Nơi người sống làm “hàng xóm” với người chết giữa lòng Hà Nội

(Dân trí) - Làm “hàng xóm” với người chết, câu chuyện tưởng như không có thật mà lại đang diễn ra tại nhiều khu dân cư trên địa bàn thành phố Hà Nội. Quá trình đô thị hóa đang khiến cho người dân tại không ít các quận nội thành phải chấp nhận sống chung với những ngôi mộ có từ nhiều năm nay.

Sâu trong con ngõ nhỏ ở phường Quan Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội), có một khu nghĩa trang rộng chừng 300m2 với gần 200 ngôi mộ lớn, nhỏ đủ kiểu. Điều đáng nói là khu nghĩa địa ấy nằm lọt thỏm giữa khu dân cư, tứ bề bao quanh bởi nhà dân. Trước đây, những ngôi mộ này nằm trên khu đất trống cách xa khu dân cư. Tuy nhiên, trong nhiều năm gần đây, khoảng cách này ngày càng được thu hẹp.
Sâu trong con ngõ nhỏ ở phường Quan Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội), có một khu nghĩa trang rộng chừng 300m2 với gần 200 ngôi mộ lớn, nhỏ đủ kiểu. Điều đáng nói là khu nghĩa địa ấy nằm lọt thỏm giữa khu dân cư, tứ bề bao quanh bởi nhà dân. Trước đây, những ngôi mộ này nằm trên khu đất trống cách xa khu dân cư. Tuy nhiên, trong nhiều năm gần đây, khoảng cách này ngày càng được thu hẹp.


Điều đáng ngạc nhiên là dù làm “hàng xóm” của những người đã khuất, nhưng các hộ dân nơi đây vẫn vô tư sống và sinh hoạt. Cô Lý, một người dân sống đối diện với khu nghĩa trang cho biết: “Ở lâu thành quen. Người mới đến thì còn sợ chứ chúng tôi ở biết bao năm rồi. Hơn nữa, khu này chủ yếu là thuê trọ nhưng bao lâu nay vẫn yên ổn”. Quan sát xung quanh, có nhiều nhà bịt kín các cửa có tầm nhìn hướng ra nghĩa trang, nhưng cũng có nhà không làm rào sắt ngăn cách.

Điều đáng ngạc nhiên là dù làm “hàng xóm” của những người đã khuất, nhưng các hộ dân nơi đây vẫn vô tư sống và sinh hoạt. Cô Lý, một người dân sống đối diện với khu nghĩa trang cho biết: “Ở lâu thành quen. Người mới đến thì còn sợ chứ chúng tôi ở biết bao năm rồi. Hơn nữa, khu này chủ yếu là thuê trọ nhưng bao lâu nay vẫn yên ổn”. Quan sát xung quanh, có nhiều nhà bịt kín các cửa có tầm nhìn hướng ra nghĩa trang, nhưng cũng có nhà không làm rào sắt ngăn cách.

Khoảng cách giữa khu nghĩa trang và nhà dân chỉ là một con ngõ nhỏ rộng khoảng 1,5-2m. Theo những người dân sinh sống ở đây, nghĩa trang này đã tồn tại được hơn 20 năm. Khu nghĩa trang không có tường bao xung quanh, nhiều ngôi mộ nằm thụt thò sát mép đường gây nguy hiểm cho người đi lại nếu đến khu dân cư này lần đầu.
Khoảng cách giữa khu nghĩa trang và nhà dân chỉ là một con ngõ nhỏ rộng khoảng 1,5-2m. Theo những người dân sinh sống ở đây, nghĩa trang này đã tồn tại được hơn 20 năm. Khu nghĩa trang không có tường bao xung quanh, nhiều ngôi mộ nằm thụt thò sát mép đường gây nguy hiểm cho người đi lại nếu đến khu dân cư này lần đầu.


