Phú Thọ: Lo sợ mất đất canh tác, hàng chục hộ dân xua đuổi tàu khai thác cát

Hàng nghìn m2 đất bãi bồi ở xã Tử Đà bỗng nhiên "biến mất" trong một thời gian ngắn.

Ghi nhận thực tế tại khu vực bãi bồi xã Tử Đà ngày 2/6/2015, cho thấy, rất nhiều khu vực bãi bồi nằm sát mặt nước trong tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Theo phản ánh của người dân, ngoài đất canh tác bị sạt lở, cả trăm m² kè đá được xây dựng nhằm ngăn chặn tình trạng sạt lở cũng bị phá hủy nghiêm trọng do hoạt động khai thác cát gần bờ gây ra. Trao đổi với PV báo Dân trí, ông Đỗ Văn Kính bức xúc cho biết: “Từ giữa năm 2014 cho đến nay, khu vực bãi bồi đã xảy ra nhiều vụ sạt lở do hoạt động khai thác cát. Theo quy định, việc khai thác cát phải tiến hành cách bờ tối thiểu là 30m, nhưng tại đây doanh nghiệp đã đưa tàu vào sát bờ kè khai thác buộc người dân chúng tôi phải cắt cử thay phiên nhau ngăn chặn, xua đuổi để giữ đất canh tác. Những vi phạm trên đều được chúng tôi ghi hình và cung cấp cho cơ quan chức năng đề nghị xử lý, nhưng đến nay kiến nghị của người dân chưa được xem xét, giải quyết. Trong khi đó, UBND huyện Phù Ninh lại ban hành văn bản chỉ đạo UBND xã Tử Đà buộc người dân kiểm đếm đất, yêu cầu ngừng canh tác để thu hồi phần diện tích quy định doanh nghiệp không được phép khai thác cát…”.

Làm việc với PV báo Dân trí, ông Vũ Minh Lý - Chủ tịch UBND xã Tử Đà xác nhận có việc doanh nghiệp đưa tàu vào khai thác cát gần bờ dẫn đến tình trạng sụt, lở đất canh tác của nông dân khiến người dân phản ứng gay gắt. Theo lời ông Lý, những sự việc trên đã được ghi nhận đầy đủ trong các biên bản báo cáo gửi UBND huyện Phù Ninh từ năm 2014. Ngày 11/8/2014, UBND xã Tử Đà có Công văn số 25/BC-UBND gửi UBND tỉnh Phú Thọ, Sở TN&MT báo cáo hoạt động khai thác cát, sỏi của Công ty Thái Sơn, trong đó nêu rõ việc có nhiều mốc giới chồng lấn diện tích đất canh tác của nông dân, quá trình khai thác đơn vị được cấp phép đã đưa phương tiện khai thác trên vị trí đất canh tác của nông dân khu 3 gây bức xúc dư luận.

Người dân phản ánh việc doanh nghiệp khai thác cát sai vị trí là nguyên nhân khiến hàng trăm mét bờ kè đá bị hủy hoại, hàng nghìn m2 đất canh tác bị dạt lở.

Sau khi UBND xã gửi báo cáo, ngày 21/8/2014, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Công văn số 3488/UBND-KT4, chỉ đạo Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét, đề xuất cụ thể nội dung và giải pháp xử lý. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có văn bản chỉ đạo nào được ban hành trả lời báo cáo của UBND xã Tử Đà đã gửi đến gần một năm qua.

Trong khi kiến nghị chính đáng của công dân chưa giải quyết dứt điểm, ngày 18/5/2015, ông Vũ Thế Dân - Phó chủ tịch UBND huyện Phù Ninh ban hành Văn bản số 397/UBND-TNMT, gửi UBND xã Tử Đà, với nội yêu cầu vượt thẩm quyền cấp dưới, “…UBND xã Tử Đà căn cứ vào chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất hiện hành, phối hợp với Công ty Thái Sơn tiến hành kiểm kê, tính toán mức hỗ trợ về đất cho ngân sách xã, tính toán mức bồi thường về hoa màu, về giá trị đã đầu tư vào đất còn lại cho các hộ gia đình cá nhân đang canh tác…”. Trước đó, tại Văn bản số 18/TB-UBND ngày 13/4/2015, UBND huyện Phù Ninh cho rằng việc người dân xua đuổi tàu khai thác cát gần bờ gây sạt lở đất bãi và bờ kè là hành vi cản trở khai thác khoáng sản của doanh nghiệp, trong khi phần diện tích đất bãi được quy định rõ là diện tích bảo vệ không được khai thác.

Trao đổi với PV, ông Vũ Minh Lý - Chủ tịch UBND xã Tử Đà cho biết, bản thân UBND xã Tử Đà cũng chưa biết phải thực hiện Văn bản số 397/UBND-TNMT ngày 18/5/2015, của UBND huyện Phù Ninh như thế nào, bởi chính quyền cấp xã thì không đủ thẩm quyền thực hiện việc cưỡng chế kiểm đếm đất, thành lập hội đồng bồi thường, lập phương án bồi thường thu hồi đất.

Các hộ dân cho biết hàng ngày phải cắt cử người ngăn chặn doanh nghiệp đưa tàu vào khai thác cát gần bờ.

Theo tài liệu PV thu thập được, trước khi được UBND tỉnh Phú Thọ tái cấp Giấy phép khai thác cát, sỏi khu vực sông Lô (đoạn chảy qua xã Tử Đà, huyện Phù Ninh), Công ty Thái Sơn đã đề xuất mở rộng diện tích khai thác tại khu vực bãi bồi xã Tử Đà. Ngày 29/1/2015, Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ ban hành Văn bản số 146/TNMT-KS, gửi UBND tỉnh Phú Thọ đề nghị chưa xem xét việc mở rộng khai thác cát, sỏi phần diện tích đất bãi bồi theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy tại Văn bản số 898 - TB/TU ngày 16/7/2013. Trao đổi với các PV, một đại diện Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ cho biết phần diện tích bãi chưa được giao cho doanh nghiệp, nên việc UBND huyện Phù Ninh ra Văn bản chỉ đạo xã Tử Đà tổ chức kiểm đếm, lên phương án bồi thường với các hộ dân đang canh tác là không đúng quy định, vượt quá thẩm quyền của chính quyền xã.

Quy định khai thác cát cách bờ tối thiểu 30m không được Công ty Thái Sơn tuân thủ.

Trước nguy cơ có thể mất đi hàng nghìn m² đất trồng trọt do hoạt động khai thác cát sai quy định của doanh nghiệp, trong đơn kêu cứu gửi báo Dân trí và các cơ quan chức năng, 28 hộ dân khu 3, xã Tử Đà, huyện Phù Ninh khẩn thiết đề nghị Tỉnh ủy - UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan yêu cầu doanh nghiệp chấm dứt việc đưa phương tiện khai thác cát gần bờ; sớm bồi hoàn thiệt hại gây ra với các hộ dân; chấm dứt việc ban hành văn bản thúc ép người dân tiến hành kiểm đếm, bàn giao diện tích đất canh tác được quy định không được khai thác cát cho doanh nghiệp.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc trên đến bạn đọc.

Ngọc Cương