Dân sinh
Fica
DTiNewsBáo động giáo dục giới tính học đường
(Dân trí) - Mỗi năm thế giới có khoảng 4 triệu thiếu nữ tuổi từ 15 - 19 phá thai không an toàn trong đó ở Việt Nam có khoảng 300.000 ca (30% phụ nữ chưa lập gia đình). Việt Nam là 1 trong 3 nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới.
Thời gian qua trên phương tiện truyền thông đã giới thiệu với độc giả VN cuốn sách Hoa hồng giấu trong cặp sách. Đây là cuốn sách gây chấn động dư luận Trung Quốc nêu lên sự thật về đời sống tình dục của lứa tuổi học trò nhưng các em không có những kiến thức cần thiết, cho nên đã dẫn tới những hậu quả thật buồn và đáng tiếc.
Người đáng trách ở đây không phải là các em mà đấy là những người có trách nhiệm giáo dục các em, trước hết là gia đình và nhà trường. Cuốn sách này đã được Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành theo hợp đồng chuyển nhượng bản quyền của Nhà xuất bản Bắc Kinh.
Tiếp cận vấn đề giáo dục giới tính ở lứa tuổi vị thành niên, hai nhà báo Tôn Hiểu Vân và Trương Dẫn Mặc đã trực tiếp phỏng vấn 13 em học sinh (8 nữ, 5 nam) từ khi họ có ý thức kết bạn khác giới cho đến khi phát sinh quan hệ tình dục.
Phân nửa số đó là các em học sinh ưu tú tại các trường điểm, nhưng chỉ do thiếu hiểu biết về giới tính, thiếu sự quan tâm, hướng dẫn của gia đình và nhà trường, các em đã đánh mất tuổi thanh xuân, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về thể chất và tâm hồn.
Bằng sự khéo léo, người phỏng vấn đã khiến các em học sinh bộc bạch tâm tư, tình cảm tận đáy lòng. 13 em học sinh này đều ký vào bản giao ước bảo đảm rằng những điều mình nói ra sẽ được giữ bí mật tên, tuổi, nhân thân.
Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail: thaolam@dantri.com.vn |
Cuối mỗi bài phỏng vấn, các tác giả đưa ra những ý kiến phân tích khoa học và gợi mở giúp các bậc phụ huynh, giáo viên và bản thân các em hướng giải quyết cụ thể.
Mười ba câu chuyện dài, thẳng thắn, chân thành nói lên tất cả tâm tư tình cảm, ở những sự việc được coi là tế nhị và quan trọng của cuộc đời mỗi con người. Cách hướng câu chuyện theo những suy nghĩ riêng của mỗi người trong cuộc đã làm bật ra những góc khuất bấy lâu nay các vị phụ huynh, những thầy cô giáo gần gũi nhất cũng không thấy được ở con em mình.
Với cách viết tả thực, đề cập những gì tế nhị nhất về giới tính nhưng hết sức tế nhị, cuốn sách là lời khuyên chân thành, giản dị và thiết thực nhất không chỉ dành cho tuổi học trò mà còn cho tất cả những ai muốn tìm hiểu, khám phá đời sống tinh thần của thế hệ trẻ. Vì vậy, trong vòng nửa năm kể từ khi phát hành ở Trung Quốc, Hoa hồng giấu trong cặp sách đượctái bản 6 lần, là tiêu điểm trên các diễn đàn giáo dục và là cuốn sách bán chạy nhất trong nhiều tháng.
Có thể nói Hoa hồng giấu trong cặp sách đã đem lại cho độc giả những thông tin cần thiết và bổ ích về một thực trạng đang diễn ra hàng ngày không chỉ ở Trung Quốc mà ngay cả ở Việt Nam.