Nhiều người “tiện tay” để vật liệu xây dựng, đồ dùng sinh hoạt ngay trên chính những ngôi mộ sát cạnh nhà mình.

Nhiều người “tiện tay” để vật liệu xây dựng, đồ dùng sinh hoạt ngay trên chính những ngôi mộ sát cạnh nhà mình.

Đối với những người dân ở đây, chuyện nhà cạnh nghĩa trang đã trở nên hết sức bình thường. Một người dân kể: “Mỗi khi có người nhà đến thắp hương, tôi còn được hưởng lộc. Mình không động đến họ thì cũng chả có vấn đề gì đáng ngại.”
Đối với những người dân ở đây, chuyện nhà cạnh nghĩa trang đã trở nên hết sức bình thường. Một người dân kể: “Mỗi khi có người nhà đến thắp hương, tôi còn được hưởng lộc. Mình không động đến họ thì cũng chả có vấn đề gì đáng ngại.”

Những ngôi mộ nằm liền kề bức tường, áp vào phần móng của các ngôi nhà.
Những ngôi mộ nằm liền kề bức tường, áp vào phần móng của các ngôi nhà.

Cũng tại Quận Cầu Giấy, khu nghĩa trang làng Cót ( phường Yên Hòa) dù nằm trong vùng quy hoạch nhưng vẫn không tránh khỏi tình trạng ngày một tiến gần tới khu dân cư. Các ngôi mộ nằm cách nhà dân chưa đến 1m.
Cũng tại Quận Cầu Giấy, khu nghĩa trang làng Cót ( phường Yên Hòa) dù nằm trong vùng quy hoạch nhưng vẫn không tránh khỏi tình trạng ngày một tiến gần tới khu dân cư. Các ngôi mộ nằm cách nhà dân chưa đến 1m.

Thực tế cho thấy, nghĩa trang nằm trong khu dân cư không phải chuyện hiếm. Hiện nhiều nghĩa trang khác trong thành phố như nghĩa trang phố Chùa Láng, nghĩa trang phường Phú Lương (Hà Đông)… cũng đều nằm trong tình trạng này. Cũng do sức ép dân số nên tại các khu đô thị mới như Văn Quán, Dương Nội (Hà Đông), Pháp Vân – Tứ Hiệp (Thanh Trì), Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai)… các nghĩa trang cũng đang dần bị ép sát vào các khu dân cư.
Thực tế cho thấy, nghĩa trang nằm trong khu dân cư không phải chuyện hiếm. Hiện nhiều nghĩa trang khác trong thành phố như nghĩa trang phố Chùa Láng, nghĩa trang phường Phú Lương (Hà Đông)… cũng đều nằm trong tình trạng này. Cũng do sức ép dân số nên tại các khu đô thị mới như Văn Quán, Dương Nội (Hà Đông), Pháp Vân – Tứ Hiệp (Thanh Trì), Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai)… các nghĩa trang cũng đang dần bị ép sát vào các khu dân cư.


Theo tìm hiểu của PV, quy hoạch khu nghĩa trang đã có từ cách đây mấy chục năm nhưng chưa thể thực hiện được. Dự kiến ban đầu, khu nghĩa trang sẽ bị di dời để lấy đất xây khu chung cư. Nhưng kế hoạch này không được người dân ủng hộ nên vẫn chỉ nằm trên trang giấy.

Theo tìm hiểu của PV, quy hoạch khu nghĩa trang đã có từ cách đây mấy chục năm nhưng chưa thể thực hiện được. Dự kiến ban đầu, khu nghĩa trang sẽ bị di dời để lấy đất xây khu chung cư. Nhưng kế hoạch này không được người dân ủng hộ nên vẫn chỉ nằm trên trang giấy.

