Hạn chế tác dụng phụ trong điều trị tia xạ

(Dân trí) - Tia xạ là phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất sau phương pháp phẫu thuật. Nó cho phép chữa khỏi một số loại ung thư và giúp giảm thiểu phẫu thuật cho bệnh nhân nhưng đồng thời cũng gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.

Hạn chế tác dụng phụ trong điều trị tia xạ - 1


Những tác dụng phụ

 

Rát da: Tia xạ thường gây ra phản ứng trên da giống như chứng viêm da do các tia bức xạ gây ra. Hiện tượng rát da này thông thường xuất hiện từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 10 sau xạ trị.

 

Vùng da xạ trị thường bị rát, trở nên đỏ và nhạy cảm như bị cháy nắng, thậm chí bệnh nhân có thể bị ngứa, da tróc vẩy và khô lại. Chính vì vậy, tia xạ thường chỉ tập trung vào khối u để giảm tác dụng phụ trên các vùng da khác.

 

Lời khuyên: có thể sử dụng dầu từ quả hạnh để làm dịu nếu vết thương nhẹ, hoặc dùng corticoid cho da trong trường hợp da bị tổn thương nặng.

 

Sử dụng kem hoặc dung dịch bôi da theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự lựa chọn sản phẩm theo ý mình.

 

Viêm da kinh niên: Hiện tượng viêm da kinh niên này thường xuất hiện 6 tháng sau khi kết thúc đợt xạ trị và những người hút thuốc lá có nguy cơ nhiều nhất. Một số bệnh nhân còn có thể bị chứng giãn mạch (các mạch máu màu đỏ và tím sẽ trở nên rõ hơn ở vùng da điều trị). Đôi khi, chứng viêm da này có thể tiến triển thành xơ hoá da nhưng thông thường nó gây tác động đến thẩm mỹ nhiều hơn.

 

Lời khuyên: thuốc mỡ có thể làm dịu vùng da bị viêm tuy nhiên viêm da dạng này thường rất khó chữa khỏi.

 

Mệt mỏi: đây là tác dụng phụ thường gặp nhất trong điều trị bằng tia xạ. Tuy nhiên, việc giảm sinh lực do xạ trị không có tính hệ thống. Ví dụ như khi điều trị tia xạ ở vùng ngực thì bệnh nhân có thể không có cảm giác mệt mỏi hay chán ăn. Tuy nhiên, nếu diện tích da bị chiếu xạ rộng hơn thì bệnh nhân có thể có cảm giác kiệt sức sau một vài lần điều trị. Hiện tượng mệt mỏi này sẽ hết sau khi dừng điều trị.

 

Lời khuyên: giải pháp duy nhất đó là cố gắng thích nghi lối sống và các hoạt động trong những tuần xạ trị.

 

Một vài lời khuyên cho da

 

Trước khi trị xạ, không nên bôi bất kỳ loại kem dưỡng da hay sữa dưỡng thể trong vòng 24 giờ trước khi bắt đầu điều trị. Các loại kem dưỡng da này có thể làm tăng tính độc hại của các tia xạ trên vùng da điều trị.

Trong quá trình điều trị, chú ý giữ vệ sinh: tắm hàng ngày bằng những loại xà phòng trung tính sau đó lau khô da cẩn thận, đặc biệt là những vùng da có nhiều nếp nhăn như khuỷu tay, đầu gối, vùng da dưới ngực…

 

Những vùng da xạ trị thường rất nhạy cảm, chính vì vậy hãy lựa chọn những bộ trang phục rộng và mềm, nên ưu tiên chất liệu coton hoặc lụa.

 

Trong trường hợp bị đổ mồ hôi nhiều ở vùng da điều trị, đừng ngại rửa sạch bằng nước rồi lau khô nhiều lần trong ngày.

 

Tránh để ánh nắng mặt trời chiếu vào da, sử dụng dao cạo râu bằng tay và những sản phẩm có chứa hương thơm như lăn khử mùi, nước hoa…

 

Sau khi điều trị, tiếp tục bảo vệ da bằng cách sử dụng một loại sữa dưỡng ẩm để làm mềm da. Ngừng sử dụng và hỏi ý kiến bác sĩ nếu nhận thấy bất kỳ phản ứng phụ nào.

 

Tránh để vùng da được xạ trị tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong vòng 1 năm sau khi điều trị.

 

Bích Ngọc

Theo Santé A-Z