Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs

(Dân trí) - Trong suốt hơn 30 năm trong lĩnh vực Công nghệ, tỷ phú Bill Gates và huyền thoại Steve Jobs đã từng có lúc là đồng minh, rồi lại trở thành đối thủ của nhau. Có lúc tưởng như đã trở thành bạn thân, nhưng lại nhanh chóng "ghét cay ghét đắng".

Trong tất cả những câu chuyện kể về cuộc đời, và mối quan hệ giữa 2 tượng đài của giới công nghệ là Bill Gates và Steve Jobs, họ chưa bao giờ ngồi chung một con thuyền, hay đứng chung một chiến tuyến. Thế nhưng có vẻ nếu thiếu đi Microsoft, Apple sẽ chẳng bao giờ trở thành một công ty công nghệ hàng đầu như hiện nay, cũng như Microsoft sẽ khó đạt tới những thành tựu nếu không có sự hiện diện của Apple.

Bill Gates và Steve Jobs không phải lúc nào cũng là kẻ thù. Cụ thể, Microsoft từng làm phần mềm cho các thiết bị PC phổ biến của Apple hồi thập niên 70 với tên gọi Apple II. Bill Gates khi ấy vẫn thường xuyên qua xưởng của Apple để theo dõi tiến độ công việc.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 1

Vào những năm đầu của thập niên 80, Steve Jobs bay tới tận Washington với mong muốn bán cho Bill Gates một phần mềm mang tính đột phá về giao diện người dùng, được cài đặt trên thế hệ máy tính Apple Macintosh - thứ có thể coi như tiền thân của hệ điều hành ngày nay.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 2

Bill Gates khi ấy tỏ ra không mấy ấn tượng với giao diện phần mềm còn khá hạn chế, cũng như thái độ của kiêu ngạo Steve Jobs - mà sau này như Gates đã kể lại: "Đó là một thái độ rất lạ lùng khi Steve bước đến gặp tôi giống như một kẻ bố thí. Ông ấy rõ ràng là đang bán một phần mềm, nhưng lại ra vẻ như tôi không cần các anh, nhưng tôi có thể cho các anh tham gia với chúng tôi."

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 3

Tuy nhiên sau đó, Bill Gates xuất hiện bên cạnh Steve Jobs trong một video ngắn hồi năm 1983 dưới bối cảnh một buổi talk show, và được phát cho toàn thể nhân viên của Apple trước sự kiện ra mắt Macintosh (tên gọi khác của máy Mac). Khi ấy, Bill Gates thậm chí còn hết lời khen ngợi sự sáng tạo dòng máy tính này.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 4

Microsoft và Apple đã từng là đối tác thân thiết của nhau trong một vài năm đầu cùng hệ máy Macintosh. Khi ấy, Bill Gates thậm chí còn nói đùa rằng số người dùng máy Mac tại Microsoft còn nhiều hơn cả nhân viên của Apple.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 5

Mối quan hệ vốn đã không mấy bằng phẳng của họ đã thực sự đổ vỡ vào năm 1985, khi Microsoft cho ra mắt phiên bản đầu tiên của hệ điều hành Windows.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 6

Jobs khi ấy thực sự đã "nổi điên". Ông cáo buộc Gates đã không tuân theo các điều lệ, và phản bội mình trong các dự án cùng Macintosh. Nhưng Gates chẳng hề quan tâm. Ông biết rằng giao diện hệ điều hành cùng các tính năng của nó sẽ là "mỏ vàng" trong tương lai, và không nghĩ rằng Apple có thể độc quyền ý tưởng này.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 7

Bên cạnh đó, Gates biết rõ rằng Apple cũng chẳng "thánh thiện" gì, khi bản thân họ cũng lấy ý tưởng cho giao diện đồ họa từ các phòng thí nghiệm PARC Xerox, một tổ chức nghiên cứu mà cả 2 đều ngưỡng mộ từ lâu. Do vậy, khi Jobs buộc tội Gates ăn cắp ý tưởng, ông đã nói một câu nổi tiếng mà tới giờ người ta vẫn nhớ:

"Vâng, Steve, tôi nghĩ rằng có nhiều cách để nhìn nhận một vấn đề. Cá nhân tôi thấy chúng ta đều có chung một gã hàng xóm lắm tiền tên là Xerox. Tôi đột nhập vào nhà hắn, lấy trộm đi một chiếc TV, nhưng rồi phát hiện ra nó lại chính là chiếc TV mà anh đã ăn trộm trước đó."

