Tiêu điểm 34:

Không cần hình thức

Ban chỉ đạo TW về thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND cấp huyện, quận, phường vừa tổ chức Hội nghị tổng kết bước 1 sau hơn một năm thực hiện, đã rút ra nhận định là tiết kiệm, hiệu quả và cần nghiên cứu mở rộng.

Một điều ai cũng biết nhưng không thẳng thắn nói ra, đó là HĐND cấp huyện, quận, phường hoạt động rất hình thức. Trên thực tế, HĐND cấp tỉnh, thành phố có nơi và có khi cũng rất hình thức.

Các ông hội đồng có vai vế cho oách nhưng chẳng phát huy được vai trò đại biểu của dân. Nhiều bức xúc của dân được đưa ra bàn luận, chất vấn nhưng không được cấp có thẩm quyền nghe đầy đủ. Nếu đặt ra một cơ quan mà chỉ nặng hình thức, không hiệu quả, tốn kém ngân sách thì đặt ra để làm gì? Người dân không cần dân chủ hình thức, dân chỉ cần thực sự. Và rõ ràng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn cho biết, sau hơn một năm thực hiện thí điểm tại 67 huyện, 32 quận, 483 phường của 10 tỉnh, thành phố trực thuộc TW, tính đại diện và quyền dân chủ của nhân dân trong thực thi quyền lực nhà nước trên địa bàn quận, huyện, phường được bảo đảm phát huy. Việc thí điểm không những không ảnh hưởng tới quyền dân chủ của người dân mà còn tạo thuận lợi hơn cho nhân dân khi tham gia quản lý Nhà nước. Vậy thì bỏ bớt các thứ hình thức là cần thiết.

Làm việc này có nhiều điều lợi, trước hết là khỏi ngáng chân nhau nên công việc chạy hơn, không phải hội họp mất thời gian, tiết kiệm ngân sách. Có địa phương cho biết, trước đây triển khai một văn bản, nghị quyết phải qua các cấp HĐND nên có khi kéo dài một năm chưa thực hiện được, nhưng nay chỉ triển khai trong hai tuần. TPHCM có quy mô thực hiện thí điểm lớn nhất trên cả nước với 259 HĐND quận, huyện, phường nên hiệu quả thấy rất rõ. Riêng quận Bình Thạnh tiết kiệm được 1,7 tỷ đồng và toàn thành phố ước tính tiết kiệm được hơn 30 tỷ đồng/năm. Nếu tính hết các địa phương đang thực hiện thí điểm trong cả nước thì sẽ tiết kiệm được một số tiền rất lớn.

Hiệu quả từ các đơn vị thí điểm đã thấy rõ, nhưng có mở rộng thêm một số tỉnh hoặc triển khai đại trà ra 63 tỉnh, thành phố còn lại, là điều đang được cân nhắc. Khi bỏ HĐND cấp quận, huyện, phường thì vai trò của HĐND cấp tỉnh rộng hơn, trực tiếp với dân hơn. Nếu như đại biểu HĐND cấp tỉnh không kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động của cơ quan nhà nước cấp quận, huyện thì quyền làm chủ của người dân không được đảm bảo.

Sự thận trọng mở rộng thí điểm là cần thiết nhưng cũng nên mạnh dạn làm. Bởi vì quan trọng nhất vẫn là yếu tố con người, nếu như bỏ HĐND cấp quận, huyện, phường nhưng tuyển chọn những đại biểu có năng lực cho HĐND cấp tỉnh thì vẫn làm tốt vai trò đại diện cho nhân dân .

Lê Chân Nhân