Mỗi năm trên thế giới có khoảng 4 triệu thiếu nữ tuổi từ 15-19 nạo phá thai không an toàn thì ở Việt Nam, có khoảng 300.000 ca nạo phá thai, trong số đó có 30% phụ nữ chưa lập gia đình, cứ 5 ca nạo, phá thai thì có 1 ca là em gái vị thành niên. VN là 1 trong 3 nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới. Ngày càng nhiều học sinh, sinh viên nếm “trái cấm” khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Đặc biệt ở các trường đại học, cao đẳng hiện tượng sinh viên “sống thử” đang khá phổ biến.
Tuổi trung bình có quan hệ tình dục của thanh thiếu niên VN là 19,6. Có 22,2% thanh niên đã lập gia đình có quan hệ tình dục trước hôn nhân, 21,5% nam thanh niên chưa lập gia đình có quan hệ với gái mại dâm… Đây chính là nguy cơ tiềm ẩn của việc lây truyền các bệnh qua đường tình dục, nhất là HIV/AIDS (95% số người nhiễm HIV trong độ tuổi từ 15-49). Những số liệu đó cũng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Sở dĩ có tình trạng đáng báo động nêu trên là do các nguyên nhân chủ yếu sau đây: Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế, nền kinh tế thị trường đã đưa VN nhanh chóng hội nhập nền kinh tế thế giới. Song mặt trái của nó đã tác động rất lớn đến thế hệ trẻ VN.
Thông qua mạng thông tin toàn cầu Internet và các loại sách báo, văn hoá phẩm độc hại… giới trẻ VN đã tiếp cận những “tri thức” ngoài luồng dẫn đến sự tò mò muốn tìm hiểu, khám phá bản thân và bạn khác giới.
Trong khi đó, bố mẹ là người gần gũi và theo sát từng giai đoạn trưởng thành của con cái lại thiếu cởi mở, sợ “vẽ đường cho hươu chạy” nên chưa giúp con mình có định hướng đúng đắn về vấn đề giới tính, sức khoẻ sinh sản.
Mặt khác, chương trình giáo dục giới tính trong nhà trường hiện nay chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Giáo dục giới tính được lồng ghép vào các môn học như Sinh học, Giáo dục công dân… nhưng kiến thức cung cấp cho người học là không nhiều, thiếu hệ thống và chưa phù hợp với tâm, sinh lý lứa tuổi. Đa số giáo viên vẫn còn e ngại, ngượng ngập khi giảng dạy cho học sinh về vấn đề giới tính. Do vậy, việc giáo dục giới tính trong nhà trường hiện nay chỉ là “cưỡi ngựa xem hoa”.
Nguyên nhân chủ quan chính là sự thiếu hiểu biết về giới tính và sức khoẻ sinh sản của thanh thiếu niên. Nhiều thanh niên có quan niệm hết sức ngây ngô rằng quan hệ tình cảm để trị mụn trứng cá, hết vỡ giọng. Hay ăn đu đủ, rau răm… sau khi quan hệ tình dục sẽ không có thai…
Một nghiên cứu mới đây của Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh về những hiểu biết của giới trẻ về giới tính, sức khoẻ sinh sản đã cho thấy đa số thanh niên VN đều biết ít nhất một biện pháp tránh thai, nhưng có tới 80% số thanh niên lại không biết sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục đầu tiên. Cứ 5 thanh niên VN thì có 1 người quan hệ tình dục trước hôn nhân.
