Trung Quốc ngày càng siết quan hệ kinh tế với Triều Tiên

Trong một tòa nhà mái bằng ở phía Bắc thành phố giáp biên giới với Triều Tiên, nhiều phụ nữ búi tóc tuôi gà mặc áo khoác trùm đầu đang ngồi khâu giày thể thao.

Tòa nhà không hề treo logo hay bảng tên công ty bên ngoài, chỉ có một một lá cờ màu xanh, đỏ treo trên một cột cao gần đó. Bên kia đường, một khu ký túc xá nằm trong khu vực đầy cỏ dại.

Khoảng 300 phụ nữ nêu trên nằm trong số những lao động Triều Tiên đang có mặt tại Trung Quốc để kiếm tiền về cho nền kinh tế bị cô lập của nước nhà, trong khi đem đến cho các doanh nghiệp Trung Quốc nguồn nhân công giá rẻ.

Mặc dù có những kế hoạch lớn, hoạt động sản xuất tại khu xưởng trong tòa nhà 2 tầng này vẫn không tăng nhiều kể từ sau khi được khai trương cách đây một năm. Người dân địa phương cho biết, các quan chức đã hạn chế lao động nhập cảnh từ Triều tiên.

Đây là một trong những động thái ngầm cho thấy Bắc Kinh đang ngày càng giận dữ với chính quyền Bình Nhưỡng sau liên tiếp các vụ thử tên lửa và hạt nhân.

Hồi tháng 3 vừa qua Bắc Kinh đã có bước đi chưa từng có tiền lệ khi ủng hộ các lệnh cấm vận của Liên hợp quốc nhằm kiểm soát hoạt động ngân hàng, thương mại cũng như du lịch của Triều Tiên.

Mới tháng trước, một trong bốn ngân hàng quốc doanh lớn nhất Trung Quốc đã tuyên bố chấm dứt mọi giao dịch với ngân hàng ngoại thương Triều tiên, cắt đứt “một đầu mối tài chính then chốt” trong việc hỗ trợ các hoạt động hạt nhân của Triều Tiên.

Trong những ngày gần đây, Triều Tiên đã có những chuyển biến về thái độ khi đề xuất đàm phán để cải thiện mối quan hệ với Hàn Quốc cũng như nối lại đàm phán 6 bên.

Nhưng liệu Trung Quốc sẽ đi xa đến đâu trong việc thực thi các biện pháp “răn đe” nêu trên với Triều tiên vẫn còn chưa rõ ràng. Các chuyên gia hiện cũng không rõ số visa nhập cảnh Trung Quốc cấp cho lao động Triều Tiên bị giảm là bao nhiêu, dù một số tin rằng đó có thể là một phản ứng của Trung Quốc trước lo ngại của cộng đồng quốc tế về các hành động của Bình Nhưỡng.

“Đó là một cơ hội cho thấy họ đang siết chặt”, John Park, chuyên gia về quan hệ Trung – Triều tại Trung tâm khoa học và đối ngoại Belfer, thuộc đại học Harvard cho biết.

Dù vậy những du khách tới Bình Nhưỡng gần đây cho thấy không có dấu hiệu nào về thay đổi hay sự suy kiệt kinh tế tại đây. Các khu chợ thực phẩm vẫn có nguồn hàng dự trữ dồi dào, trong đó một cửa hàng thậm chí còn nhập khẩu pho mát kem từ Mỹ, một người thường xuyên đến Triều Tiên cho biết.

Quan điểm của Trung Quốc về Triều Tiên tương đối phức tạp bởi các yếu tố lịch sử và địa chính trị. Mặc dù Bắc Kinh có thể tức giận và lúng túng trước các động thái của nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong Un, các nhà phân tích về Trung Quốc cho rằng về cơ bản họ sẽ không thay đổi sự hỗ trợ của mình cho Triều Tiên.

Từ nhiều năm qua, công nhân Triều Tiên đã làm việc tại Trung Quốc, nhưng từ tháng 10/2009, một thỏa thuận giữa hai nước đã mở cửa biên giới hơn nữa cho lao động Triều Tiên. Ước tính có tới hàng chục nghìn người Triều Tiên đang làm việc tại Trung Quốc, đem về nguồn ngoại tệ quý giá cho nước này.

Năm 2012, kim ngạch thương mại với Trung Quốc chiếm tới 84% trong số 7 tỷ USD kim ngạch thương mại toàn cầu của Triều Tiên. Trong 4 tháng đầu năm nay, kim ngạch thương mại song phương đã giảm 2,5% so với cùng kỳ 2012, số liệu của Tổng cục hải quan Trung Quốc cho biết.

Sự sụt giảm này là nhỏ nhưng nó hoàn toàn trái ngược với xu hướng tăng trưởng thương mại mạnh trong những năm gần đây, khi Trung Quốc liên tục tăng lượng nhiện liệu, máy móc, xe tải và lương thực cấp cho Triều Tiên và đẩy mạnh mua than, quặng sắt và các kim loại khác.

Những năm gần đây, Trung Quốc đã khuyến khích các doanh nghiệp của mình sang Triều Tiên. Bắc Kinh còn cho xây một tuyến đường cao tốc qua tỉnh Jilin ở Đông Bắc, giáp với biên giới Triều Tiên nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa hai vùng.

Thanh Tùng
Theo Los Angeles Times