Thương vụ mua 2.000 xe buýt Trung Quốc gây tranh cãi ở Myanmar

Reuters cho biết, các nhà làm luật trong đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ Myanmar (NLD) đang đặt ra những hoài nghi về giá trị của thương vụ mua 2.000 xe buýt Trung Quốc của chính quyền của Thủ hiến vùng Yangon Phyo Min Thein. Họ cho rằng, thương vụ này thiếu minh bạch và thiếu giải trình.

"Chính quyền của ông Phyo Min Thein đã thiếu minh bạch. Hình ảnh của chính phủ sẽ bị ảnh hưởng nếu như ông ấy không thay đổi”, một nghị sĩ NLD ở Yangon nói.

Thương vụ nhập khẩu xe buýt của chính quyền ông Phyo Min Thein, một đồng minh thân cận của lãnh đạo NLD Aung San Suu Kyi, là một phần trong nỗ lực nhằm nâng cấp hệ thống giao thông công cộng nhằm cải thiện đời sống của hơn 2 triệu người đi lại ở Yangon.

Năm ngoái, giới chức Yangon đã từ chối đề xuất hỗ trợ từ Tổ chức tài chính quốc tế (IFC) của Ngân hàng Thế giới do bất đồng về kế hoạch triển khai. Các cuộc thương thảo giữa chính quyền Yangon với các nhà cung cấp từ Pháp và Hà Lan cũng bất thành do họ không thể đáp ứng được thời hạn giao hàng ngắn như đề xuất, Reuters dẫn lời các nhà ngoại giao cho biết.

Cuối cùng, Công ty vận tải xe buýt Yangon (YBPC), một đơn vị liên doanh công tư do chính quyền Yangon nắm quyền sở hữu đa số, quyết định ký hợp đồng mua 1.000 xe buýt từ hai nhà cung cấp Trung Quốc do Đại sứ Trung Quốc tại Myanmar Hong Liang lựa chọn. 1.000 chiếc còn lại được mua từ nhà cung cấp thứ ba của Trung Quốc theo thỏa thuận tư nhân với doanh nhân Kyaw Ne Win, cháu trai của cựu lãnh đạo Myanmar Ne Win.

Điều đáng nói là trước khi các thương vụ này được ký kết không có bất cứ phiên đấu thầu cũng như sự bàn bạc giữa các nhà làm luật ở khu vực.

Thương vụ bị cho là cũng ảnh hưởng đến quan hệ giữa Myanmar và phương Tây. Tuy không có bằng chứng nào cho thấy thương vụ vi phạm luật pháp Myanmar, nhưng Đại sứ EU tại Myanmar Roland Kobia trong thư gửi Bộ trưởng Thương mại Myanmar Than Myint hồi tháng 6 đã chỉ trích sự thiếu minh bạch trong hoạt động mua sắm công. “Hiện nền kinh tế trong nước của Myanmar vẫn bị chi phối bởi một nhóm người với những hành động ngăn cản cạnh tranh bình đẳng”, Đại sứ Kobia viết.

Đáp lại chỉ trích của dư luận, chủ tịch YBPC Maung Aung nói: “Mọi người có thể nói rằng thương vụ không minh bạch. Nhưng việc mời thầu chưa chắc đã tốt hơn. Thương vụ này được ký kết nhằm duy trì quan hệ tốt đẹp giữa hai nước”.

Mặc dù giá xe buýt Trung Quốc rẻ hơn một nửa so với của các nhà cung cấp quốc tế, nhưng các kỹ sư cho rằng, chúng sẽ xuống cấp nhanh hơn nên sẽ sớm phải thay thế hơn.

Minh Phương

Tổng hợp