Dân sinh
Fica
DTiNewsBàn thêm về quan điểm giáo dục và trường chuyên
(Dân trí) - Là một kiến trúc sư và có con đang ở tuổi học hành, tôi thấy thích thú khi được đọc bài trên Diễn đàn Dân trí với dầu đề "Vài suy nghĩ về tuyên dương trong giáo dục và Olympic Toán". Đây là bài viết tuy ngắn nhưng súc tích và thâm thúy.
Bài viết đã gợi lên cho tôi những cảm xúc và suy nghĩ muốn được chia sẻ với tác giả Nguyễn Huỳnh Mai cùng các độc giả.
Trước hết tôi xin gửi lời cám ơn tác giả đã đúc kết và chia sẻ quan điểm Học để trở thành người tự do. Với quan điểm này tôi như được cổ vũ và khẳng định những điều tôi cần làm để giúp các con tôi sao cho các cháu có đủ những yều tố cơ bản nhất để bước vào đời. Nhưng tôi nghĩ quan điểm này nhìn ở góc độ khái quát và sâu xa nhất thì điều đó không chỉ cần thiết cho trẻ em ở tuổi học trò, mà còn dành cho những nguời lớn cần học tập suốt đời trong xã hội học tập thời nay, kể cả những người đã có nhiều bằng cấp.
Chúng ta có thể thấy rõ điều này qua các vấn đề hiện nay của đất nước. Nếu như mỗi người VN hiểu và học theo quan điểm đó, tôi chắc chắn chúng ta đã đạt được những thành tựu cao hơn trong nhiều lĩnh vực và vị thế cũng như uy tín của đất nước chúng ta còn được nâng cao hơn nữa ở trong khu vực cũng như trên thế giới.
Bài viết tranh luận của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ email: thaolam@dantri.com.vn |
Rất dễ hiểu là giáo dục nhân cách, lòng nhân ái, phát hiện và phát triển năng lực từng cá nhân học sinh...khó làm, mất thời gian và khó thấy hơn các con số… “thành tích ảo” rất nhiều nhiều lần.
Con số hơn con người là vấn để của rất nhiều nước trên thế giới chứ không phải của riêng Việt Nam, chỉ có khác là ở VN nó quá trầm trọng. Tôi tin đây là vấn đề nhiều người biết nhưng không thể làm gì được vì bản chất của nó, theo quan điểm của tôi, là ở bất cứ đâu khi anh vừa nghèo lại vừa rất thấp về trình độ dân trí thì tất yếu sẽ trải qua giai đoạn này. Vậy muốn thoát nghèo và khôn ngoan hơn thì con đường tốt nhất là con đường phát triển bền vững, với tiêu chí đã được Liên hợp quốc khuyến cáo là: Phát triển kinh tế phải song hành với phát triển nguồn lực con người và bảo vệ môi trường.
(nguồn ảnh: internet)
Quay về hai ý cuối của bài viết của tác giả về Trường Chuyên và Olympic Toán 2011, tôi xin bổ sung một vài ý theo quan điểm cá nhân.
+ Trường chuyên lớp chọn, theo tôi, nó có nguồn gốc từ giai đoạn hơn 30 năm chiến tranh của VN. Trong giai đoạn này không có điều kiện xây dựng một nền giáo dục đại trà theo tiêu chuẩn thông lệ quốc tế, chúng ta cần tổ chức những trường chuyên lớp chọn đối với những học sinh có năng lực học tập và có năng khiếu về một số môn nhất định, để tạo điều kiện học tập tốt hơn, có thầy giỏi giảng dạy, được cấp học bổng…Từ đó đào tạo nhanh và có hiệu quả nhất về nguồn nhân lực có trí tuệ cần thiết cho cuộc kháng chiến cũng như xây dựng đất nước sau này.
