Các cường quốc họp bàn về Syria tại Geneva

Đặc phái viên chung LHQ – AL Kofi Annan (giữa) và Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon (trái) trao đổi với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trước cuộc họp.

Cuộc họp có sự tham dự của giới chức 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc – gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp – cùng đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Kuwait, Iraq và một số nước Ảrập khác.

Cuộc họp diễn ra theo đề xuất của đặc phái viên chung Liên hợp quốc – Liên đoàn Ảrập (LHQ – AL) Kofi Annan trong bối cảnh tình trạng bạo lực lan rộng tại Syria đang có nguy cơ biến thành một cuộc nội chiến thực sự.

Ông Annan hy vọng thông qua cuộc họp này, các bên có thể đạt được đồng thuận về kế hoạch xây dựng một chính phủ đoàn kết tại Syria, nhằm tránh nguy cơ bạo lực từ Syria lan rộng ra toàn khu vực Trung Đông.

Chính vì vậy, trước khi cuộc họp bắt đầu, ông Annan đã đề nghị thành lập chính phủ đoàn kết Syria không bao gồm những người gây phương hại cho sự ổn định đất nước. Tuy nhiên, kế hoạch này không đề cập đến việc liệu Tổng thống Bashar al-Assad có phải ra đi hay không.

Phương Tây cố sức thuyết phục Nga

Để đảm bảo thành công cho cuộc họp, trước khi cuộc họp bắt đầu, cả Anh và Mỹ đều cố gắng thuyết phục Nga thay đổi lập trường về cách thức chấm dứt xung đột tại Syria.

“Một tương lai ổn định cho Syria có nghĩa là Tổng thống Assad phải từ bỏ quyền lực”, Ngoại trưởng Anh William Hague phát biểu ngay sau khi đặt chân tới Geneva.

Cũng theo ông Hague, Nga và Trung Quốc nên đồng ý với các nước phương Tây về kế hoạch chuyển tiếp chính trị hòa bình cho Damascus, tuy rằng ông cũng thừa nhận đây là một việc làm khó.

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cũng đã cố gắng xoay chuyển quan điểm của Nga trong vấn đề Syria nhưng cũng không đạt được mục đích.

Trái lại, chính Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng ông cảm thấy đang có sự thay đổi trong cách tiếp cận của Washingoton, trong đó không còn sự đòi hỏi bắt buộc Tổng thống Assad phải từ bỏ quyền lực.

“Tôi nhận thấy Ngoại trưởng Mỹ Hillary đang dần có sự thay đổi lập trường về cuộc khủng hoảng này, cũng như về cách thức chấm dứt tình trạng bạo lực tại Syria”, người đứng đầu ngành ngoại giao Nga phát biểu, đồng thời nhấn mạnh thế giới vẫn còn cơ hội tìm ra lập trường chung cho vấn đề Syria tại cuộc họp ở Geneva.

Bất chấp sức ép của phương Tây, cho đến nay Mátxcơva vẫn từ chối yêu cầu buộc ông Assad phải từ chức.

Ngoài ra, là một đồng minh lâu đời của Syria và có nhiều quyền lợi gắn liền với sự tồn tại của chính quyền Assad, Nga cũng cho rằng bất kỳ giải pháp nào cho cuộc khủng hoảng cũng đều phải do chính người Syria quyết định. Nga kiên quyết phản đối mọi hình thức can thiệp từ bên ngoài vào tình hình Syria.

Trung Quốc cũng có lập trường tương tự.

Tuy nhiên, dưới sự hậu thuẫn của phương Tây, các nhóm đối lập ở Syria lại tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ  kế hoạch chuyển tiếp chính trị nào nếu như Tổng thống Assad chưa từ bỏ quyền lực.

Theo giới phân tích, chính sự mâu thuẫn giữa Nga và phương Tây về vai trò chính trị của Tổng thống Assad trong tiến trình chuyển tiếp hòa bình ở Syria là nhân tố khiến nhiều người cho rằng hội nghị tại Geneva lần này cũng sẽ khó lòng tránh được vết xe đổ như các hội nghị trước, bất chấp thực tế đã có hơn 15.800 người Syria thiệt mạng kể từ khi bùng phát làn sóng bạo loạn chống chính phủ cách đây 16 tháng.

Đức Vũ

Theo Reuters, AFP