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 8

Từ đó, mối quan hệ "cộng sự" giữa hai huyền thoại công nghệ bị vứt bỏ hoàn toàn. Jobs vẫn luôn giữ cơn giận bên trong, đến nỗi ông từng tuyên bố rằng Bill Gates là "kẻ không biết xấu hổ" trong một buổi phỏng vấn nhiều năm sau.

Bill Gates cũng không phải dạng vừa khi ông đáp trả: "Nếu Steve nghĩ vậy, anh ấy đã thực sự bị thuyết phục bởi chính RDF của mình". RDF là viết tắt của Reality Distortion Field, một cụm từ đã trở thành "thương hiệu" của Steve Jobs, có thể hiểu là khả năng của ông trong việc thuyết phục, hùng biện chính mình và người khác.

RDF của Steve Jobs mạnh đến nỗi đội ngũ luật sư từng cố hạ bệ ông trong một vụ tố tụng gian lận cổ phiếu cũng cảm thấy ái ngại. Jobs có thể sử dụng các mẹo nhỏ về thuật hùng biện để thuyết phục người khác, và các nhà báo đều đồng ý rằng ông có một cá tính đặc biệt hấp dẫn hết thảy bọn họ. Và Bill Gates trong câu nói trên đang dùng cá tính của Steve để "châm biếm" lại chính huyền thoại của Apple.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 9

Giữa Bill Gates và Steve Jobs không thiếu những câu nói mỉa, cạnh khóe về nhau. Điển hình như lần Gates từng nói: "Steve thực sự chẳng biết nhiều về công nghệ, nhưng lại có bản năng đáng kinh ngạc về những thứ có thể hoạt động hiệu quả".

Ở phía bên kia, Steve Jobs lại nhìn nhận Gates quá chú trọng vào lợi nhuận trong kinh doanh, tới mức quên đi yếu tố cốt lõi của sản phẩm: "Bill Gates thích hình dung về ông ta như một con người của sản phẩm, nhưng không phải thế. Ông ta đích thực là một doanh nhân. Với ông ta, chiến thắng trên thương trường quan trọng hơn là tạo ra những sản phẩm tuyệt vời". "Ông ta trở thành người giàu nhất thế giới và nếu đó là mục tiêu của ông ta thì ông ta đã đạt được rồi. Nhưng đó không bao giờ là mục tiêu của tôi", Jobs nói.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 10

Tỷ phú Bill Gates thậm chí có lần từng nói: "Steve Jobs là gã lập dị và là một sản phẩm lỗi của con người".

Năm 1985, Steve Jobs từng từ chức khỏi Apple để bắt đầu công ty máy tính của riêng mình mang tên NeXT. Thế nhưng việc Jobs không còn làm việc cho đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Microsoft chẳng hề mang đến cải thiện nào cho mối quan hệ giữa hai người.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 11

Jobs từng cho rằng nếu NeXT thất bại, và Microsoft chiến thắng cùng hệ điều hành Windows, con người sẽ trở về thời kỳ Trung Cổ trong khoảng 20 - 30 năm.

Tuy nhiên đến khi Windows thực sự là người chiến thắng, họ đã mở ra một kỷ nguyên mới cho loài người, cùng với sự phát triển không ngừng của máy tính PC.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 12

Trong một cuốn phim tư liệu của đài PBS với nhan đề Triumph of the Nerds, Steve Jobs từng nhận xét về Microsoft: "Vấn đề duy nhất đối với Microsoft đó là nó thật vô vị, hoàn toàn vô vị. Họ không có những ý tưởng ban đầu cũng như không tạo ra bản sắc riêng trong những sản phẩm của mình".

Vào thập niên 90, khi Apple phải đối mặt với nguy cơ phá sản, Bill Gates từng gắng thuyết phục CEO Gil Amelio trong quyết định mua lại NeXT vào năm 1996 và đưa Jobs trở lại với Apple. Gates nói: "Tôi biết công nghệ của Steve, chẳng có gì ngoài UNIX được tô vẽ lại và ông sẽ không thể khiến nó hoạt động trên hệ thống của Apple. Chẳng lẽ ông không hiểu rằng Jobs không biết gì về công nghệ? Ông ta đơn giản chỉ là một tay bán hàng siêu hạng. Không thể tin ngài lại đưa ra một quyết định ngớ ngẩn đến thế. Ông ta chẳng biết gì về kỹ thuật, 99% những gì ông ta nghĩ và nói đều sai cả. Ngài mua đống rác đó làm gì vậy?"

