Ngân sách của Zimbabwe chỉ còn hơn 200 USD

Theo hãng tin AP, Bộ trưởng Tài chính Tendai Biti thừa nhận với các nhà tài trợ nước ngoài rằng các khoản thu của chính phủ và tiền thuế trong tháng Giêng đã gần như hết sạch sau khi phải trả lương cho bộ máy chính phủ. 

Thông tin trên được ông Biti đưa ra trong nỗ lực nhằm vận động các nhà tài trợ ủng hộ khoảng 200 triệu USD cho một cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp và các cuộc bầu cử dự định diễn ra trong năm nay. 

Trả lời phỏng vấn đài BBC sau cuộc họp trên, ông Biti cho rằng tuyên bố của mình đã bị tách ra khỏi ngữ cảnh. “Các phóng viên đã hiểu sai vấn đề. Điều tôi muốn nói đó là chính phủ Zimbabwe không có đủ tiền để tài trợ cho cuộc bầu cử và trưng cầu dân ý. 

Để minh họa cho điểm này tôi đã có một phép nói ẩn dụ đó là sau khi trả lương cho các nhân viên chính phủ vào thứ Năm tuần trước, chúng tôi chỉ còn 217 USD…nhưng ngay ngày hôm sau chúng tôi đã lại có 30 triệu USD trong tài khoản”. 

Vẫn theo AP, hiện chính phủ Zimbabwe là chủ sử dụng lao động lớn nhất nước này với khoảng 300.000 nhân viên và chỉ riêng tiền lương cho bộ máy hành chính này tiêu tốn hơn 70% chi tiêu hàng tháng của chính phủ. 

Nhà kinh tế John Robertson tại thủ đô Harare của Zimbabwe cho biết, nhiều chính phủ thường chi tiêu nhiều hơn nguồn thu, khiến ngân sách về mặt kỹ thuật hoàn toàn trống rỗng. Để lấp đầy khoảng trống đó, họ buộc phải dựa vào nguồn vốn vay nước ngoài và trong nước. Nhưng Zimbabwe rất khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn đó sau nhiều năm bất ổn chính trị và sụp đổ về kinh tế. 

Năm 2008, mức lạm phát kỷ lục thế giới của nước này đã khiến người dân mất sạch tiền tiết kiệm để phục vụ chi tiêu hàng ngày. Đỉnh điểm là vào nửa cuối năm 2008 khi chính phủ Zimbabwe phát hành các tờ tiền mới với mệnh giá 100.000 tỷ, 50.000 tỷ, 20.000 tỷ và 10.000 tỷ đô la Zimbabwe. 

Trên thực tế, tờ tiền mệnh giá 100.000 tỷ đô la Zimbabwe tại thời điểm đó chỉ tương đương 300 USD. Một ổ bánh mỳ tại nước này khi đó cũng có giá tới 300 tỷ đô la Zimbabwe. Để đi xe buýt tại Harare, người dân cũng phải cần tới hơn 100 tỷ đô la Zimbabwe .  

Đây là hậu quả của một thời gian dài lạm phát siêu tốc. Mức lạm phát của nước này theo số liệu chính thức vào tháng 7/2008 lên tới 231 triệu %. Chỉ vài tháng sau khi được phát hành, tờ tiền mệnh giá 100.000 tỷ đô la của nước này cũng mất giá chóng mặt và không còn đủ mua nổi một ổ bánh mỳ trước khi bị khai tử khi chính phủ tuyên bố xóa bỏ 12 chữ số 0 trên đồng đô la Zimbabwe.