Chú Đức, người dân sống liền kề khu nghĩa trang này chia sẻ: “Vẫn có nhiều người bảo sống gần nghĩa trang không tốt vì ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhưng thực ra, những ngôi mộ già đã có từ cách đây mấy chục năm. Giờ người ta chỉ hỏa táng, rất sạch sẽ mà không ảnh hưởng đến không khí hay nguồn nước. Ngày mới chuyển đến, cả nhà cũng tâm lý sợ sệt, nhưng vì điều kiện không cho phép mà không thể chuyển đi được. Ở đây lâu rồi cũng biết, khu đất được cái rất lành”.
Chú Đức, người dân sống liền kề khu nghĩa trang này chia sẻ: “Vẫn có nhiều người bảo sống gần nghĩa trang không tốt vì ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhưng thực ra, những ngôi mộ già đã có từ cách đây mấy chục năm. Giờ người ta chỉ hỏa táng, rất sạch sẽ mà không ảnh hưởng đến không khí hay nguồn nước. Ngày mới chuyển đến, cả nhà cũng tâm lý sợ sệt, nhưng vì điều kiện không cho phép mà không thể chuyển đi được. Ở đây lâu rồi cũng biết, khu đất được cái rất lành”.

Nhiều người phải đi qua nghĩa trang mới có thể về đến nhà mình.
Nhiều người phải đi qua nghĩa trang mới có thể về đến nhà mình.

Nghĩa trang Láng Hạ thuộc Hợp tác xã Thương mại Láng Hạ nằm trên đường Vũ Ngọc Phan (Đống Đa, Hà Nội) với quy mô hơn 1.000 ngôi mộ. Ông Phạm Duy Thanh (68 tuổi), quản trang nghĩa trang Láng Hạ cho biết: “Ngày trước xung quanh nghĩa trang chỉ toàn là đất ruộng. Sau này, thành phố cho quy hoạch xây nhà, xây các khu chung cư... nên các ngôi mộ quanh đây dần dồn tụ về một chỗ. Sau này không biết thế nào, nhưng ở đây cũng không còn đất chôn cất nữa mà chỉ có người đến thắp hương thôi”.
Nghĩa trang Láng Hạ thuộc Hợp tác xã Thương mại Láng Hạ nằm trên đường Vũ Ngọc Phan (Đống Đa, Hà Nội) với quy mô hơn 1.000 ngôi mộ. Ông Phạm Duy Thanh (68 tuổi), quản trang nghĩa trang Láng Hạ cho biết: “Ngày trước xung quanh nghĩa trang chỉ toàn là đất ruộng. Sau này, thành phố cho quy hoạch xây nhà, xây các khu chung cư... nên các ngôi mộ quanh đây dần dồn tụ về một chỗ. Sau này không biết thế nào, nhưng ở đây cũng không còn đất chôn cất nữa mà chỉ có người đến thắp hương thôi”.

Khu nghĩa trang được xây tường bao và gắn thêm rào chắn bằng sắt để ngăn cách với bên ngoài. Theo Tiêu chuẩn Quốc gia về thiết kế nghĩa trang đô thị của Bộ xây dựng thì khoảng cách giữa tường rào của hộ dân gần nhất tới nghĩa trang hung táng tối thiểu là 1.500m, nghĩa trang chôn một lần là 500m và nghĩa trang cát táng là 100m. Nhưng xét từ thực tế, các khu nghĩa trang nêu trên đều không đảm bảo những tiêu chuẩn này.
Khu nghĩa trang được xây tường bao và gắn thêm rào chắn bằng sắt để ngăn cách với bên ngoài. Theo Tiêu chuẩn Quốc gia về thiết kế nghĩa trang đô thị của Bộ xây dựng thì khoảng cách giữa tường rào của hộ dân gần nhất tới nghĩa trang hung táng tối thiểu là 1.500m, nghĩa trang chôn một lần là 500m và nghĩa trang cát táng là 100m. Nhưng xét từ thực tế, các khu nghĩa trang nêu trên đều không đảm bảo những tiêu chuẩn này.

Hoàng Ngọc