Chuyện hậu trường các diễn dàn ĐTDĐ

Diễn đàn ĐTDĐ là nơi để nhiều người giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với nhau. Nhưng không phải lúc nào mục đích đó cũng đạt được như ý. Trong cái cộng đồng ảo ấy cũng có những sự việc “long trời lở đất”, những xì-căng-đan như ngoài đời thực.

Những vụ ầm ĩ và sự tiếm ngôi của kẻ đến sau

 

Diễn đàn N. ra đời vào khoảng cuối năm 2003 và phát triển khá nhanh sau đó, trở thành một trong những diễn đàn rất mạnh và là nơi tụ họp của nhiều người dùng điện thoại Nokia. Thành viên của diễn đàn này luôn được chia sẻ những hiểu biết mang tính chất học thuật và sâu sắc về điện thoại Nokia bởi những người quản lí cao nhất của diễn đàn (administrator, viết tắt là admin) và nhiều người quản lí cấp dưới (moderator, viết tắt là mod) đều có việc làm liên quan đến công nghệ, trong đó có vài người làm việc ở một công ty phân phối điện thoại Nokia.

 

Tuy nhiên, thời gian hùng mạnh nhất của diễn đàn này kéo dài cũng chỉ gần 2 năm, bởi vài thành viên chủ chốt bắt đầu xao nhãng việc chăm sóc diễn đàn. Và đỉnh điểm của sự việc này chính là việc admin của diễn đàn tự mình đánh sập diễn đàn, mà theo lời kể của một thành viên lâu năm, một trong những nguyên nhân là do vị admin này gặp trục trặc về vấn đề tình cảm. Sau sự cố, toàn bộ dữ liệu của diễn đàn mất sạch, những bài viết có giá trị cũng không tồn tại và rất nhiều thành viên chủ chốt của diễn đàn này đầu quân sang các diễn đàn khác.

 

Câu chuyện xảy ra khiến nhiều thành viên thắc mắc, dò hỏi khắp nơi, còn những người hiểu rõ thì lắc đầu ngao ngán. Bởi diễn đàn nào ban đầu lập ra cũng với mục đích cực kì tốt đẹp, là nơi để mọi người chia sẻ những kinh nghiệm vốn có của mình với nhiều người khác, thậm chí có rất nhiều thành viên xem diễn đàn là “ngôi nhà tinh thần” của mình để chia sẻ mọi chuyện buồn vui trong cuộc sống chứ không riêng gì ĐTDĐ. Và không thể không công nhận rằng, ở nhiều diễn đàn, các cuộc tranh luận nảy lửa phô diễn kiến thức hay những bài viết có chuyên môn cao luôn thu hút nhiều thành viên đọc và là tài sản quý giá của diễn đàn đó. Đơn cử như ở diễn đàn www.handheld.com.vn (HHVN) mà ít ai trong giới không biết. Bảng nội quy của diễn đàn này được biên soạn cực kì công phu, chặt chẽ và rất nguyên tắc.

 

Mặc dù bảng nội quy này đã góp một phần rất lớn trong việc tạo ra tính quy củ của diễn đàn, và góp phần thanh lọc những thành viên mới gia nhập nhưng nó vô tình hạn chế số lượng người tham gia. Dựa vào bảng nội quy này, các mod và smod (super moderator, người có quyền cao hơn mod, thấp hơn admin) hành xử khá nghiêm khắc, mà theo một thành viên lâu năm, gần đây lối hành xử này có vẻ trịch thượng. Như câu chuyện của một giảng viên đại học Bách khoa Hà Nội, là thành viên khá lâu năm của diễn đàn này. Với những đóng góp thiết thực cho diễn đàn, anh đã từng được đề cử làm mod. Nhưng trong một lần chia sẻ kiến thức với thành viên, anh chỉ lo giúp đỡ và chia sẻ mà quên thực hiện đúng nội quy diễn đàn, đã bị “ban nick” 3 tuần (một hình thức cảnh cáo).

