Lập lờ trúng cử tuyển đại học ở Thái Nguyên

Nếu xét theo thứ tự ưu tiên thì phải trúng tuyển

Trong những tháng đầu năm 2013, báo Dân trí liên tiếp nhận được 2 đơn khiếu nại của độc giả là Bàng Tiểu Phương, người dân tộc Nùng, trú tại: xóm Pải, xã Phượng Tiến, huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên.

Theo đơn trình bày, vào đầu tháng 10/2012, thí sinh Bàng Tiểu Phương đã nộp hồ sơ xin dự xét tuyển vào đại học Y khoa Thái Nguyên theo đúng thời gian quy định. (Thời gian theo kế hoạch xét cử tuyển của huyện quy định từ 01/10 đến 20/10/2012).

Sau một thời gian, Phương biết mình không đỗ cho dù đủ tiêu chuẩn xét tuyển. Cụ thể, chỉ tiêu Đại học y khoa Thái Nguyên được giao là 2, có 3 hồ sơ dự tuyển của một thí sinh người Dao; một thí sinh người Tày và Phương là dân tộc Nùng.

Nếu căn cứ vào chính sách ưu tiên trong tuyển chọn mà kế hoạch tuyển sinh đại học theo chế độ cử tuyển của UBND huyện Định Hoá đã ban hành số 104/KH-UBND ngày 13/9/2012 thì đến tiêu chí thứ 3 (Cụ thể: Học sinh là người dân tộc thiểu số, ưu tiên thứ tự: H' Mông; Sán chay (Cao lan,Sán chí) Sán dìu; Dao; Nùng; Tày... ), Bàng Tiểu Phương đã đủ tiêu chuẩn vượt qua thí sinh người Tày để trở thành 2 trong tổng số 3 được trúng tuyển.

Trước sự việc này, ngày 18/12/2012, thí sinh Bàng Tiểu Phương đã gửi đơn tới Hội đồng xét cử tuyển Đại học huyện Định Hoá năm 2012, Hội đồng xét cử tuyển Đại học tỉnh Thái Nguyên năm 2012, Chủ tịch UBND huyện Định Hoá.

Ngày 29/1/2013, Bàng Tiểu Phương đã nhận được văn bản trả lời số 27 ban hành ngày 08/01/2013 của Hội đồng tuyển sinh cử tuyển tỉnh Thái Nguyên. Trong văn bản này, Hội đồng tuyển sinh cử tuyển cho biết 3 thí sinh tham gia xét cử tuyển có tên là: Đặng Thị Huệ (dân tộc Dao), Vũ Thanh Hoài (dân tộc Tày) và Bàng Tiểu Phương (dân tộc Nùng) đều đủ điều kiện đăng ký cử tuyển Đại học Y dược – Đại học Thái Nguyên.

Trong đó, lý giải về việc Bàng Tiểu Phương bị loại, Hội đồng tuyển sinh cho rằng: Dựa trên thứ tự ưu tiên thứ 5 trong chính sách chọn ưu tiên thì thí sinh Đặng Thị Huệ và Vũ Thanh Hoài là học sinh THPT các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú thuộc diện tỉnh cử đi học THPT, do đó được trúng tuyển.

Bên cạnh đó, trong công văn gửi thí sinh, Hội đồng tuyển sinh cử tuyển còn cho rằng thí sinh Bàng Tiểu Phương không trung thực khi kê khai phần lý lịch học sinh vì khai cha làm ruộng, trong khi người bố của thí sinh này đã có thời gian chấp hành án phạt tù…

Xét tiêu chí ưu tiên không theo thứ tự

Theo Bàng Tiểu Phương, việc vì có bố đi cải tạo dẫn đến không được trúng tuyển đã được thí sinh nghe thấy từ người này, người khác nói đến tai trước khi có văn bản của tỉnh nói trên. Sự việc đã trở thành vấn đề nghiêm trọng tới mức Phó chủ tịch UBND huyện Định Hóa Lộc Kim Tuyết– đồng thời là Chủ tịch Hội đồng tuyển sinh cử tuyển của huyện đã phải có văn bản trả lời chính thức khẳng định về việc: “Hội đồng sơ tuyển của huyện không đưa ra quy định: bố đi cải tạo không xét đến con”.

Cũng chính trong văn bản này, lãnh đạo huyện Định Hóa cho biết cũng đã dựa vào Kế hoạch số 104/KH-UBND về tuyển sinh đại học theo chế độ cử tuyển năm 2012 của UBND huyện Định Hóa để lập danh sách theo thứ tự các học sinh đúng đối tượng cử tuyển rồi gửi Hội đồng tuyển sinh của tỉnh xét duyệt.

Xin được nhắc lại rằng, văn bản 104 mà lãnh đạo huyện Định Hóa ban hành rồi căn cứ vào đó để trình danh sách lên cấp tỉnh cũng được chính thí sinh Bàng Tiểu Phương dựa vào để khẳng định mình đủ điều kiện để trúng tuyển theo hệ cử tuyển.

Vì theo văn bản 104, thí sinh Bàng Tiểu Phương đã đủ tiêu chuẩn ngay khi xét thứ tự ưu tiên thứ 3, còn thí sinh Vũ Thanh Hoài thì chỉ đủ tiêu chuẩn khi xét đến thứ tự ưu tiên thứ 5.

Tương tự, văn bản của Hội đồng tuyển sinh cử tuyển Thái Nguyên cũng dựa vào tiêu chí thứ 5 để xét hai thí sinh kia trúng tuyển mà bỏ qua tiêu chí thứ 3, từ đó khiến thí sinh Bàng Tiểu Phương bị loại.

Nhận định về sự việc này, theo luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty luật Hợp danh Hồng Bách và Cộng sự cho hay: “Nếu chính sách đã quy định xét tuyển theo thứ tự ưu tiên thì đương nhiên, người đạt tiêu chí thứ 3 sẽ phải được xem xét trước tiêu chí thứ 5. Do đó, nếu Bàng Tiểu Phương đạt tiêu chí thứ 3 thì thí sinh này phải được trúng tuyển. Bên cạnh đó, việc nhận định rằng thí sinh Bàng Tiểu Phương không trung thực trong kê khai lý lịch vì có bố vi phạm pháp luật mà không đưa vào thì chính cơ quan ban hành văn bản trả lời thí sinh cần làm rõ cơ sở pháp lý nào, hay nói chính xác hơn đây có phải là tiêu chí để xét cử tuyển không.”

Vấn đề xét cử tuyển là thể hiện chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển bền vững của các cộng đồng dân tộc. Bởi vậy, chính sách này càng không thể bị lợi dụng và cần phải bảo đảm công bằng trong công tác tuyển sinh.

Lan Hương