Đủ căn cứ đình chỉ tội “Chống người thi hành công vụ” với ông Vươn

(Dân trí) - Trước ý kiến trái chiều về trách nhiệm những cá nhân liên quan đến vụ cưỡng chế đầm tôm, từ chính quyền đến ông Vươn, luật sư Nguyễn Cẩm - Chủ nhiệm Đoàn luật sư Hải Phòng nhấn mạnh, mấu chốt sự việc là đoàn cưỡng chế không phải đi thi hành công vụ.

Thưa ông, ngoài việc làm trái pháp luật trong việc giao đất, thu hồi và tổ chức cưỡng chế thu hồi khu đầm NTTS của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, dư luận cho rằng cần phải làm rõ và cụ thể hơn hành vi vi phạm của lãnh đạo huyện Tiên Lãng để xử lý theo luật định. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Ngoài hành vi tổ chức hủy hoại tài sản của một số lãnh đạo xã và huyện Tiên Lãng đang được cơ quan chức năng điều tra để làm rõ, tôi thấy UBND huyện Tiên Lãng đã ra quyết định cưỡng chế vi phạm nghiêm trọng Luật tố tụng hành chính đã có hiệu lực từ tháng 7/2010.  Theo điều 244 Luật tố tụng hành chính, sau khi bản án của TAND huyện Tiên Lãng có hiệu lực thì bị đơn là UBND huyện Tiên Lãng phải có đơn đề nghị Chi cục thi hành án huyện Tiên Lãng thực hiện cưỡng chế theo bản án đã có hiệu lực. Nhưng ở dây, UBND huyện Tiên Lãng lại tự ý ra các quyết định cưỡng chế, tổ chức cưỡng chế là “cướp” quyền của Chi cục thi hành án dân sự của huyện. Như vậy, lãnh đạo huyện Tiên Lãng đã có hành vi “Lạm dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ gây hậu quản nghiêm trọng” theo khoản 2, 3 và 4 điều 282 Bộ luật hình sự. 

Đủ căn cứ đình chỉ tội “Chống người thi hành công vụ” với ông Vươn - 1
Luật sư Nguyễn Cẩm: "Đủ căn cứ đình chỉ tội “Chống người thi hành công vụ”.

Ngoài ra, CQĐT còn có thể xem xét khởi tố các lãnh đạo huyện và xã về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quản nghiêm trọng” theo điều 285 BLHS và hành vi “Vi phạm các qui định về quản lý đất đai” theo điều 174 - BLHS.

Nói về vấn đề giám sát việc thực hiện kết luận của Thủ tướng của UBND Hải Phòng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Nguyễn Đình Quyền cho biết UB Tư pháp có thể lập đoàn giám sát trong trường hợp tòa đưa vụ việc này ra xét xử mà kết quả vẫn chưa chính xác và người dân có đơn thư kêu oan hoặc trong các trường hợp xác định có hành vi liên quan đến tham nhũng.

Theo Điều 282 BLHS, cơ quan điều tra cần phải chứng minh được lãnh đạo huyện Tiên Lãng có yếu tố động cơ vụ lợi hoặc động cơ khác mới "áp tội" này được. Ông có thể phân tích thêm vấn đề này? 

Việc lãnh đạo huyện Tiên Lãng tổ chức cưỡng chế thu hồi đầm NTTS của gia đình ông Vươn về để cho thuê tiếp cũng là mục đích vụ lợi cho tập thể. Nhưng việc thu hồi, cưỡng chế này hoàn toàn trái pháp luật, vì vậy những người này đã có hành vi lạm quyền khi thi hành công vụ, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Vì vậy phải truy tố lãnh đạo huyện Tiên Lãng về tội này là chính xác!.