 

Một thành viên theo dõi chuyện này cho rằng, việc “ban nick” như vậy là hơi quá đáng, bởi vị giảng viên đại học kia cũng chỉ vì giúp đỡ các thành viên khác trên diễn đàn nên có những bài viết hơi “động chạm”, và cũng vì có quá nhiều “lửa” trong tính cách của anh. Cuối cùng, những người theo dõi không còn thấy được nội dung các câu tranh luận của người giảng viên (vì đã bị xóa), chỉ thấy mod chủ trì việc này đã gọi vị giảng viên trên là “vô văn hóa”, “vô học”. Những câu mắng rất xúc phạm như vậy giữa những người lớn với nhau đã gây bức xúc cho không ít người, đa số đều thông cảm và có ý hoặc ra mặt bênh vực nạn nhân. Sự vụ sai đúng thế nào chưa bàn tới, chỉ thấy rằng, uy tín của những người quản lí diễn đàn dưới mắt các thành viên khác đã bị giảm sút đáng kể.

 

Mặc dù những sự việc kiểu như trên vẫn thỉnh thoảng xảy ra, và cái nội quy “sắt thép” ở diễn đàn HHVN vẫn còn được áp dụng triệt để nhưng không thể phủ nhận rằng diễn đàn này rất vững mạnh, với lượng thành viên ổn định đa số là những người hiểu biết và lớn tuổi, luôn gắn bó. Ngược với cái nội quy được biên soạn công phu ở HHVN, diễn đàn www.tinhte.com (Tinh Tế) tuy sinh sau đẻ muộn (tháng 4/2006) nhưng với đường lối ôn hòa đã có những bước nhảy vọt và hiện đang đứng đầu bảng xếp hạng trong nhóm các diễn đàn ĐTDĐ ở Việt Nam (theo xếp hạng của Alexa).

 

Số TT

    Diễn đàn  

Số thành viên

Chủ đề

Bài viết

Thứ hạng tại VN

1

Tinh tế

40.052

28.171

210.256

68

2

Thiên Long

118.577

59.602

382.287

110

3

HHVN

44.454

51.757

470.689

132

4

GSM

171.676

71.842

716.575

136

5

LED Mobile

108.046

17.447

136.754

201

5 diễn đàn ĐTDĐ lớn nhất VN

 

Sự thành công của Tinh Tế phải kể đến nhiều yếu tố, nhưng không thể không kể đến sự góp phần rất lớn của hai khu vực chia sẻ kinh nghiệm sử dụng BlackBerry và iPhone. Có thể không ngoa khi nói rằng không diễn đàn nào có được nguồn bài viết, sự cập nhật, và kiến thức dồi dào về BlackBerry và iPhone hơn diễn đàn Tinh Tế cho đến thời điểm này. Sự thăng tiến đến chóng mặt của Tinh Tế khiến nhiều diễn đàn đang học hỏi làm theo, và cũng không ít người không giấu diếm ý định sẽ vượt mặt đối thủ này.

 

Xu hướng thương mại hóa diễn đàn ĐTDĐ

 

Trở lại với diễn đàn N. đã nói ở trên. Sau khi mất hút một thời gian diễn đàn này xuất hiện trở lại, nhưng với giao diện mới và “ông chủ” mới. Admin mới cũng từng là thành viên kì cựu của diễn đàn cũ nên đã tập hợp được đa số các mod chủ chốt trước kia để gây dựng lại diễn đàn. Sau một thời gian ổn định, admin mới quyết định mở ra một cửa hàng điện thoại lấy tên của diễn đàn, với đa số nhân viên được tuyển từ chính diễn đàn. Theo lý giải của admin, cửa hàng điện thoại mở ra nhằm hỗ trợ giá máy, giá sửa chữa cho các thành viên, đồng thời một phần lợi nhuận được sử dụng vào việc bảo trì diễn đàn và tổ chức các buổi offline (họp mặt thành viên).

 

Tuy nhiên, rất nhiều thành viên chủ chốt của diễn đàn đã phản đối, cho rằng việc lấy tên diễn đàn để đặt tên cho một cửa hàng điện thoại là không đúng, là lợi dụng uy tín diễn đàn, và những thành viên này tìm cách ngăn cản việc mở cửa hàng cũng như không muốn vị admin này tiếp tục nắm giữ cương vị cao nhất. Sự việc dẫn đến những tranh luận gay gắt nhưng cuối cùng phần thắng thuộc về người đã làm “sống dậy” diễn đàn và những người ủng hộ anh. Cửa hàng điện thoại cũng được mở ra, nhưng “chiến sự” không dừng ở đó.

