“Đã có bỏ học, ly hôn, tự tử vì dính vào đa cấp!”

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, đại biểu Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, thông tin về tình trạng kinh doanh đa cấp biến tướng, lừa đảo liên tục được phản ánh trong thời gian gần đây.

Đại biểu Hiến cho biết, sự việc xảy ra đã ở mức “rất nghiêm trọng”: Chiếm đoạt tài sản của những người nông dân nghèo khổ, của những em sinh viên rất tội nghiệp. Đã có bỏ học, đã có ly hôn, đã có tự tử vì dính vào đa cấp!

Theo các thông tin mà đại biểu nắm được, các doanh nghiệp này đã vi phạm rất nhiều các quy định của pháp luật ở Nghị định 42 năm 2014 của Chính phủ.

Cụ thể, những doanh nghiệp này buộc người tham gia phải đặt cọc hoặc đóng một khoản tiền nhất định hay buộc người tham gia phải mua một số lượng hàng hóa nhất định; cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, hoặc tiền thưởng từ việc dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp v.v...

Nghiên cứu các thủ đoạn của các doanh nghiệp này, ông Nguyễn Văn Hiến cho biết, các doanh nghiệp thường sử dụng các thủ đoạn dụ dỗ không làm gì cũng có tiền bằng lãi suất hứa hẹn vô lý, có khi lên đến 4.800%. Đồng thời sử dụng hình ảnh của những nhân vật quan trọng trong các lễ khai trương, lễ tổng kết, thậm chí là lập lờ mạo danh các cơ quan nhà nước.

“Tôi tin rằng không có gì phải băn khoăn và không sợ oan sai khi kết luận đó là lừa đảo. Tuy nhiên, tôi thấy sự phản ứng rất chậm chạp! Vai trò quản lý, xử lý mờ nhạt. Tôi đề nghị Bộ trưởng xác định nguyên nhân, giải pháp để giải quyết tệ nạn này” – đại biểu Hiến truy vấn.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, hành vi bán hàng đa cấp đã được quy định và kiểm soát tại các văn bản pháp lý, trong đó có Nghị định 42 của Chính phủ ban hành năm 2014.

Theo Bộ trưởng, từ thời điểm Nghị định 42 được ban hành đã có 105 doanh nghiệp được các Sở Công Thương cấp giấy phép đăng ký bán hàng đa cấp và có thêm 59 doanh nghiệp được Bộ Công Thương cấp giấy phép.

Có 3 trường hợp chủ yếu liên quan đến các doanh nghiệp bán hàng đa cấp. Nhóm thứ nhất là các doanh nghiệp không đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, điển hình vừa qua có Công ty cổ phần kết nối dịch vụ Rồng Vàng Đất Việt, Công ty dịch vụ Media Việt Nam…

Loại thứ hai là các doanh nghiệp dựa trên mô hình bán hàng đa cấp. Theo Bộ trưởng, vừa qua có một số doanh nghiệp không được phép kinh doanh theo phương thức bán hàng đa cấp mà là sử dụng mô hình trả thưởng theo đa cấp để kinh doanh, gồm các loại hình dịch vụ, thậm chí huy động vốn để lừa đảo người tiêu dùng tham gia.

Mô hình kinh doanh này chiếm phần lớn nội dung được phản ánh trên truyền thông báo chí, gây bức xúc cho cộng đồng. Đây là trường hợp lợi dụng kinh doanh đa cấp để trục lợi, chẳng hạn CTCP Đầu tư Triệu Phước, MB24…

Loại thứ ba là các doanh nghiệp được cấp giấy phép bán hàng đa cấp nhưng lại hoạt động không đúng với mục tiêu đăng ký, hiểu sai, hoặc cố tình hiểu sai dẫn đến thiệt thòi cho người tiêu dùng.

Những sai phạm này, bên cạnh Nghị định 42 về quản lý bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương cho rằng cần phải rà soát lại khuôn khổ pháp lý một cách chặt chẽ hơn để tránh tình trạng các cá nhân, tổ chức lợi dụng.

Cũng theo lãnh đạo ngành công thương, để hạn chế những vấn nạn trong lĩnh vực này, cần nâng cao điều kiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo hướng thắt chặt hơn; tăng cường các đoàn kiểm tra, giám sát để xử lý các doanh nghiệp sai phạm, có sự phối hợp của Bộ Công An, nhất là Cảnh sát kinh tế C46, PC46 các địa phương, khi phát hiện thì phải xử lý thật nghiêm.

“Chúng tôi đã chỉ đạo các Sở Công Thương trong việc giám sát kiểm tra hoạt động buôn bán đa cấp tại các địa phương phải chủ động chứ không thể chờ trung ương; phải rà soát lại, yêu cầu các doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải báo cáo nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật” – tư lệnh ngành công thương trả lời chất vấn.

Bích Diệp