Thời đó không phải thi vào trường chuyên như bây giờ, mà những học sinh giỏi Toán thông qua các cuộc thi trong từng lớp, từng trường được gom vào các trung tâm chuyên Toán. Ông anh tôi sinh năm 1953 là một trong những học sinh như vậy. Những người bạn hoặc những cá nhân quen biết anh tôi cùng lứa như vậy hầu hết đều rất thành đạt, có nhiều người thành đạt cả trong công danh và sau này trở thành giàu có.
Trên cơ sở nền tảng đó mà có sự tồn tại và phát triển các trường chuyên lớp chọn như bây giờ. Các phụ huynh khi cho con họ thi vào các trường này hiểu rằng đây là cách ngắn nhất để các cháu có thể thành công trong học tập và thành đạt trong cuộc sống sau này.
Cháu trai tôi trước đây học chuyên toán trường Amsterdam và hiện nay đang làm luận án tiến sĩ ở Anh, là môt trong những cháu đã qua trường chuyên thời kỳ đổi mới. Hầu hết bạn cùng lớp với cháu đều làm luận án ở Anh, Mỹ... nhưng không nhiều trong số họ làm cho các công ty nhà nước hoặc trong nước, mà làm cho các công ty có nguồn gốc nước ngoài hoặc hiện đang làm việc ở nước ngoài.
Vậy theo quan điểm của tôi, trường chuyên lớp chọn là đúng, chỉ sai là việc không sử dụng được họ sao cho có lợi cho sự phát triển của VN. Tại sao như vậy? tôi chắc rằng nhiều người đều biết những nguyên nhân, chủ yếu là điều kiện làm việc và sự đãi ngộ.
+ Còn nói về kỳ thi Toán Olympic 2011 vừa qua kết quả kém so với các năm trước và chiều hướng này sẽ còn tiếp tục trong vài năm tới, không làm tôi ngạc nhiên và xuất hiện mối lo mới vì:
Chúng ta đã bắt đầu giàu lên nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về tầm tư duy, trong khi xã hội đang ngày càng hội nhập sâu hơn với thế giới. Không ít bậc phụ huynh cho rằng có nhiều con đường để dẫn tới thành công cho con cái (trong đó có cả các con đường tiêu cực), thay vì con đường phấn đấu qua các trường chuyên lớp chọn và càng không cần đầu tư công sức để đi thi Olympic Toán làm gì. Có ai giàu lên khi đi theo con đường nghiên cứu toán học đâu.
Đây là một khoảng trống về phương hướng và nếu không chọn cách đào tạo theo phương châm HỌC ĐỂ TRỞ THÀNH NGUỜI TỰ DO, thì tình trạng mất phương hướng hiện nay còn tệ hại hơn nhiều lần cách đào tạo “gà nòi” mà chúng ta đã làm.
Một lần nữa xin cảm ơn tác giả Nguyễn Huỳnh Mai và mong bà có nhiều bài viết hay, đóng góp cho việc xây dựng nền giáo dục nước nhà.
Phùng Thanh Tùng
LTS Dân trí - Muốn đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục của chúng ta như Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng đã khẳng định, điều quan trọng đầu tiên là xác định đúng triết lý cũng như quan điểm giáo dục. Những bài viết của nhà giáo, nhà nghiên cứu xã hội học Nguyễn Huỳnh Mai (Đại học Liège Bỉ) đã gợi lên nhiều suy nghĩ về những vấn đề cốt lõi đó.
Từ quan điểm nhân bản trong giáo dục - một nền giáo dục cho hầu hết trẻ em và “lấy học trò làm cơ sở, tôn trọng học trò, dùng phương pháp giáo dục linh hoạt tùy theo đặc thù của học trò”, là những ý tưởng tiến bộ. Cũng vì vậy, tác giả không tán thành việc tổ chức trường chuyên cũng như không đánh giá cao các cuộc thi Olympic.
Đối chiếu với tình hình thực tế Việt Nam, khi nền giáo dục chưa phát triển, muốn nhanh chóng tạo ra một bộ phận học sinh, sinh viên theo kịp trình độ thế giới, có lẽ không có con đường lựa chọn nào khác là xây dựng những “trường mũi nhọn” ở cả bậc học phổ thông và đại học.