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 13

Tất nhiên là Apple sau đó vẫn mua lại công ty NeXT, và Jobs thậm chí trở thành CEO của Apple vào năm 1997. Steve Jobs khi ấy tuyên bố rằng ông chấp nhận khoản đầu tư từ Microsoft để giúp công ty tránh khỏi nguy cơ sụp đổ. Và Jobs đã thực sự tạo ra được bước ngoặt cho Apple.

Trước những thành công của đối thủ, Bill Gates không giấu nổi sự ngưỡng mộ dành cho Steve Jobs, mặc dù không phải lúc nào họ cũng đồng quan điểm. Khi Apple cho ra mắt iTunes, Gates gửi một email tới Microsoft nói rằng: "Khả năng của Steve Jobs trong việc chỉ tập trung vào một số điều quan trọng, tạo ra giao diện người dùng phù hợp và tiếp thị chúng như những thứ mang tính cách mạng quả là đáng kinh ngạc".

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 14

Khi Apple giới thiệu iPod vào năm 2001, Gates gửi một email khác: "Tôi nghĩ chúng ta cần một số kế hoạch để chứng minh rằng, mặc dù Jobs lại đi trước chúng ta một lần nữa, nhưng vẫn có thể vượt mặt họ và tạo ra những công cụ tốt hơn."

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 15

Thế nhưng trong khi Apple liên tục thăng tiến, thì Microsoft có những dấu hiệu chững lại, khi họ không thể bắt kịp với xu thế của thị trường, đặc biệt là khi Steve Ballmer kế nhiệm cho Bill Gates chức Giám đốc điều hành của Microsoft vào năm 2000. Lúc bấy giờ, Jobs trong một lần hiếm hoi đã có ý ca ngợi đối thủ Bill Gates của mình: "Chúng tôi rõ ràng là đã giảm được sự thống trị của họ. Tôi cho rằng Microsoft sẽ chẳng thể khá hơn được nếu Ballmer còn nhậm chức tại đây."

Khi iPhone , và sau đó là iPad được Steve Jobs trình làng, Gates dù không muốn, nhưng buộc phải thừa nhận sự thành công của chúng, nhưng ông không đánh giá cao nền tảng hệ thống kín của Apple. Trong khi đó, Jobs cũng phản bác về mô hình mở của Microsoft: "Tất nhiên, phương pháp phân mảng cũng hoạt động ổn, nhưng điều đó không tạo ra sản phẩm vĩ đại, mà chỉ là những món đồ bỏ đi".

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 16

Thế nhưng bằng một cách nào đó, hai huyền thoại của làng công nghệ bắt đầu tỏ ra tôn trọng nhau, và thậm chí trò chuyện, cười nói vui vẻ trong buổi gặp mặt năm 2007. Gates nói: "Tôi sẽ đánh đổi nhiều thứ để có được khiếu thẩm mỹ của Steve".

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 17

Trong khi đó, Jobs ngợi ca Bill Gates: "Tôi ngưỡng mộ trước những thành quả mà Gates xây dựng được - nó thật ấn tượng, và tôi thực sự thấy thích thú với cách làm việc của ông ấy."

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 18

Sau khi Jobs qua đời, Gates cũng dành những lời có cánh cho ông như một "người bạn thân" - "đối thủ lớn" của mình: "Tôi tôn trọng Steve. Chúng tôi từng làm việc cùng nhau. Chúng tôi thúc đẩy nhau, hoàn thiện cho sản phẩm của mình ngay cả khi đối đầu. Chẳng có điều gì (mà Steve nói) khiến tôi bận lòng."

Cả Steve Jobs và Bill Gates, họ dường như đều đã thực hiện được thành tựu của đời mình, khi Apple mà Jobs xây dựng đã trở thành công ty có giá trị nhất hiện nay, còn Gates vẫn là người giàu nhất trên thế giới.

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 19

Nguyễn Nguyễn

Nhìn lại mối quan hệ "bằng hữu" rồi lại "thù địch" giữa Bill Gates và Steve Jobs - 20