Với dân số xấp xỉ 85,8 triệu người, trong đó khoảng hơn 27 triệu người từ 10-24 tuổi, VN là một quốc gia có dân số trẻ. Vì thế, chiến lược truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số và sức khoẻ, kế hoạch hoá gia đình giai đoạn 2006 - 2010 của nước ta đặt ra mục tiêu đến năm 2010, 95% thanh thiếu niên VN nắm được kiến thức, kỹ năng sống cơ bản liên quan đến chăm sóc sức khoẻ sinh sản, giới tính và tình dục an toàn. Để mục tiêu đó trở thành hiện thực cần phải có sự kết hợp giáo dục giới tính cho thanh niên giữa gia đình, nhà trường và xã hội, đó là:
Trước hết, trong gia đình, phụ huynh nên trò chuyện với con cái về giáo dục giới tính, cần tạo niềm tin để con mình cởi mở tâm sự. Điều đó sẽ giúp cho các em có sự tự tin trước những thay đổi, phát triển về tâm, sinh lý, từ đó giúp các em có được nhận thức, hành động đúng đắn trong quan hệ nam nữ. Phụ huynh nếu ngại nói trực tiếp thì có thể tư vấn cho con mình tìm hiểu vấn đề này qua sách, báo…
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sách nói về giới tính, tâm sinh lý bạn trai, bạn gái. Các báo, tạp chí, đài phát thanh, truyền hình cũng dành chuyên trang, chuyên mục hỏi đáp tâm lý. Bên cạnh đó các Website về giáo dục giới tính, các trung tâm tư vấn tình cảm… cũng là địa chỉ tin cậy để thanh thiếu niên có thể giải đáp các thắc mắc của mình.
Ngày 05/05/2006, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức ban hành bộ sách về giáo dục giới tính, dân số, sức khỏe sinh sản được đưa vào chương trình học từ lớp 1 đến 12 áp dụng từ năm học 2006-2007.
Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên giảng dạy giáo dục giới tính lại chưa được đào tạo bài bản và chuẩn bị kỹ càng, phần lớn là các giáo viên bộ môn khác kiêm nhiệm, đòi hỏi các nhà trường cần có kế hoạch định kỳ bồi dưỡng giáo viên để họ có đủ năng lực, kiến thức giải quyết các vấn đề nảy sinh trong thực tiễn.
Và chương trình này cũng cần được đưa vào giảng dạy ở các trường cao đẳng, đại học sư phạm để trang bị cho các nhà giáo tương lai những kiến thức cơ bản về giáo dục giới tính, sức khoẻ sinh sản.
Nhà trường và các cơ quan chuyên môn cần phối hợp tổ chức các chương trình ngoại khoá, câu lạc bộ, nói chuyện chuyên đề về giới tính, sức khoẻ sinh sản với nội dung và hình thức phong phú, đa dạng, thiết thực phù hợp với từng đối tượng học sinh, sinh viên cũng như tâm sinh lý lứa tuổi.
Tại các buổi sinh hoạt này, thanh, thiếu niên sẽ có điều kiện trao đổi với các thầy cô, bác sỹ, chuyên gia tâm lý, bạn bè về vấn đề nhạy cảm này. Qua đó, giúp giới trẻ có sự đề kháng trước sự bùng nổ giới tính của bản năng và tránh được những hậu quả tiêu cực cho bản thân, gia đình và xã hội.
Nguyễn Quang Tuấn
Trường Đại học Vinh, Nghệ An
LTS Dân trí - Những con số đáng báo động về tình trạng nạo phá thai ở nước ta cho thấy giới trẻ của chúng ta chưa có hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giới tính cũng như sức khỏe sinh sản.
Thật ra đời sống tình dục là một phần tất yếu của đời sống con người và có thể bắt đầu từ lứa tuổi vị thành niên. Nhưng do quan niệm không đúng, các bậc cha mẹ cũng như thầy cô giáo còn e dè và sợ rằng việc giáo dục cặn kỹ về tình dục an toàn chẳng khác nào “vạch đường cho hươu chạy”, cho nên hầu hết những trẻ em đến tuổi dậy thì không có những hiểu biết cần thiết để phòng ngừa những hậu quả đáng tiếc như bài báo trên đây đã nêu.
Nhằm khắc phục tình trạng đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội cũng như giữa các chương trình giáo dục chính khóa và ngoại khóa; đặc biệt cần có sự quan tâm nhiều hơn của gia đình cũng như nhà trường, nhất là từ cuối cấp học THCS trở lên.
Giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản là bộ phận quan trọng của nội dung giáo dục toàn diện và có ý nghĩa rất thiết thực, cần được nhà trường thực hiện nghiêm túc và phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi.
