10 năm Gặp gỡ Việt Nam - Bình Định: “Nơi đất lành chim đậu”

Đây là khởi đầu cho hành trình in dấu trên đất Bình Ðịnh của Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam - tổ chức khoa học uy tín mang tầm quốc tế.

Cuộc gặp mặt “lịch sử”

Cách đây 10 năm, đúng ngày 5/8/2008, một cuộc gặp “lịch sử” đã diễn ra tại Văn phòng UBND tỉnh Bình Định giữa vợ chồng GS Trần Thanh Vân (Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam) - GS Lê Kim Ngọc (Chủ tịch Hội Giúp đỡ Trẻ em Việt Nam tại Pháp) với lãnh đạo tỉnh để khảo sát triển khai dự án thành lập một Trung tâm Quốc tế khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE).

Ông Vũ Hoàng Hà, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, chia sẻ: “Ngày 5/8/2008, GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc trình bày về ý tưởng thành lập Trung tâm ICISE tại Bình Định. Lúc đó, trong suy nghĩ tôi không biết trung tâm sẽ theo mô hình thế nào, hoạt động ra sao, rồi tiền đâu để xây dựng trung quy mô lớn vậy? Tôi rất lúng túng và đã đề nghị GS Trần Thanh Vân trình bày cụ thể hơn. Sau khi nghe rõ ngọn nguồn, tôi và các vị lãnh đạo của tỉnh quyết tâm giữ chân bằng được vợ chồng GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc”.

Trong buổi gặp gỡ, vợ chồng GS Trần Thanh Vân đã trình bày: “Có rất nhiều nơi đề nghị rồi xong chúng tôi muốn làm việc một cách khoa học, tìm hiểu nhiều nơi rồi mới định đoạt tùy theo tình thần hợp tác của các lãnh đạo ở các nơi. Quy Nhơn là 5 nơi ở miền Nam mà chúng tôi để ý và muốn tìm hiểu”.

GS Trần Thanh Vân mong muốn được thực hiện dự án ở một vị trí bên bờ biển để các nhà khoa học suy ngẫm, sáng tạo. Ông cũng đã đi từ Bắc vào Nam và nơi đâu đồng nghiệp cũng muốn đón tiếp nhưng cuối cùng đã chọn Bình Định là điểm dừng chân.

“Để Trung tâm ICISE lớn mạnh tôi mong muốn sự hỗ trợ, giúp đỡ lãnh đạo Trung ương, địa phương; kêu gọi những tấm lòng tình nguyện của nhà khoa học. “Chúng tôi mong muốn trong thời gian không xa Quy Hòa sẽ trở thành một đô thị khoa học và giáo dục hoạt động hiệu quả, Quy Nhơn là viên ngọc quý về khoa học và trở thành một Princeton của Việt Nam”, GS Vân chia sẻ.

Quả ngọt ban đầu

Chỉ 8 tháng, công trình ICISE và các hạng mục hạ tầng phụ trợ đã xây dựng hoàn thành và khánh thành, đưa vào hoạt động ngày 12/8/2013.

Đúng như kỳ vọng của lãnh đạo tỉnh, chặng đường 10 năm dừng chân trên đất võ Bình Định, ICISE được để lại những dấu ấn bằng những con số “biết nói”.

Theo GS Trần Thanh Vân, đến nay đã có 40 hội nghị khoa học quốc tế đỉnh cao và 16 trường hè khoa học chuyên đề thu hút sự tham gia của hơn 3.500 nhà khoa học quốc tế. Trong đó, có 12 nhà khoa học đoạt giải Nobel, 2 nhà khoa học đoạt giải Fields, 2 giáo sư đoạt giải Kavli (giải thưởng cao nhất lĩnh vực thiên văn học)… cùng nhiều nhà khoa học danh tiếng khác.

ICISE cũng đã tiên phong thành lập Viện nghiên cứu Khoa học và giáo dục liên ngành trực thuộc với hai nhóm nghiên cứu đầu tiên là Vật lý lý thuyết và Vật lý Neutrino. Viện nghiên cứu nhỏ này đã thu hút một số nhà nghiên cứu khoa học người Việt Nam đang công tác ở nước ngoài về Bình Định làm nghiên cứu và đã đào tạo được một số sinh viên đi theo con đường nghiên cứu khoa học. Trong đó, có 3 sinh viên đã nhận được học bổng tiếp tục học trình độ tiến sĩ tại các nước Pháp, Thụy Sỹ và Ý.

Theo ông Hồ Quốc Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Bình từ nền tảng và tiềm năng của Trung tâm ICISE, Bình Định đã tiên phong thực hiện ý tưởng xây dựng Khu Đô thị khoa học và giáo dục Quy Hòa trên diện tích 242 ha, bao gồm các khu công viên khoa học, công viên phần mềm, các dự án khoa học, các viện nghiên cứu, các trường đào tạo chất lượng cao…

“Chúng tôi quyết tâm chỉ đạo quyết liệt, cùng với sự tham mưu của các sở, ngành để trình Chính phủ xin cơ chế đặc biệt cho không chỉ ICISE mà còn cho cả Khu Đô thị khoa học và giáo dục Quy Hòa nói chung. Chúng tôi tin tưởng một ngày không xa, nhiều dự án công nghệ cao, nhiều công trình nghiên cứu giá trị sẽ ra đời từ mảnh đất này, góp phần đưa khoa học nước nhà không ngừng phát triển; biến nơi đây thực sự là điểm lý tưởng của các nhà khoa học trong nước và quốc tế”, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng khẳng định.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, ông Phan Thanh Bình - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội nhấn mạnh: “Thành quả hôm nay và chặng đường phía trước còn rất nhiều khó khăn. Song, với ước mơ không chỉ là một trung tâm khoa học mang tầm quốc tế như ICISE mà đưa Quy Nhơn trở thành “thành phố khoa học” lớn mạnh hàng đầu miền Trung và có sức lan tỏa ra cả nước”.

Doãn Công