 

Có nhiều thành viên mang máy đến sửa, nhưng cũng có vài người trong số đó không đồng ý với cách làm của cửa hàng về giá cả và những chuyện vụn vặt khác. hế là những nỗi bức xúc lại tiếp tục được mang lên diễn đàn để khiếu kiện, khiến admin phải lên tiếng đối chất. Những sự việc ồn ào như thế cứ tiếp tục xảy ra, thay vì phải chăm sóc thành viên mới và phát triển diễn đàn thì những thành viên chủ chốt lại phải ngồi lại hòa giải và tranh luận, biến diễn đàn thành bãi chiến trường. “Cái gốc” của vấn đề này thì ai cũng hiểu, nhưng để dập tắt, tạo đà cho diễn đàn phát triển thì không phải ai cũng làm được trong một sớm, một chiều…

 

Thực ra, xu hướng thương mại hóa diễn đàn, biến diễn đàn thành công cụ tìm kiếm lợi nhuận không phải mới có gần đây mà đã có khá lâu. Như Thiên Long (www.thienlong.org), được xem là diễn đàn điện thoại đầu tiên và GSM (www.gsm.com.vn), diễn đàn ĐTDĐ đông đảo thành viên nhất Việt Nam cũng đã từng “điêu đứng” và có nhiều xì-căng-đan chẳng kém diễn đàn N. Thiên Long hiện nay là nơi tập hợp rất đông các thợ sửa chữa điện thoại, và thứ hạng chỉ đứng sau Tinh Tế theo sự đánh giá của Alexa. Ban đầu, cửa hàng Thiên Long chủ yếu kinh doanh thiết bị sửa chữa và sửa chữa điện thoại nhưng nay, cửa hàng này đã mở rộng sang kinh doanh cả ĐTDĐ.

 

GSM với hai cửa hàng ở hai đầu Hà Nội và TPHCM cũng khá nổi tiếng với việc sửa chữa và kinh doanh thiết bị sửa chữa điện thoại. Và không ai có thể phủ nhận rằng, chính các diễn đàn đã góp phần rất lớn trong việc quảng bá thương hiệu cho cửa hàng Thiên Long và hai cửa hàng thuộc GSM. Tuy nhiên, sự thương mại hóa của hai diễn đàn này không bị phản đối là điều dễ hiểu, vì sự ra đời của diễn đàn và cửa hàng gần như song song với nhau, và việc chủ của một diễn đàn muốn kinh doanh theo ý họ cũng là lẽ đương nhiên. Trong trường hợp diễn đàn N., do diễn đàn ban đầu lập ra với mục đích phi lợi nhuận, đa số thành viên tâm huyết đều cho đó là đứa con tinh thần, là tài sản chung nên khi nó bị đem ra để phục vụ cho một ai đó liền bị phản đối ngay tức khắc.

 

Nói về xu hướng dùng diễn đàn để tìm kiếm lợi nhuận, phóng viên Lê Duy của báo Người Lao Động (là người sáng lập diễn đàn www.ledmobile.net) cho rằng việc này là xu hướng chung của các diễn đàn. Một khi diễn đàn đủ mạnh thì các nguồn lợi nhuận sẽ đến, dễ thấy nhất là việc đặt áp phích quảng cáo của các công ty liên quan. Và được biết, ông chủ của trang LED Mobile này đang bán xe, bán laptop để thu gom tài chính, cố gắng thành lập công ty, biến LED Mobile thành công ty có đủ tư cách pháp nhân để bắt đầu kinh doanh.

 

Diễn đàn Tinh Tế cũng đang rao bán các áp phích quảng cáo, và cũng đã có nguồn thu nhất định từ việc bán các tin rao vặt trong diễn đàn. Ngoài ra, theo tin từ người quản lí cao nhất của HHVN thì diễn đàn này cũng đang rục rịch việc kinh doanh nội dung thông qua trang diễn đàn của mình. Như vậy, những diễn đàn nằm trong top 5 diễn đàn ĐTDĐ lớn nhất Việt Nam đã và đang có những kế hoạch kinh doanh cho riêng mình. Thành công hay thất bại khó có thể dự báo, nhưng đây cũng là một xu hướng bắt buộc để các diễn đàn phát triển hơn trong tương lai.

 

Theo e-Chip Mobile