Bài 1: Khuất tất từ quá trình thẩm định

Sử dụng ổn định thửa đất từ năm 1957, bỗng dưng đến năm 2002, có người tự xưng là “chủ nhân thửa đất” và đến đòi đất. Quá bức xúc, gia đình bà Ngô Thị Rào ở số 134, Tiểu khu Quốc Bảo, thị trấn Văn Điển (Thanh Trì - Hà Nội) đã đâm đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng. Lúc này, mọi chuyện mới vỡ lở, khi gia đình tự xưng “chủ nhân thửa đất” không xuất trình được đầy đủ các giấy tờ nhà đất hợp pháp…

Làm ơn… mất đất

Trong đơn bà Rào trình bày: Năm 1957, vợ chồng bà có mua của ông Ngô Văn Trà ở làng Tựu Liệt, xã Tam Hiệp (Thanh Trì) một thửa ruộng có diện tích 2 sào 3 thước (khoảng 729m2) và liền kề với khu đất thổ cư của gia đình ở trước đó. Năm 1970, do chồng bà (ông Phạm Tiến Dũng, đã mất) có quen biết với ông Nguyễn Văn San trú tại Tập thể Yên Ngưu, thị trấn Văn Điển (Thanh Trì - Hà Nội). Ông San có hỏi mượn 30m2 đất trong thửa đất trên để làm nhà ở và gia đình bà Rào đã đồng ý.

Năm 1974, ông San làm nhà xong nhưng không dọn đến ở mà bỏ không. Gia đình bà Rào tự quản lý và sử dụng đến nay.  Đến tháng 4/2002, có hai người tự xưng là người nhà của ông Nguyễn Văn Nhân đến san lấp thửa ao và đưa ra một Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) số 10123010165 mang tên ông Nguyễn Đông và vợ là Nguyễn Thị Bắc.

Qua tìm hiểu sự việc, gia đình bà Rào được biết: Ông Nguyễn Văn San được gia đình bà Rào cho mượn 30m2 đất, nhưng không biết tại sao lại có tờ giấy viết tay (bản phô tô) đề là “Giấy biên nhận tiền” được viết vào ngày 20/9/1974. Theo gia đình ông San, giấy này do chính ông Phạm Tiến Dũng (chồng bà Rào) ký. Tuy nhiên, gia đình bà Rào khẳng định, đây là giấy tờ giả mạo, không có căn cứ pháp lý. Sau đó, ông San bán mảnh đất trên cho gia đình ông Nhân (nguyên là Phó công an huyện Thanh Trì). Không hiểu vì lý do gì, ngày 05/3/2001, UBND TP. Hà Nội đã ra Quyết định số 1263 cấp GCN QSDĐ cho ông Đông (con trai ông Nhân) mảnh đất trên.

Sai phạm từ khi thẩm định

Nhận thấy quyết định của UBND TP. Hà Nội trái với luật định và ẩn chứa nhiều khuất tất, gia đình bà Rào đã làm đơn khiếu nại lên UBND TP. Hà Nội. Sau khi nhận được quyết định giải quyết khiếu nại, gia đình bà Rào đã có đơn khởi kiện vụ án hành chính lên TAND TP. Hà Nội. Để giải quyết yêu cầu của gia đình bà Rào, TAND TP. Hà Nội đã đề nghị ông Nguyễn Văn San cho mượn bản gốc của tờ giấy để tiến hành trưng cầu giám định nhưng ông San từ chối (?!).

Theo gia đình bà Rào, trong quá trình cấp GCN QSDĐ, UBND TP.Hà Nội đã không tuân thủ đúng quy trình, thủ tục pháp lý. Theo quy định tại Điều 10, Nghị định 60/CP ngày 05/7/1994 của Chính phủ và Điều 4, Quyết định 69/QĐ ngày 18/8/1999 của UBND TP. Hà Nội thì gia đình ông Đông, bà Bắc không có giấy tờ nhà đất hợp lệ.

Bởi, thứ nhất, ông Đông, bà Bắc chưa bao giờ quản lý, sử dụng mảnh đất trên. Thứ hai, ông Đông, bà Bắc không xuất trình được giấy tờ chứng minh là đã được ông Nhân cho sử dụng nhà đất trên. Thứ 3, ông Đông, bà Bắc không xuất trình được giấy ủy quyền hoặc thừa kế của ông Nhân đồng ý cho vợ chồng ông đứng tên kê khai làm thủ tục cấp GCNQSDĐ.

Tuy nhiên, khi xem xét phân loại hồ sơ của hội đồng kê khai đăng ký nhà ở, đất ở và khi xác nhận hiện trạng đất, UBND TP. Hà Nội đã bỏ qua các sai phạm về giấy tờ nhà đất của ông Đông, bà Bắc nên mới dẫn đến việc cấp GCN QSĐ là sai với quy trình, thủ tục pháp lý. Nhưng, ngày 14/08/2008 Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND TP. Hà Nội vẫn ra Bản án số 01/2008/HCST với nội dung bác yêu cầu khởi kiện của bà Rào và giữ nguyên Quyết định số 1263/QĐ-UB của UBND TP. Hà Nội. Ngày 19/01/2009, Tòa phúc thẩm tại Hà Nội có bản án số 11/2009/HCPT cũng không chấp nhận kháng cáo của bà Rào và giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Ngày 9/9/2009, bà Rào tiếp tục có đơn khiếu nại bản án phúc thẩm lên Viện trưởng VKSNDTC theo trình tự giám đốc thẩm.