Hiểm hoạ biến chứng thần kinh do đái tháo đường

Biến chứng thần kinh có thể xảy ra ở bệnh nhân đái tháo đường (ĐTĐ) typ 1 sau 5 năm hoặc ở typ 2 ngay thời điểm mới chẩn đoán. Đáng lo ngoại, khoảng 60 - 70% người mắc bệnh đái tháo đường bị biến chứng thần kinh.

Khoảng 60 - 70% người mắc bệnh đái tháo đường bị biến chứng thần kinh.
Khoảng 60 - 70% người mắc bệnh đái tháo đường bị biến chứng thần kinh.

Hệ thống thần kinh là một hệ thống lớn và phức tạp, bao gồm các sợi thần kinh chạy khắp cơ thể. Qua những sợi thần kinh này, não kiểm soát và điều khiển các hoạt động tất cả các cơ quan trong cơ thể. Có nhiều yếu tố có thể gây tổn thương một phần của hệ thống thần kinh như: stress, chấn thương, tuổi tác…

 

Với người mắc bệnh Đái tháo đường(ĐTĐ) thì dù không có những yếu tố trên thì tổn thương thần kinh vẫn xảy ra, đó là  quy luật tất yếu trong quá trình phát triển của bệnh. Nguyên nhân là do đường huyết tăng cao làm giảm khả năng cung cấp máu và dinh dưỡng gây tổn thương sợi trục thần kinh, đồng thời  làm suy giảm khả năng dẫn truyền tín hiệu của sợi thần kinh trên toàn hệ thống, từ đó gây nên hàng loạt các rối loạn tại nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể.

 

Người bệnh đái tháo đường dễ tổn thương thần kinh ngoại biên dẫn đến cắt cụt chi

 

Biến chứng thần kinh ngoại biên làm tổn thương những sợi thần kinh ở các chi: bàn chân, cẳng chân, cánh tay và bàn tay, trong đó hệ thống thần kinh chi dưới thường bị ảnh hưởng nhiều nhất. Những triệu chứng bao gồm tê bì, cảm giác châm chích, nóng rát, đau dữ dội, dần dần dẫn đến giảm hoặc mất cảm giác với các kích thích đau, nóng, lạnh. Khi đó người bệnh có thể bị bỏng, bị các vật sắc nhọn gây chấn thương mà không hề hay biết.
 
Các vết thương này dễ bị nhiễm khuẩn nặng và dẫn đến hoại tử, nếu vùng hoại tử lan rộng người bệnh có thể phải cắt cụt chi. Ngoài ra tổn thương thần kinh ngoại biên còn gây mất thăng bằng, yếu cơ làm giảm khả năng vận động.

 

Cùng đó, các chứng bệnh liệt dương, rối loạn chức năng tim mạch, tiêu hoá… ở người bệnh ĐTĐ cũng là hậu quả của tổn thương thần kinh tự động. Nguyên nhân do thần kinh tự động đóng vai trò kiểm soát hoạt động của các cơ quan thuộc hệ tim mạch, tiêu hóa, tiết niệu, sinh dục…

 

Hậu quả của tổn thương thần kinh tự động ở dạ dày làm chậm tiêu, khó tiêu, trường hợp nặng có thể gây liệt dạ dày; ở ruột gây táo bón, tiêu chảy không kiểm soát được. Thần kinh tự động kiểm soát hệ tim mạch bị tổn thương, khiến cơ thể mất khả năng điều chỉnh huyết áp, nhịp tim, dẫn tới tụt huyết áp khi thay đổi tư thế. Chứng khô âm đạo ở phụ nữ, rối loạn cương dương ở nam giới, cũng như nhiễm trùng đường tiểu tái phát thường xuyên ở người bị mắc bệnh ĐTĐ cũng xuất phát từ những tổn thương thần kinh tự động.

 

Đặc biệt tổn thương  thần kinh tự động còn làm giảm cảm nhận của cơ thể trước tình trạng hạ đường huyết.  Bình thường, khi đường huyết hạ xuống quá thấp, người bệnh sẽ có những triệu chứng như run tay, vã mồ hôi, tim đập nhanh...Tổn thương thần kinh tự động có thể làm mất đi các dấu hiệu cảnh báo, vì thế người bệnh dễ bị hôn mê, thậm chí tử vong do hạ đường huyết, nếu không được cấp cứu kịp thời. 

 

Có thể thấy rõ, biến chứng thần kinh là một trong nhiều biến chứng do ĐTĐ gây ra. Tổn thương sẽ trầm trọng và nặng nề hơn khi không may người bệnh mắc thêm biến chứng mạch máu và một số biến chứng khác.

 

Nâng cao sự hiểu biết về bệnh để phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhằm hạn chế những hiểm hoạ thầm lặng do biến chứng gây ra là nội dung của chủ đề “Phòng ngừa điều trị và biến chứng do đái tháo đường” vào 14h30 ngày 15/11/2012 tại website: www.tuvansuckhoe24h.com.vn nhân ngày “Thế giới phòng chống bệnh đái tháo đường” năm 2012.

 

K.Lan