo lực chống lại Mỹ và các đồng minh.

Tài liệu mật bị rò rỉ

Việc tiết lộ căn cứ do thám bí mật diễn ra không lâu sau khi một thông báo mật của Bộ tư pháp Mỹ bị rò rỉ, trong đó viết chi tiết việc chính quyền Obama cho phép tiêu diệt các công dân Mỹ ở nước ngoài nếu những kẻ này bị cáo buộc là thủ lĩnh cấp cao của al-Qaeda và các đồng minh.

Hành động tiêu diệt là hợp pháp nếu thủ lĩnh của al-Qaeda gây ra “mối đe doạ trong tương lai gần”, và việc bắt giữ chúng là không thể, thông báo viết.

Tài liệu trên bị rò rỉ trong bối cảnh việc sử dụng máy bay không người lái Mỹ đang đối mặt với nhiều chỉ trích.

Dưới thời Tổng thống Obama, Mỹ đã mở rộng việc sử dụng máy bay do thám để tiêu diệt hàng trăm nghi phạm al-Qaeda tại Pakistan, Afghanistan và Yemen. Mỹ tuyên bố nước này hành động để tự vệ theo luật pháp quốc tế.

Những người chỉ trích thì cáo buộc rằng các cuộc tấn công bằng máy bay do thám giống như việc giết người không xét xử và có thể gây thương vong cho dân thường.

An Bình
Theo BBC