Thận trọng trẻ đau đầu, sốt cao trong mùa cao điểm viêm màng não

Cứ ngỡ con sốt vi rút

Đến hôm nay, bé V.V.B (7 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội) đã điều trị viêm màng não mủ được 3 ngày. Mẹ bé B cho cho biết trước đó, khi con xuất hiện sốt, ôm đầu kêu đau chị nghĩ con sốt vi rút nên mua thuốc hạ sốt theo dõi con tại nhà. Nhưng lạ nỗi, không như mọi lần, sau uống thuốc khoảng 30 phút là hạ sốt, giảm đau đầu, nhưng lần này đã uống thuốc, sốt có hạ nhưng con vẫn ôm đầu kêu đau. Sau một ngày (16/8), con bắt đầu xuất hiện nôn nên chị vội vàng đưa con đến khoa Nhi (BV Bạch Mai) khám.

“Khi nghe bác sĩ nói có hội chứng viêm màng não vì cứng gáy, sốt, đau đầu, phải chọc dịch não tủy tôi bủn rủn cả người. Nhưng rồi phải quyết định rất nhanh và thực sự tôi thấy quá may mắn với quyết định đó. Bởi bác sĩ nói con bị viêm màng não mủ nguy hiểm, có nguy cơ để lại di chứng thần kinh nếu phát hiện muộn. Nhưng con được phát hiện sớm, điều trị sớm nên nguy cơ cũng giảm đi”, mẹ bé B cho biết.

Nằm ngay giường bên cạnh là cháu N.T.H (15 tuổi, Long Biên, Hà Nội) được gia đình đưa vào viện hôm 17/8 với tình trạng đau đầu và sốt nôn. Người nhà cho biết, cũng bất ngờ khi bác sĩ nói con có hội chứng viêm màng não và chọc dịch não tủy. Bởi H đã lớn, ít ốm lần này thấy con sốt, đau đầu cứ nghĩ bệnh do chuyển mùa.

ThS.BS Nguyễn Thành Nam, Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai) cho biết, đang có khoảng gần 20 bệnh nhân mắc các thể viêm màng não vi rút (viêm màng não nước trong), viêm màng não mủ đang nằm điều trị. Con số bệnh nhân mắc hội chứng này cũng tăng lên trong 2 tuần trở lại đây, ngày nào cũng tiếp nhận bệnh nhân, cá biệt có ngày 2 - 3 trường hợp.

Trước đó, khi bắt đầu vào mùa hè, số bệnh nhân mắc bệnh lý viêm màng não do vi rút, não mủ cũng có xu hướng tăng với những ngày cao điểm 3 - 4 bệnh nhân một ngày. Tuy nhiên sau đó bệnh giãn ra khoảng một tháng với lượng bệnh nhân ít đi. Tuy nhiên hai tuần trở lại đây số bệnh nhân lại bắt đầu có xu hướng ra tăng, hầu như ngày nào cũng có bệnh nhân được chẩn đoán bằng chọc dịch não tủy.

Sốt, đau đầu cần nghĩ đến nguy cơ

Theo BS Phạm Văn Hưng (khoa Nhi, BV Bạch Mai), từ đầu mùa hè đến nay, số bệnh nhân điều trị các bệnh viêm màng não đến hàng trăm ca. Đây cũng đang là thời điểm dịch bệnh này hoành hành, vì thế các bác sĩ lưu ý nếu trẻ sốt, đau đầu liên tục mà không giải thích được nguyên nhân cần nghĩ đến nguy cơ viêm màng não và cho bé đến viện sớm để kịp thời phát hiện, điều trị giảm nguy cơ biến chứng.

Rất may mắn, các bệnh nhân tại khoa phần lớn được gia đình đưa đến sớm nên được chẩn đoán, phát hiện kịp thời. Các bậc phụ huynh nhận thấy nhiều trẻ có biểu hiện giống con mình và được chẩn đoán viêm màng não bằng chọc dịch não tủy nên khi nghe bác sĩ giải thích cũng đồng ý cho con chọc dịch nên chẩn đoán sớm, điều trị sớm hơn.

Theo  PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, bác sĩ cần lấy dịch não tủy bất cứ lúc nào khi trong đầu người bác sĩ nghĩ đến nguy cơ viêm màng não dù chỉ thoáng qua, dù không có bất cứ triệu chứng lâm sàng nào như bệnh nhi này. Bởi việc khẳng định sớm, điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ di chứng cho trẻ.

Vì thế, việc xét nghiệm chẩn đoán bằng dịch não tủy là vô cùng quan trọng, là “tiêu chuẩn vàng” khẳng định bệnh lý để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị kịp thời. Nhất là trong thời điểm hiện nay, viêm màng não do vi rút (viêm màng não nước trong), viêm màng não mủ đang song hành với triệu chứng hoàn toàn giống nhau (sốt, đau đầu, nôn trớ), nếu không có xét nghiệm chọc dịch não tủy, không khẳng định được em bé mắc viêm màng não thể gì, nếu bỏ qua viêm màng não mủ cực kỳ nguy hiểm. Vì trẻ bị viêm màng não mủ nếu được phát hiện và điều trị sớm, tỷ lệ thành công chiếm 94%, số trường hợp có di chứng chỉ chiếm 6%. Còn trong trường hợp bệnh nhân đến muộn sau 4 - 7 ngày khởi phát bệnh, tỷ lệ khỏi bệnh giảm chỉ còn khoảng 70% và tỷ lệ di chứng, tử vong lên tới gần 30%.

Theo đó, khi bị viêm màng não nước trong thường chỉ dùng thuốc điều trị giảm triệu chứng. Còn với viêm màng não mủ bắt buộc phải sử dụng kháng sinh tốt, liều cao để thuốc thấm qua màng não tiêu diệt vi khuẩn, không để vi khuẩn “ăn” sâu vào não, gây di chứng tổn thương não cho trẻ.

Bác sĩ Nam khuyến cáo, ở thời điểm này, khi trẻ có bất cứ triệu chứng nào giống như cảm cúm, viêm đường hô hấp thông thường như sốt, sổ mũi, đặc biệt là kêu đau đầu và nôn, sốt cao; triệu chứng buồn nôn, nôn không liên quan đến bữa ăn; sốt, đau đầu không rõ nguyên nhân thì cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để được theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho bé.

Hồng Hải