Các trường học đang bị soi xét quá khe khắt?

Vụ tự tử của một nữ hiệu trưởng

Cái chết của cô Irene Hogg, hiệu trưởng một trường tiểu học nhỏ ở nông thôn Scotland, một giáo viên tận tụy và được yêu mến, là thảm kịch đối với những người biết đến cô. Người ta đã tìm thấy cô ở một nơi hẻo lánh, với những dấu hiệu rõ ràng của một vụ tự sát. Tin tức thương tâm này đã làm cả trường bàng hoàng, sững sờ, rất nhiều hoa được mang đến trường và người đứng đầu chính quyền địa phương đã phát biểu tỏ lòng tiếc thương khi mất đi một trong những nhân viên có năng lực và giàu kinh nghiệm nhất. Ông nói “Tình yêu với cô ấy vẫn sống mãi trong lòng những người dân nơi đây, cô ấy là một người đáng kính trọng”.

Và thẳng thắn mà nói thì ở một nơi như thế này, thông thường câu chuyện sẽ kết thúc ở đây. Sự qua đời của một phụ nữ 54 tuổi độc thân – một giáo viên tận tụy chỉ biết đến công việc và thư giãn cuối tuần bằng một hiệp golf – rất dễ dàng được quy cho là hậu quả của sự chán nản hay buồn phiền bị che đậy: vô số những thất vọng riêng và những xung đột trong nội tâm có thể đánh gục bất kỳ người nào ở một thời điểm nhất định nào đó trong cuộc đời.

Nhưng những xôn xao về cái chết của cô Irene Hogg, mà theo lẽ thông thường là chỉ bó hẹp trong cộng đồng cô sống, đã lan rộng ra bên ngoài. Bởi vì một tuần trước khi cô chết, 2 thanh tra trường học đã đến làm việc trong 5 ngày. Với tư cách là hiệu trưởng, cô đã dành nhiều tuần trước đó cho công tác chuẩn bị để đảm bảo rằng mọi thứ đều hoàn hảo đối với ngôi trường mà cô đã điều hành trong hơn 10 năm qua. Nhưng dường như là những cố gắng hết mức của cô vẫn chưa đủ. Khi kết thúc chuyến khảo sát, hai viên thanh tra này đã nói trực tiếp với cô những ý kiến phê bình của họ. Không ai biết một cách xác thực những lời phê bình đó như thế nào vì ở Scotland, những báo cáo học đường không được công bố trước tháng 6.

Tuy nhiên, một người bạn của cô đã quả quyết rằng những lời phê bình đó thật là “ngớ ngẩn”. Người ta tin rằng một trong những điều được đem ra phê phán là việc một khu đất nhiều cây cối đằng sau trường không được sử dụng (người dân địa phương đều biết rằng khu đất đó đã bị ô nhiễm bởi phân súc vật); và việc cô Hogg được yêu cầu phải báo cáo với hội đồng về việc đã không kiến nghị về tình trạng này. Cô Hogg đã rất giận dữ và “thất vọng” trước những lời phàn nàn về cô, và đã không xuất hiện trở lại sau kỳ nghỉ cuối tuần của ngày lễ Phục sinh. Người ta đã tìm thấy xác của cô vào đêm hôm sau tại một nơi hiu quạnh trên đồi.

Một phụ nữ được kính trọng, với 30 năm kinh nghiệm giảng dạy, người đã chèo lái đưa bao thế hệ học sinh đi đúng hướng trong cuộc đời giờ đây không thể tiếp tục đứng trên bục giảng được nữa cũng vì những lề thói quan liêu vụn vặt và mang tính công kích không cần thiết.

Nhiều giáo viên bị săm soi

Thực ra, cô Irene Hogg không phải là giáo viên đầu tiên không chống nổi sự khe khắt đến mức vụn vặt của nền giáo dục hiện đại Scotland, cô chỉ là trường hợp gần đây nhất mà thôi. Rất nhiều giáo viên đã tự sát sau những chuyến thanh tra mang tính tiêu cực đã bị làm méo mó đi vì những bắt bẻ mang tính chế định giờ đây được nhìn nhận như là việc xác lập những tiêu chuẩn lành mạnh. Và như Hiệp hội Giáo viên toàn quốc (NUT) đã miêu tả thì đây thực sự là một thời đại khủng bố trong giáo dục.

Tháng 12 năm ngoái, ông hiệu trưởng Jed Holmes 53 tuổi tại Peterborough, đã tự sát ngay trước buổi thanh tra của cơ quan Ofsted. Nhân viên điều tra những cái chết bất thường đã bình luận: “Chúng tôi không thể loại trừ khả năng liên quan của cuộc thanh tra với cái chết này. Đây chính là lý do đã dẫn đến hành động tự sát của ông ấy.”

Tháng trước đó, một giáo viên 35 tuổi ở Essex, ông Keith Waller, đã treo cổ tự tử sau khi bị các quan chức của tổ chức thanh tra Osfted phê bình. Và vào tháng 1 năm 2007, xác của một giáo viên lâu năm, cô Sarah Flooks, 50 tuổi, đã được tìm thấy sau khi cô biến mất hàng tháng trời ngay trước cuộc thanh tra khiến cô vô cùng khiếp sợ. Trong cuốn nhật ký của mình cô ấy đã đề cập đến việc cơ quan Ofsted đề nghị “quay lại thanh tra thêm” và nói rằng cô ấy đã “chán ngán tất cả mọi thứ”.

Đây chỉ là những trường hợp giáo viên tự tử đã được báo cáo. Tờ Timesonline cho rằng còn rất nhiều giáo viên khác ở Scotland cũng bị hoảng loạn, căng thẳng do các cuộc thanh tra gây nên, nhưng họ vẫn tiếp tục sống, và đôi vai những người giáo viên này đã oằn xuống trước gánh nặng của sự phiền nhiễu mang tính chế định này. Hành động của họ bị săm soi từng li từng tí trong nhiều ngày liên tục.

Tờ Timesonline nhận định rằng bản chất của những cán bộ thanh tra hiện đại ở Scotland về cơ bản là thái độ thù địch. Họ không mấy chú ý đến những nhân tố tích cực như sự nhiệt tình, ân cần hay phương pháp dạy sáng tạo mà chỉ khư khư bám lấy những mặt mà giáo viên thiếu khả năng hay sai sót của giáo viên.