Gan bị tổn thương dù sống lành mạnh?

Để giải thích cho vấn đề này, bác sỹ Ng Tay Meng, bác sĩ tư vấn chuyên khoa tiêu hóa của Tập đoàn y tế Parkway, Singapore đã trao đổi với Dân trí xung quanh những chức năng của gan và các bệnh về gan.

Trung tâm giải độc

Nằm ở vị trí chiến lược giữa ruột và các bộ phận khác của cơ thể, gan giữ rất nhiều chức năng bao gồm cả việc giải độc và lọc máu. Thuật ngữ “viêm gan” có nghĩa là “có những viêm nhiễm trong gan” và có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm gan, như vi rút, đồ uống có cồn, một số loại thuốc và thậm chí cả nấm độc. Ở một số người khỏe mạnh, tổn thương gan cấp tính dẫn tới rối loạn chức năng có thể là do một loại thuốc nào đó như Panadol, thuốc bắc của Trung Quốc và những thuốc giảm đau không chứa steroid.

Theo thời gian những người uống nhiều bia rượu sẽ phải chịu những những tổn thương gan mà những tổn thương này sẽ dẫn tới xơ gan hoặc rối loạn chức năng gan mãn tính. Tuy nhiên, hiện này ngày càng gặp nhiều những người không uống rượu, bia lại bị viêm gan. Tình trạng đó được biết đến như gan nhiễm mỡ ở những người không uống rượu bia (NAFL) và đây là một trong những dạng bệnh lý về gan.

Mỡ tấn công

Gan nhiễm mỡ chính xác nghĩa là gì? Thông thường, gan sẽ chuyển hóa chất béo này thành năng lượng. Khi có quá nhiều mỡ được chuyển đến gan, nó sẽ tích tụ trong gan và các mô khác. Lá gan bình thường chứa khoảng 5% chất béo. Vấn đề nảy sinh khi lượng mỡ trong gan vượt quá 10%. Gan nhiễm mỡ có liên quan tới nhóm người béo phì, tiểu đường, những người bị tăng lipit máu, hoặc tỷ lệ lipit “xấu” cao, và những người bị tăng huyết áp. Trên thực tế, 80% những người béo phì có chỉ số khối cơ thể là 30% bị gan nhiễm mỡ.

Các bác sỹ luôn khuyên những người béo phì nên giảm cân dần dần và ở một số người, sau khi giảm cân các xét nghiệm chức năng gan bất thường trước đây đã trở lại mức bình thường

Viêm gan B

Không giống như gan nhiễm mỡ là do lối sống hoặc điều kiện y tế, viêm gan B là do vi rút gây ra. Việc một người bị nhiễm viêm gan B mãn tính phụ thuộc vào thời điểm người đó mắc bệnh. Trong khoảng 90% bệnh nhân mang vi rút chu sinh do lây nhiễm chu sinh là vi rút viêm gan B mãn tính. Nói cách khác, vi rút viêm gan B mãn tính tồn tại trong cơ thể bệnh nhân đến suốt cuộc đời.

Phương pháp thường dùng để điều trị viêm gan B là theo dõi việc tiêm Interferon tổng hợp 3 lần 1 tuần trong vòng 6 tháng đến 1 năm. Interferon là một kháng thể do cơ thể sinh ra khi bị vi rút tấn công. Những tác thường gặp nhất của Interferon là các triệu chứng giống như cảm. Tác dụng phụ nghiêm trọng hơn là trầm cảm.

Mới đây, các bác sỹ đã bắt đầu sử dụng loại Interferon thế hệ mới được gọi là PEG-Interferon dùng cho bệnh nhân viêm gan B. Do PEG-Interferon giữ được mức thuốc trong cơ thể bệnh nhân trong suốt 7 ngày, bệnh nhân chỉ cần tiêm 1 tuần 1 lần. Những phản ứng phụ cũng nhẹ hơn. Theo đó, khoảng 20 - 40 % bệnh nhân được điều trị bằng Interferon và PEG-Interferon đã đạt được miễn giảm vi rút.

Nhưng đối với trường hợp dùng thuốc uống điều trị viêm gan B như Lamivudine và Adefovir dipivoxil bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc cho thời giai dài hơn. Hai loại thuốc trên giảm thiểu được những tác dụng phụ và dễ kiểm soát hơn tiêm Interferon. Hiệu quả của hai loại thuốc uống trên có thể bằng hoặc thấp hơn việc điều trị bằng tiêm Inerferon một chút với hiệu quả đạt từ 20 đến 40%. Tuy nhiên nếu dùng trong thời gian dài thì sẽ có nguy cơ bị nhờn thuốc.

Còn những bệnh nhân không đáp ứng với việc điều trị bằng cả thuốc tiêm hoặc thuốc uống thì sao? Bác sỹ Ng cho biết: ‘mục đích của việc điều trị là để nhổ tận gốc vi rút nhưng nếu chúng tôi không thể hoàn toàn diệt trừ tận gốc, chúng tôi sẽ cố gắng làm giảm chứng viêm để làm chậm quá trình dẫn đến sơ gan và suy gan. Nếu chúng tôi phát hiện bệnh nhân đã ở vào giai đoạn sơ gan hoặc suy gan, chúng tôi sẽ phải tự hỏi liệu bệnh nhân đã ở vào giai đoạn cần phải ghép gan hay không?’

Lan Hương