Cá vàng tự sản xuất ra rượu để sống sót khi thiếu khí ô-xy

(Dân trí) - Các nhà khoa học ở Đại học Oslo và Liverpool đã khám phá được chìa khóa cho khả năng trao đổi chất độc đáo của cá vàng: đó là một cặp protein phân hủy carbohydrate bên trong ty thể. Một trong hai protein này cũng tương tự như protein ở các loài khác, tuy nhiên loại protein còn lại thì là “độc nhất vô nhị”.


Cá vàng có thể tự sản xuất ra rượu để sống sót qua mùa đông dài ở dưới đáy hồ đóng băng – nơi rất thiếu khí ô-xy.

Cá vàng có thể tự sản xuất ra rượu để sống sót qua mùa đông dài ở dưới đáy hồ đóng băng – nơi rất thiếu khí ô-xy.

Protein thứ hai mang cơ chất trao đổi chất bên ngoài ty thể, giúp chuyển đổi a-xít lactic thành rượu. Sau đó, rượu này được khuếch tán qua mang cá.

Các nhà nghiên cứu tin rằng cá vàng và các loài họ hàng của nó, chẳng hạn như cá diếc, đã thích ứng với khả năng trao đổi chất độc đáo của chúng từ khoảng 8 triệu năm trước bằng cách sao chép thành phần có liên quan đến chuyển hóa protein trong bộ gen.

Nhà sinh học tiến hóa Michael Berenbrink, công tác tại Đại học Liverpool cho hay “trong suốt quãng thời gian phải sống trong môi trường nước không có ô-xy ở các hồ bị phủ băng ở Bắc Âu - khoảng thời gian này có thể kéo dài đến vài tháng – nồng độ cồn trong máu cá diếc có thể lên đến hơn 50mg/100ml, con số này còn cao hơn cả giới hạn cho phép khi lái xe ở những quốc gia này.

Tuy nhiên, tình trạng này còn tốt hơn nhiều so với việc cơ thể chứa đầy a-xit lactic (a-xit lactic là sản phẩm trao đổi chất cuối cùng ở các động vật có xương sống khác, trong đó có cả con người, trong điều kiện thiếu ô-xy).

Nhóm nghiên cứu cho rằng phát hiện này là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của quá trình sao chép gen trong việc giúp các loài có thể thích ứng với những môi trường dường như không thể sinh sống được.

Nhà khoa học Cathrine Elisabeth Fagernes, công tác tại Đại học Oslo, cho rằng “việc sản xuất ra ethanol khiến cho cá diếc trở thành loài cá duy nhất có thể sống sót trong môi trường khắc nghiệt này, từ đó tránh được sự cạnh tranh và thoát khỏi sự săn mồi của các loài cá khác mà bình thường chúng sẽ gặp phải nếu sống trong môi trường nước có nhiều ô-xy”.

Theo bà, “chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi người họ hàng của cá diếc là cá vàng lại được coi là một trong các loại vật nuôi có sức chịu đựng tốt nhất dưới sự chăm sóc của con người”.

Anh Thư (Theo UPI)