Kirk Kerkorian - “bom nổ chậm” trong lòng GM

Tuần trước, nhà đầu tư Kirk Kerkorian - người nắm trong tay gần 10% giá trị GM - lại có cớ tái xuất giang hồ khi tập đoàn này quyết định hủy các cuộc đàm phán sát nhập với Renault và Nissan. Lão gia bạc tỷ đã không ngại ngần chấm dứt ngay lập tức kế hoạch rót thêm vốn vào GM, đồng thời “cho gọi” trợ thủ Jerome York từ vị trí then chốt trong ban lãnh đạo công ty trở về bên mình.

Ai cũng biết “bố già” Kerkorian - với tài sản kếch xù kiếm được từ buôn bán động sản Las Vegas - mới chỉ chính thức đầu tư vào GM từ năm ngoái. Tuy nhiên chính ông là người đầu tiên khởi xướng ý tưởng liên minh tập đoàn với 2 đại gia ngành xe hơi mang quốc tịch Pháp, Nhật, cũng là kẻ đánh đòn tâm lý nhiều nhất đến Tổng giám đốc Carlos Ghosn. Sau 3 tháng vật vã với những suy tính đắn đo, rốt cuộc GM tuyên bố “cự tuyệt” ý nguyện của tay cổ đông uy thế nhất: sẽ không thực hiện liên minh với bất cứ đối tác nào.

Tình thế hiện giờ của Kerkorian chỉ có 2 con đường: hoặc “rút êm” bằng cách lặng lẽ bán tống tháo cổ phần GM đi, hoặc tuyên bố “tổng phản công” với toàn thể công ty, ban lãnh đạo và Giám đốc Rick Wagoner. Cũng không loại trừ khả năng Kerkorian sẽ tiến hành một cuộc đảo chính, nghĩa là thu phục dưới tay mình một lực lượng cổ đông hùng hậu, đủ sức gây sức ép thay đổi ban lãnh đạo hoặc thậm chí ra giá mua lại cả tập đoàn.

Kerkorian - kẻ chủ mưu ý đồ liên minh 3 đại gia ngành xe hơi thế giới

 

Theo đánh giá của Kevin Reale - giám đốc nghiên cứu công ty tư vấn AMR Research: với 9,9% cổ phần trị giá 1,6 tỷ USD trong tay, khó xảy ra khả năng Kerkorian sẽ ra đi lặng lẽ.

“Việc Jerome York - cánh tay phải đắc lực của Kerkorian - rời bỏ ban giám đốc GM chính là lời cảnh báo sẽ có một cuộc lật đổ diễn ra trong nay mai” - ông Reale tỏ ra lo ngại. “York rút lui khỏi GM sẽ càng làm Kerkorian và Tracinda (công ty đầu tư chính của nhà tỷ phú) thêm rảnh tay hành động vì không còn bị trói buộc bởi các quy định như lúc cài “tay trong” vào nội bộ công ty”.

Trên thực tế Jerome York đã không ngại ngần che giấu thái độ tức tối khi bước chân ra khỏi GM, nói rằng nếu cứ duy trì hình thức kinh doanh cũ thì công ty chẳng khác nào “phần mộ” đã dọn dẹp trước cho ông. Trong lá thư từ chức, York thẳng thừng chỉ trích môi trường trong ban lãnh đạo công ty “không cởi mở đón nhận ý tưởng mới”, đồng thời phê phán quyết định của GM khi không cho phép cố vấn ngoài tập đoàn tham gia vào việc đánh giá tiềm năng liên minh với Renault và Nissan. Tóm lại, “lời cuối” của Jerome York đích thị mang giọng điệu của kẻ “ra đi không quay đầu lại” - theo nhận định của giới chuyên gia.

Tuy nhiên không phải vì thế mà thiếu những viễn cảnh lạc quan cho GM. Các nhà phân tích cho hay: “Giá cổ phiếu bình ổn, tăng đều chính là vũ khí phòng thủ đắc lực nhất đối phó với nguy cơ đảo chính”. Thì đây, cổ phiếu GM được xếp hạng là một trong những cổ phiếu sinh lời nhất trên thị trường DowJones trong năm qua, tăng gần 70% từ điểm chạm đáy thấp kỷ lục trong vòng 25 năm hồi cuối năm ngoái.

Giờ đây số phận GM phụ thuộc phần lớn vào báo cáo doanh thu quý 3 sẽ công bố vào ngày 25/10 tới. Người ta tỏ ra lạc quan về khả năng thu lợi nhuận của công ty, cho dù nhiều nhà phân tích đã sớm nói rằng kế hoạch cải tổ, trong đó có việc cắt giảm nhân công và đóng cửa hàng loạt nhà máy, đã không được thực hiện triệt để và thành công như GM mong đợi.

“Nếu doanh thu tăng, chứng tỏ công ty đã hồi phục tình trạng hoạt động tốt thì các cổ đông còn cớ gì để chạy theo Kerkorian?” - Kevin Reale phấn chấn.

Đáng tiếc, Kerkorian là một tay "thù dai"

 

Nhiều nhà quan sát trong ngành cũng tỏ ra tin tưởng bàn tay dẫn dắt của Tổng giám đốc Wagoner cũng như khả năng cải tổ của GM. “Có thể cảm nhận được sinh khí phục hồi khá mạnh mẽ từ những dòng sản phẩm vượt trội, không chút khiếm khuyết hay tì vết. Quả thật những chiếc SUV cỡ lớn mới ra mắt như Tahoe, Escalade và Yukon vô cùng ấn tượng” - trích lời Jack Nerad, nhà phân tích thị trường kiêm Tổng biên tập tạp chí chuyên ngành Kelley Blue Book.

Tuy vậy Kerkorian nổi tiếng là tay thù dai và là “bố già” xảo quyệt. Hơn một thập kỷ trước đây tay tỷ phú này đã giáng cho Chrysler một đòn nhớ đời khi yêu sách mua lại tập đoàn của ông bị từ chối thẳng thừng.

Có vẻ như GM đang chuẩn bị “tâm” và “thế” cho một cú đòn thù tương tự. Tuần trước tập đoàn này đã chỉnh sửa một số điều luật nội bộ công ty với mục đích tăng cường cảnh giác với bất kỳ sự nổi loạn nào từ phía cổ đông. Điều khoản mới này buộc những kẻ như Kerkorian, nếu có tiến hành đảo chính thì ít nhất cũng phải báo trước cho GM một tiếng.

Khôi Vinh

Theo AP