  
Việc cơ quan điều tra khởi tố một số cá nhân về tội “chống người thi hành công vụ” cũng làm nhiều người băn khoăn. Ý kiến của cá nhân ông? Khi nói đến người thi hành công vụ phải hội đủ cả 3 điều kiện: Thứ nhất, người đó thực thi đúng nhiệm vụ, được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phân công, phân nhiệm; thứ 2, đang thực thi (hành vi đang diễn ra thi hành công vụ); thứ 3 là nhiệm vụ phân công, thực hiện phải đúng pháp luật. Nhưng do UBND huyện ra quyết định cưỡng chế sai, nên Đoàn cưỡng chế của UBND huyện thành lập ra không phải là Đoàn công tác đi thi hành công vụ.
Việc cưỡng chế, lệnh cưỡng chế, phá hủy tài sản… đối với gia đình ông Vươn là trái pháp luật (theo kết luận của Thủ tướng) thì không thể truy cứu trách nhiệm các cá nhân trong gia đình ông Vươn về tội danh này. Vì vậy, đủ căn cứ để đình chỉ vụ án đối với các bị can về tội danh này. 
Đủ căn cứ đình chỉ tội “Chống người thi hành công vụ” với ông Vươn - 2
Đoàn cưỡng chế không phải là đoàn cán bộ thực thi công vụ.
Theo ông thì bị can Đoàn Văn Vươn sẽ chịu mức án thế nào?

Việc bản thân bị can Đoàn Văn Vươn và một số người khác phạm tội "giết người" và "chống người thi hành công vụ" là do xuất phát từ những sai phạm của chính quyền địa phương ngay từ quyết định thu hồi đất và cưỡng chế.

Chính vì thế, việc chống đối của các cá nhân trong gia đình ông Vươn là nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước (đảm bảo pháp chế XHCN), lợi ích của tập thể (những hộ nuôi trồng thủy sản tại đây) và bảo vệ lợi ích chính đáng của mình. Các bị can sử dụng phương tiện và phương pháp chống trả có thể gây chết nhiều người (tội phạm đã hoàn thành, nhưng chưa đạt). Hành vi đó gây nguy hiểm cho xã hội, đáng xử lý hình sự.

Tuy nhiên, cần xem xét nguyên nhân phạm tội, có thể áp vào điều 96 BLHS: “Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”. Hành vi này có thể bị phạt tù từ 2-5 năm; nếu có nhiều tình tiết giảm nhẹ thì áp dụng theo điều 46 và điều 60 BLHS, tòa có thể xử phạt họ từ 2 - 3 năm tù, nhưng cho hưởng án treo.

Chiều 14/2, Giám đốc Công an TP Hải Phòng Đỗ Hữu Ca đã tổ chức quán triệt, triển khai Kế hoạch 123 tới lãnh đạo chủ chốt các đơn vị trực thuộc.  

Công an TP Hải Phòng đã nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm những thiếu sót trong công tác nắm tình hình, tham mưu cho chính quyền địa phương trong việc cưỡng chế đầm tôm của ông Đoàn Văn Vươn vừa qua. Lãnh đạo CA thành phố cũng giao cho Phòng CSĐT tội phạm về TTXH tập trung, khẩn trương hoàn thành kết luận điều tra vụ án “giết người" và "chống người thi hành công vụ” để truy tố, xét xử công khai, đồng thời kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo. Lãnh đạo Công an TP cũng đang ráo riết chỉ đạo Cơ quan điều tra thu thập, củng cố hồ sơ để xem xét khởi tố các bị can liên quan đến vụ án “hủy hoại tài sản công dân”. 

Một diễn biến khác, Đoàn công tác công an Hải Phòng cũng đã có buổi tiến hành kiểm tra thực tế tại một khu đầm đất bãi bồi ven sông có diện tích 70 ha tại xã Tiên Thắng đã bị UBND huyện Tiên Lãng tiến hành cưỡng chế thu hồi năm 2008 mà không thực hiện việc đến bù, bồi thường. Trong đó nổi lên việc gia đình ông Lê Đình Thảo, người được giao sử dụng số đất đó với thời hạn 12 năm tính từ năm 1992, hết năm 2004, đã liên tiếp làm đơn đề nghị được gia hạn thời gian sử dụng đất nhưng không được địa phương chấp nhận. Ông Thảo cũng đã khởi kiện chính quyền ra Tòa hành chính nhưng đã bị tòa án từ cấp huyện đến Tòa tối cao bác bỏ. Đoàn kiểm tra đã thực hiện theo chỉ đạo của thành phố, cùng phối hợp với cơ quan chức năng tiến hành rà soát, kiểm tra đánh giá tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn, đặc biệt là đất bãi bồi ven sông, ven biển sau khi Thủ tướng Chính phủ có kết luận giải quyết vụ Đoàn Văn Vươn.
 

Thế Cường - Quang Chiến