Ung thư da và bệnh hắc tố ác tính

(Dân trí) - Khí hậu ngày càng trở nên khắc nghiệt do ô nhiễm môi trường, đồng thời tầng ôzôn bị thủng khiến những bức xạ mặt trời không được ngăn cản rất dễ gây ung thư da. Vậy những nhân tố và dấu hiệu nào được coi là ung thư da?

Ở Mỹ, ung thư da phổ biến hơn các loại ung thư khác kết hợp lại. Hàng năm có đến 400.000 trường hợp được chẩn đoán mắc ung thư nhưng hầu hết đều có thể chữa được.

 

Theo thống kê, có xấp xỉ 600.000 người Mỹ bị bệnh tế bào vẩy hoặc ung thư da biểu bì. Uớc tính năm 1993, ung thư da sắc tố melanin chiếm khoảng 2% các loại ung thư gây chết người ở nam giới và 1% ở phụ nữ. Có nhiều loại ung thư da khác nhau nhưng đáng lưu ý nhất là những chỗ da bị tổn thương hoặc bị sưng tấy.

 

5 dấu hiệu về những tổn thương da cần chú ý.

 

1. Da không mịn màng đồng đều như trước, có những mép bờ vết thương.

 

2. Chỗ tổn thương bị rỉ máu hoặc rạn nứt.

 

3. Màu sắc da trái ngược nhau hoặc màu da không bình thường.

 

4. Những tổn thương da bắt đầu thay đổi vể kích cỡ, hình dạng.

 

5. Có thêm những vết thương mới nếu da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc đổi vùng khí hậu.

 

Các loại ung thư da

 

1. Ung thư biểu bì cơ bản: Xuất hiện hầu hết trên các loại ung thư da. Mặc dù loại ung thư này có thể xuất hiện ở bất cứ lứa tuổi nào nhưng đa phần những người trên 40 tuổi thường hay mắc phải.

 

Các khối u bướu sẽ bị tổn thương thêm và phát triển lan rộng ra khi tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời. Ung thư biểu bì sẽ lan toả ra khắp các mô khác.

 

2. Ung thư biểu bì vẩy: Hầu hết da ở mặt, đầu và tay đều bị ảnh hưởng nếu tiếp xúc thường xuyên với bức xạ mặt trời. Loại ung thư này tuy lan rộng nhưng không nguy hiểm đến tính mạng.

 

3. Ung thư ác tính: Một loại ung thư da có thể dẫn đến chết người do da bị thương tổn. Ước tính có đến 32.000 trường hợp được chẩn đoán bị ung thư do sắc tố melanin năm 1992 với xấp xỉ 6.500 trường hợp bị tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh hắc tố ác tính tăng nhanh gấp nhiều lần bất cứ loại ung thư nào khác.

 

Những nhân tố được xác định gây nên sự phát triển ung thư

 

1. Tiền sử gia đình có người mắc sắc tố melanin ác tính.

 

2. Những người có tóc màu vàng hoe hoặc tóc đỏ.

 

3. Có những dấu hiệu tàn nhàng ở trên lưng.

 

4. Da bị rám nắng phồng rộp lên trước tuổi 20.

 

5. Làm việc nhiều ở ngoài trời khi còn đang ở tuổi thiếu niên.

 

6. Bị mắc chứng keratoze

 

Một người chỉ cần có từ 1 -  2 yếu tố trên là đủ để xếp vào nhóm có nguy cơ mắc melanin ác tính cao. Nếu có từ 3 yếu tố trở lên thì nguy cơ sẽ cao gấp 20 lần người bình thường.

 

Bệnh da hắc tố thường hay xuất hiện ở những nơi thương tổn có màu đen tuyền bị phơi nắng nhiều. Một số dấu hiệu quan trọng được đánh giá có liên quan nhiều đến bệnh hắc tố như:

 

1. Tính không đối xứng ở những vết thương.

 

2. Có những bờ mép đường viền ở da bị thương tổn không bình thường

 

3. Thay đổi màu sắc của da (ví dụ từ màu rám nắng chuyển sang nâu sau sang màu đen)

 

4. Đường kính chỗ tổn thương lớn hơn 6 milimet.

 

Cách chữa chủ yếu thường là phẫu thuật chỗ bị thương tổn. Nhưng khi xác định ung thư ác tính có thể di căn thì cần chữa bằng các phương pháp hoá học, thay đổi di truyền, thay đổi tế bào lympho (tế bào máu trắng). Những tế bào thay thế này sẽ như “người chỉ dẫn” truyền máu lại cho bệnh nhân.

 

Những điều cần lưu ý

 

Nốt ruồi hoặc những vết thương cũ trên da mà bạn đã có trong thời gian dài thì nên theo dõi chặt chẽ bất cứ thay đổi nào như màu sắc, kích thước hoặc những xuất hiện lạ xung quanh vết thương đó để có những biện pháp khám và điều trị kịp thời.

 

Những bộ phận thường phải tiếp xúc ánh nắng mặt trời nhiều thì có nguy cơ rất cao mắc ung thư da. Vì vậy những người thường phải dành nhiều thời gian ở ngoài trời do công việc thì nên dùng loại kem thích hợp để bảo vệ da như SPF15.

 

Thường xuyên xem xét, kiểm tra xem da có những thay đổi bất thường gì không và nếu thấy có dấu hiệu lạ cần tới bác sĩ để kiểm tra ngay.

 

Khi càng có tuổi thì những thay đổi trên da càng nhiều nhưng bạn cũng không nên xem thường chúng mà cần theo dõi chặt chẽ.

 

Nếu có bất kỳ những thương tổn nào khả nghi, cần đến bác sĩ để sinh tiết (lấy tế bào mẫu để xét nghiệm) xem chúng lành tính hay ác tính.

 

Trong hầu hết các trường hợp, những thương tổn ung thư da đều dùng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ nên thời gian sớm hay muộn sẽ quyết định rủi ro của bạn nhiều hay ít. Thường xuyên kiểm tra, tránh tiếp xúc lâu với tia cực tím là cách tốt nhất để bạn tự bảo vệ chính mình.

 

Minh Anh

Theo Cosmetics